Quyết nghị hay nghị quyết: Khác biệt nghĩa và cách sử dụng

Quyết nghị hay nghị quyết - đâu mới là cách viết chuẩn xác theo quy chuẩn ngôn ngữ tiếng Việt hiện nay? Không ít người vẫn nhầm lẫn khi gặp cặp từ này. Câu trả lời đúng là nghị quyết. Hãy cùng VJOL khám phá lý do vì sao sự nhầm lẫn này lại phổ biến đến thế!

Nghị quyết hay quyết nghị đúng chính tả?

Từ đúng chính tả là “nghị quyết”, không phải “quyết nghị”. Đây là danh từ chỉ văn bản chính thức được ban hành sau khi một cơ quan, tổ chức có thẩm quyền thảo luận và biểu quyết thông qua. Cách viết này đã được các từ điển tiếng Việt chính thống công nhận và sử dụng rộng rãi trong các văn bản pháp luật, hành chính nhà nước.

Lý do nhiều người viết nhầm “quyết nghị” chủ yếu do sự đảo lộn thứ tự từ khi hiểu theo logic thông thường. Nhiều người nghĩ rằng trước tiên phải có “quyết” (quyết định) rồi mới “nghị” (thảo luận), nên viết thành “quyết nghị”. Thêm vào đó, cách phát âm nhanh cũng khiến việc phân biệt thứ tự hai từ trở nên khó khăn hơn. Để khắc phục lỗi này, bạn có thể sử dụng các công cụ sửa lỗi chính tả online để kiểm tra và điều chỉnh cách viết từ “nghị quyết” cho chính xác.

Nghị quyết nghĩa là gì?

“Nghị quyết” là danh từ chỉ văn bản chính thức được ban hành bởi các cơ quan có thẩm quyền sau quá trình thảo luận, tranh luận và biểu quyết. Đây là loại văn bản có tính pháp lý cao, thể hiện ý chí chung của tập thể và có hiệu lực ràng buộc đối với các cá nhân, tổ chức liên quan.

Trong hệ thống chính trị Việt Nam, nghị quyết được ban hành bởi nhiều cấp khác nhau từ Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành trung ương đến Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các địa phương. Mỗi nghị quyết đều có phạm vi điều chỉnh và hiệu lực pháp lý riêng, góp phần vào việc quản lý và điều hành đất nước.

Trong doanh nghiệp và các tổ chức xã hội, nghị quyết thường được thông qua tại các cuộc họp đại hội đồng cổ đông, hội đồng quản trị hay ban chấp hành. Những nghị quyết này quyết định các vấn đề quan trọng như chiến lược phát triển, thay đổi nhân sự lãnh đạo, phân phối lợi nhuận.

Về nguồn gốc, “nghị quyết” là từ ghép Hán Việt, trong đó “nghị” (議) có nghĩa là bàn bạc, thảo luận, còn “quyết” (決) có nghĩa là quyết định, phán quyết. Thứ tự này phản ánh đúng trình tự logic: trước tiên thảo luận (nghị) rồi mới đưa ra quyết định (quyết).

Ví dụ về cụm từ nghị quyết:

• Quốc hội thông qua nghị quyết về ngân sách nhà nước năm 2024.
• Nghị quyết của Hội đồng quản trị về việc tăng vốn điều lệ.
• Ban chấp hành đã ban hành nghị quyết mới về chế độ làm việc.
• Nghị quyết số 15 quy định về cơ chế đầu tư công.
• Đại hội đồng cổ đông thông qua nghị quyết phân phối lợi nhuận.
• Nghị quyết của Chính phủ về phát triển kinh tế số.
• Hội đồng nhân dân ban hành nghị quyết về quy hoạch đô thị.
• Nghị quyết này có hiệu lực từ ngày ký ban hành.
• Việc thực hiện nghị quyết cần sự phối hợp của nhiều bộ ngành.

Để sử dụng từ “nghị quyết” một cách chính xác, cần hiểu rằng đây là thuật ngữ pháp lý quan trọng trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Từ này thường xuất hiện trong các ngữ cảnh chính thức, hành chính và có tính ràng buộc pháp lý cao.

Quyết nghị nghĩa là gì?

“Quyết nghị” là cách viết sai chính tả mà nhiều người thường hiểu nhầm do đảo lộn thứ tự từ so với “nghị quyết”. Thực tế, từ này không tồn tại trong từ điển tiếng Việt chuẩn với nghĩa chỉ văn bản chính thức. Người dùng thường viết nhầm do hiểu sai trình tự logic của quá trình ra quyết định.

Cụm từ “quyết nghị” sai theo tiếng Việt vì không tuân thủ quy tắc cấu tạo từ ghép Hán Việt và trình tự logic thực tế. Trong quá trình ra quyết định, người ta phải thảo luận (nghị) trước rồi mới đưa ra quyết định (quyết), do đó từ đúng phải là “nghị quyết”. Việc đảo ngược thành “quyết nghị” làm mất đi tính logic và ý nghĩa chính xác.

Bảng so sánh nghị quyết và quyết nghị

Tiêu chí Nghị quyết Quyết nghị Phát âm /ŋi˧˨ kwiɛt̚˧˥/ /kwiɛt̚˧˥ ŋi˧˨/ (phát âm sai) Ý nghĩa Văn bản chính thức sau thảo luận và biểu quyết Không có nghĩa (từ sai) Từ điển Có trong từ điển tiếng Việt Không có trong từ điển Ngữ cảnh sử dụng Pháp luật, hành chính, doanh nghiệp Không sử dụng (từ sai) Nguồn gốc từ vựng Từ ghép Hán Việt (議決) Không có nguồn gốc Thuộc loại nào Danh từ Không xác định (từ sai)

Phương pháp ghi nhớ nghị quyết đúng và nhanh gọn

Để ghi nhớ cách viết đúng “nghị quyết”, bạn cần hiểu rõ trình tự logic của quá trình ra quyết định và nguồn gốc Hán Việt của từ ghép này. Việc áp dụng các phương pháp ghi nhớ khoa học sẽ giúp bạn không bao giờ viết sai nữa. Dưới đây là những cách tiếp cận hiệu quả nhất để ghi nhớ lâu dài.

• Phương pháp ngữ cảnh: Liên kết “nghị quyết” với trình tự logic thực tế: trước tiên phải thảo luận (nghị) rồi mới đưa ra quyết định (quyết). Ghi nhớ câu: “Nghị bàn rồi mới quyết định”, trong đó “nghị” đứng trước “quyết” giống như trong từ “nghị quyết”. Khi nghĩ đến quá trình họp bàn, hãy tưởng tượng trình tự từ thảo luận đến quyết định.
• Phương pháp so sánh từ gốc: So sánh với các từ ghép khác có cùng cấu trúc như “thảo luận”, “bàn bạc” - tất cả đều thể hiện quá trình từ suy nghĩ đến hành động. “Nghị” (thảo luận) là quá trình, “quyết” (quyết định) là kết quả, do đó thứ tự “nghị quyết” phản ánh đúng logic thời gian và nhân quả.
• Phương pháp từ điển: Tra cứu trong từ điển pháp luật để xác nhận chỉ có “nghị quyết” là thuật ngữ chính thức được sử dụng trong các văn bản quy phạm pháp luật. Ghi nhớ rằng đây là từ xuất hiện trong Hiến pháp, các luật và nghị định của Nhà nước. Thường xuyên đọc báo chí chính thống sẽ giúp làm quen với cách dùng đúng.
• Phương pháp Hán tự: Phân tích chữ Hán gốc: “nghị quyết” từ 議決 với “nghị” (議) nghĩa là bàn bạc, thảo luận và “quyết” (決) nghĩa là quyết định, phán quyết. Thứ tự này trong tiếng Hán cũng phản ánh đúng trình tự logic từ thảo luận đến quyết định, giúp ghi nhớ chính xác cách viết tiếng Việt.

Xem thêm:

• Lâm chung hay Lâm trung đúng chính tả? Nghĩa là gì?
• Ẩu tả hay cẩu thả là đúng chính tả? Cách dùng từ chuẩn

Tổng kết

Từ đúng chính tả là “nghị quyết”, không phải “quyết nghị”. Nguyên nhân chính dẫn đến sai lầm là sự đảo lộn thứ tự từ do hiểu sai trình tự logic của quá trình ra quyết định. Để ghi nhớ, hãy hiểu rõ trình tự thảo luận (nghị) trước, quyết định (quyết) sau, tra cứu từ điển pháp luật và nắm vững nguồn gốc Hán Việt. Việc sử dụng đúng “nghị quyết” thể hiện sự am hiểu về thuật ngữ pháp lý và khả năng sử dụng chính xác ngôn ngữ hành chính, văn phòng.