[Bài Viết] Thơ của Samurai Vĩ Đại Nhất ~ "Oni-no-Fukucho," hay Phó Chỉ Huy Quỷ của Shinsengumi ~ Hijikata Toshizô

Hijikata-san là một samurai tuyệt vời và đáng kính nhất. Ông ấy chiến đấu đến hơi thở cuối cùng ngay cả khi thất bại. Ông ấy cũng là người đàn ông của tình yêu và thơ ca. Đây là những bài haiku ông ấy viết. Chúng cho ta thấy một phần tâm hồn và cách ông ấy nhìn nhận thế giới.

Tuyển tập Haiku Hogyoku (Hôm nay tôi tìm thấy kho báu tuyệt vời này, những bài thơ dịch của Hijikata-san)

Hijikata Toshizo thích haiku và viết dưới bút danh Hogyoku (豊玉).

Ông nội ông là một nhà thơ tên là Mitsukitei Sekiha (三月亭石巴, みつきていせきは).

"Tuyển tập Haiku Hogyoku" (豊玉発句集) được lưu giữ tại Bảo tàng Hijikata Toshizo ở thành phố Hino, Tokyo.

Tổng cộng có 41 bài thơ.

Đây là tuyển tập haiku do chính Toshizo viết từ tháng 1 đến tháng 2 năm Bunkyu 3, ngay trước khi ông lên đường đến Kyoto với tư cách thành viên của Roshigumi, cùng với Kondo Isami và các thành viên khác của Shieikan.

Hijikata-san đã biên soạn một tuyển tập haiku của mình gồm 41 bài thơ vào tháng 2 năm 1863, ngay trước khi lên đường đến Kyoto. Và ông để lại nó ở nhà - rõ ràng là, như một kỷ niệm cho hậu thế.

Những bài thơ này cho thấy ông ấy rất lãng mạn, với tâm hồn tươi trẻ như tuyết lấp lánh dưới ánh mặt trời mùa đông.

Trên trang đầu tiên, bài haiku sau được viết riêng:

• さしむかふ心は清き水かゞみ Tâm hồn tôi trong sáng như khi tôi soi mình xuống nước

裏表なきは君子の扇かな Quạt của bậc quân tử không có mặt trước hay mặt sau

水音に添えてききけり川千鳥 Tiếng kêu của chim nhạn ven sông - hòa cùng tiếng nước chảy

手のひらを硯にやせん春の山 Núi mùa xuân - Tôi dùng lòng bàn tay làm nghiên

白牡丹月夜月夜に染めてほし Hoa mẫu đơn trắng, đêm trăng - mong được nhuộm màu trăng

Tuyết, hoa mận trắng, mặt trăng, và "hoa mẫu đơn trắng". Tên của người phụ nữ mà Toshizo yêu thương đến cuối đời trong tiểu thuyết "Moeyo Ken" cũng là "Oyuki", có vẻ như được đặt theo màu trắng.

Ngày nay, chúng ta có thể thấy Toshizo trong ảnh, và sự tương phản rõ nét giữa màu đen của quân phục và màu trắng của cổ áo cho ta thấy gu thẩm mỹ của ông ấy, một trong những người đàn ông ăn mặc đẹp nhất thời Bakumatsu.

願うことあるかも知らす火取虫 Ngọn lửa thiêu đốt những con bướm đêm đầy khát vọng

露のふる先にのほるや稲の花 Những giọt sương rơi từ đầu những bông lúa

おもしろき夜着の列や今朝の雪 Trước tuyết sáng nay, những bộ kimono ngủ xếp hàng - Thật buồn cười!

菜の花のすたれに登る朝日かな Mặt trời mọc xuyên qua rèm tre - của hoa cải dầu

知れば迷いしなければ迷わぬ恋の道 Con đường tình yêu, nếu biết, bạn sẽ lạc lối, nếu không biết, bạn sẽ không lạc lối

Hijikata khoanh tròn bài thơ này… không thể biết liệu ông ấy có ý định hướng sự chú ý của người đọc đến nó hay đánh dấu nó là một sai lầm.

Ai yêu đương chắc chắn sẽ rơi vào "mayoi" (lạc lối trong sự bối rối hay ảo tưởng), và anh hùng người yêu của chúng ta rõ ràng rất quen thuộc với cảm giác này. Và ai không yêu đương thì không bị nghi ngờ và ảo tưởng, mặc dù không rõ trong trường hợp này anh ta đang làm gì "trên con đường tình yêu". Có lẽ anh ta chỉ đi đến những khu vui chơi

Đây là bài haiku duy nhất trong toàn bộ tuyển tập có từ "tình yêu". Và đó là bài haiku duy nhất được khoanh tròn. Hijikata Megumi giải thích: “Nhiều người nghĩ rằng vì Toshizo khoanh tròn bài thơ này nên có nghĩa là ông ấy đặc biệt thích nó. Nhưng thực tế, trong giới nhà thơ haiku, khoanh tròn có nghĩa là bài thơ bị loại bỏ. Vì vậy, ông ấy đã gạch bỏ nó, nói rằng, "Đừng bận tâm, tôi đã viết một bài thơ rác rưởi". Hoshida Kei nhớ lại làm thế nào trong "Moeyo Ken", Okita cười khúc khích với tất cả các bài haiku ngoại trừ bài này. Và ông ấy nói thêm: “Nếu Toshizo chọn tình yêu và cuộc sống gia đình, có lẽ lịch sử Bakumatsu đã rất khác”.

Bên cạnh bài thơ bị loại bỏ này là một bài thơ gần như giống hệt, trong đó "tình yêu" được thay thế bằng "luật pháp"

Cụm từ này, mà ông ấy viết trên một mảnh giấy, không bị gạch xóa; thay vào đó, nó được cố ý khoanh tròn.

Rõ ràng, điều này được gọi là "mise-gechi", có nghĩa là xóa phần cần xóa để nó vẫn nhìn thấy được, nhưng đối với chúng ta, trông có vẻ như ông ấy đang nhấn mạnh, "Phần này rất quan trọng!"

Cả trước và sau khi thành lập Shinsengumi, Toshizo là một "người đàn ông của tình yêu". Phải có lúc ông ấy không chắc chắn về quyết định của mình về sự kiện quan trọng nhất trong đời. Nếu Toshizo chọn tình yêu, lịch sử Bakumatsu có thể đã rất khác.

人の世のものとは見えず梅の花 Hoa mận dường như không thuộc về thế giới trần tục này

我年も花に咲れて尚古し Mỗi khi hoa anh đào nở, tôi lại già thêm một tuổi

年どしにおられて梅のすがた哉 Năm này qua năm khác, cây mận già cỗi này vẫn tiếp tục nở hoa

朧ともいはて春立つ年の内 Thật khó hiểu, ngày đầu tiên của mùa xuân đã đến trước ngày đầu tiên của năm

春の草五色までは覚えけり Cỏ mùa xuân - Tôi chỉ nhớ năm màu ~ phương án khác: 春の鶯五色までは覚えけり Chim họa mi mùa xuân đã học được cách hót năm nốt nhạc

Hijikata-san, trái với quy tắc của haiku, rất hay dùng các biểu đạt tượng hình và ẩn dụ. Từ "goshiki" trong bài thơ mang nghĩa tượng hình là "sặc sỡ, nhiều màu sắc". Để tránh mọi sự nhầm lẫn, 五色 đọc là "itsuiro" - mọi màu sắc. [T/N: nghĩa đen là "năm màu sắc"]

Cỏ mùa xuân… Tất cả những màu sắc muôn hình vạn trạngTôi sẽ nhớ.

Ý nghĩa của nó đại loại như vậy

Nhưng đó không phải là tất cả. Giữa những dòng thơ, nó viết: Mầm non tình yêu, chỉ năm mầm sẽ còn lại trong tim.

Một trong những nghĩa của từ 色 (iro - màu sắc, sơn) là chuyện tình cảm; những thú vui nhục dục. "Iro onna" là "người tình, tình nhân", nói thông thường chỉ đơn giản là "iro". Với từ quen thuộc "mayoi" (từ haiku số 10 và 11) có thành ngữ "onna-no iro-ni mayoi" - "chìm đắm trong vẻ quyến rũ của người phụ nữ". "Mùa xuân" cũng có thể có nghĩa là "tình yêu, đam mê". Ở đây Hijikata-san xuất hiện trong vẻ vang của mình: Tôi đã đi cùng nhiều cô gái trong những thảm cỏ mùa xuân, nhưng tôi chỉ nhớ năm người trong số họ

朝茶呑てそちこちすれば霞けり Hơi nước từ trà buổi sáng của tôi, đây đó, hòa quyện với sương mù bình minh

Gia đình Hijikata trồng trà xanh trong vườn của họ. Chắc hẳn nó rất ngon…

Hình minh họa trên trang web của Hoshida Kei (ở trên) miêu tả việc huấn luyện ở Shieikan vào một buổi sáng mùa xuân sớm. Mọi người thường thức dậy lúc bình minh khi còn có sương mù, sau đó ngồi xuống ăn sáng và uống trà, với sương mù bình minh tan dần sau khi mọi người đã đi làm việc của mình.

春の夜はむつかしからぬ噺かな Vào một đêm mùa xuân, chúng tôi đã say sưa trong những cuộc trò chuyện vô tư

三日月の水の底照る春の雨 Ánh trăng lưỡi liềm chiếu từ dưới nước - mưa xuân

Hijikata-san nói "ánh trăng non chiếu ở đáy nước", vì vậy một vùng nước có thể là một thứ gì đó khá nông: một vũng nước, một ao nhỏ trong vườn, hoặc một cái bát đá để rửa tay. Ví dụ, những chiếc bát như vậy, được gọi là tsukubai, được đặt gần các đền thờ và nhà trà:

.... Tuy nhiên, trong sâu thẳm tâm hồn ông ấy, "ở tận đáy nước", ông ấy là một người lãng mạn tuyệt vời

水の北山の南や春の月 Phía bắc dòng nước, phía nam dãy núi, là ánh trăng mùa xuân

横に行き足跡はなし朝の雪 Trong tuyết buổi sáng, không có dấu chân nào ngoài đường mòn

山門を見こして見ゆる春の月 Nhìn xa cổng đền - ánh trăng mùa xuân

大切な雪は解けけり松の庭 Trong khu vườn thông, tuyết quý giá của tôi đã tan chảy rồi

Nếu Toshizo viết từ "taisetsuna" bằng chữ hiragana, thì nó sẽ có nghĩa kép. Nhưng ông ấy thích nhấn mạnh ý nghĩa "quan trọng, quý giá". Ông ấy thực sự thích tuyết! Và lần này nó đã rơi rất nhiều, nhưng nó đã tan hết rồi, ngay cả trong bóng râm dưới những cây thông, thật đáng tiếc.

Hoshida Kay viết rằng đây là cách trẻ em thường thích thú với tuyết, và mỗi ngày chúng chạy quanh vườn để xem nó đã tan chưa. Ông ấy không phải là một đứa trẻ, mà là một Phó chỉ huy ác quỷ tàn nhẫn trong tương lai, hành động như một đứa trẻ. Ông ấy là một con quỷ về một số mặt, nhưng sự nhận thức của ông ấy về môi trường xung quanh vẫn còn ngây thơ và trong sáng như vậy.

những bài thơ này là những hương vị nhỏ bé trong cuộc đời ông ấy và của Edo. Lời lẽ của ông ấy như tuyết rơi từ bầu trời mùa đông… tươi mát như làn gió mùa đông ngọt ngào và yên bình với sự lãng mạn của cuộc sống. Sương mù từ trà của ông ấy đối với ông ấy giống như sương mù bao phủ Nhật Bản lúc bình minh. Từ việc đọc hiểu tâm hồn ông ấy, thật đáng kinh ngạc khi một người đàn ông xa xôi trong lịch sử đại dương… lại có thể được tìm thấy một lần nữa trong nơi ở vùng quê của ông ấy và sự nhạy cảm thuần khiết của ông ấy có thể được hiểu và đánh giá cao.