Tầm soát ung thư vú có nhất thiết phải chụp nhũ ảnh hay không?

Ung thư vú là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm, tỷ lệ chữa khỏi bệnh có thể lên đến 90%. Vì vậy, việc tầm soát định kỳ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Trong các phương pháp tầm soát ung thư vú hiện nay, chụp nhũ ảnh được xem là kỹ thuật hàng đầu, mang lại cơ hội phát hiện sớm, giúp phụ nữ chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

1. Hiểu đúng về chụp nhũ ảnh

Chụp nhũ ảnh là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, sử dụng một lượng tia X rất nhỏ để chụp lại hình ảnh chi tiết bên trong mô vú. Đây là một phương pháp không xâm lấn, đơn giản và nhanh chóng, có khả năng phát hiện những tổn thương, khối u rất nhỏ mà người bệnh và thậm chí cả bác sĩ không thể sờ thấy được. Hình ảnh thu được từ máy chụp nhũ ảnh sẽ giúp các chuyên gia y tế đánh giá chính xác cấu trúc tuyến vú và phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Chụp nhũ ảnh không phải là phương pháp duy nhất để chẩn đoán ung thư vú nhưng nó lại là công cụ quan trọng hàng đầu, đặc biệt trong việc tầm soát sớm. Chụp nhũ ảnh sàng lọc được coi là phương pháp tiêu chuẩn trong sàng lọc ung thư vú. Các bác sĩ thường kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đưa ra kết luận chính xác, bao gồm:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi kỹ các tiền sử về bệnh tật về cá nhân, các yếu tố về gia đình của bệnh nhân, thăm khám kỹ càng và toàn diện để đánh giá các tổn thương vú như các khối u, thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc da.

Siêu âm vú: Phương pháp này sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh, giúp phân biệt giữa khối u rắn và u nang chứa dịch. Siêu âm thường được dùng để bổ trợ cho chụp nhũ ảnh, đặc biệt đối với phụ nữ trẻ hoặc những người có mô vú dày đặc.

Sinh thiết: Để chẩn đoán xác định ung thư vú cần phải tiến hành sinh thiết để đánh giá trên mô bệnh học. Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ vùng nghi ngờ để phân tích dưới kính hiển vi, xác định xem có tế bào ung thư hay không.

2. Vai trò của chụp nhũ ảnh trong chẩn đoán ung thư vú

Chụp nhũ ảnh có khả năng phát hiện những vi vôi hóa (những đốm canxi nhỏ) hoặc các tổn thương rất nhỏ mà khám lâm sàng và siêu âm có thể bỏ sót. Những dấu hiệu này thường là manh mối sớm nhất của ung thư.

Theo BSCKII Mai Văn Bảo, chuyên ngành Chẩn đoán hình ảnh, chụp nhũ ảnh được sử dụng với 2 mục đích là để tầm soát và chẩn đoán các bệnh lý về tuyến vú:

• Chụp nhũ ảnh tầm soát: Chụp nhũ ảnh phát hiện những thay đổi ở vú ở những phụ nữ không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh ung thư vú. Phương pháp này có thể phát hiện ra khối u mà không thể sờ thấy được.
• Chụp nhũ ảnh chẩn đoán: Chụp nhũ ảnh với mục đích chẩn đoán khi có những thay đổi bất thường của vú, chẳng hạn như một khối u, đau vú, da vú dày hoặc tiết dịch núm vú, hoặc thay đổi kích thước hoặc hình dạng vú.

Những dấu hiệu này có thể do tình trạng bệnh lý tuyến vú lành tính, không phải ung thư gây ra. Chụp nhũ ảnh kết hợp với các xét nghiệm khác có thể giúp bác sĩ xác định xem có bị ung thư vú hay không.

Chụp nhũ ảnh không phải là bước cuối cùng trong chẩn đoán nhưng nó là một công cụ không thể thiếu trong quá trình tầm soát và chẩn đoán ung thư vú, giúp bác sĩ có cái nhìn trực diện và chính xác về tình trạng của bệnh nhân. Nhờ đó, việc điều trị có thể được tiến hành kịp thời, giúp tăng hiệu quả chữa bệnh, giảm chi phí và đặc biệt là nâng cao đáng kể cơ hội sống cho người bệnh.

3. Ai nên thực hiện chụp nhũ ảnh?

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, việc chụp nhũ ảnh định kỳ nên được thực hiện như một phần của kế hoạch chăm sóc sức khỏe. Phụ nữ từ 40 tuổi trở lên được khuyên nên chụp X-quang tuyến vú mỗi năm 1 lần. Phụ nữ có nguy cơ thấp hoặc trung bình cũng nên đi chụp từ 50 tuổi trở lên, 1-2 năm/ lần.

Đối với những người có yếu tố nguy cơ cao, ví dụ như có mẹ hoặc chị em gái đã mắc ung thư vú, việc tầm soát nên được bắt đầu sớm hơn. Ngoài ra, khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường như khối u, thay đổi ở da vú, tiết dịch núm vú, bạn cần đi khám và chụp nhũ ảnh ngay để được chẩn đoán.

Để có kết quả chụp chính xác và trải nghiệm thoải mái nhất, bạn nên chuẩn bị một vài điều đơn giản.

• Đầu tiên, hãy lựa chọn thời điểm phù hợp. Khoảng một tuần sau khi sạch kinh là lúc mô vú mềm và bớt căng tức, giúp giảm cảm giác khó chịu và cho hình ảnh rõ nét hơn.
• Thứ hai, bạn không nên sử dụng các loại lăn khử mùi, phấn rôm hay kem dưỡng da ở vùng ngực và nách trước khi chụp, vì các hạt này có thể xuất hiện trên phim và gây nhầm lẫn trong chẩn đoán.
• Cuối cùng, hãy chia sẻ với bác sĩ về tiền sử phẫu thuật nếu có, đặc biệt là phẫu thuật nâng ngực, để bác sĩ có thể điều chỉnh kỹ thuật chụp phù hợp. Mặc dù quá trình chụp có thể gây ra một chút khó chịu do vú được ép lại, nhưng cảm giác này thường ngắn ngủi và không đáng lo ngại.

Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào nghi ngờ ung thư vú, cần gặp bác sĩ chuyên khoa sớm để được đánh giá, thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị kịp thời.