Da xanh xao là bệnh gì? Làm sao để da hồng hào trở lại

Da xanh xao là một dấu hiệu cho thấy sự giảm lượng máu lưu thông đến cung cấp cho da. Hãy cùng tìm hiểu về những bệnh lý làm da xanh xao và cách làm sao để da hồng hào trở lại qua bài viết dưới đây nhé!

1Da xanh xao là tình trạng gì?

Màu da bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như lưu lượng và tính chất máu chảy đến da, độ dày của da và lượng sắc tố melanin trên da.

Da xanh xao hay da nhợt nhạt là tình trạng da sáng màu bất thường, khác với làn da trắng sáng tự nhiên. Tình trạng này phản ánh sự giảm lượng máu hoặc thay đổi tính chất máu cung cấp cho da.

Da xanh xao có thể xuất hiện trên khắp cơ thể nhưng cũng có thể chỉ xuất hiện khu trú ở một số vị trí tùy vào từng nguyên nhân khác nhau.[1]

Da xanh xao là tình trạng da sáng màu bất thường

2Nguyên nhân gây tình trạng da xanh xao

Bất kỳ nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng giảm số lượng hoặc thay đổi tính chất máu cung cấp đến cho da đều có thể gây nên triệu chứng da xanh xao. Có nhiều nguyên nhân gây da xanh xao, cụ thể được phân chia thành các nhóm chính sau:

Nhóm nguyên nhân thần kinh - thể dịch

• Sốc: sốc là tình trạng giảm tưới máu đến các cơ quan trên toàn bộ cơ thể, biểu hiện da xanh xao xuất hiện khi tưới máu lên da giảm.
• Ngoài ra, sốc còn có một số triệu chứng khác như da nhợt nhạt, mạch nhanh và yếu, thở nhanh và nông, choáng váng hoặc chóng mặt, mất ý thức.
• Hạ đường huyết: xảy ra khi lượng đường huyết trong máu xuống thấp, không đủ cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động.
• Trong giai đoạn đầu của hạ đường huyết, các mạch máu ngoại biên co lại gây ra dấu hiệu da xanh xao, nhợt nhạt. Hạ đường huyết còn có các biểu hiện khác như choáng váng hoặc chóng mặt, khó tập trung, cáu gắt, đói, mệt mỏi, đổ mồ hôi.[1]

Hạ đường huyết gây ra biểu hiện da xanh xao, nhợt nhạt

Nhóm nguyên nhân huyết học

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng da xanh xao thường do thiếu máu. Trong đó, thiếu máu được chia làm 2 loại là:

• Thiếu máu cấp: là tình trạng đột ngột mất một lượng máu lớn như chấn thương đứt mạch máu, tán huyết do độc chất, xuất huyết tiêu hóa, vỡ tĩnh mạch thực quản.
• Thiếu máu mạn: có thể do mất máu kéo dài hoặc bất thường trong hoạt động sản xuất hồng cầu của tủy xương, thường gặp ở một số bệnh lý như thiếu máu thiếu sắt, thiếu vitamin B9, B12, bệnh lý hồng cầu, xuất huyết tiêu hóa mạn tính, suy tủy xương.

Da xanh xao có thể là biểu hiện của thiếu máu cấp hoặc mạn

Nhóm nguyên nhân tự miễn

Bệnh tự miễn là bệnh liên quan đến rối loạn hoạt động của hệ miễn dịch trong cơ thể. Cụ thể, hệ miễn dịch tự tấn công chính các tế bào khỏe mạnh của cơ thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan.

Một số bệnh tự miễn như Lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp, viêm loét đại trực tràng có thể gây ra tình trạng thiếu máu do viêm mạn tính. Ngoài ra, hệ thống miễn dịch có thể tự tấn công và phá hủy hồng cầu trong bệnh tan máu tự miễn.

Bệnh tự miễn có thể gây ra tình trạng da xanh xao do thiếu máu

Nhóm nguyên nhân ác tính

Da xanh xao do thiếu máu có thể bắt nguồn từ nguyên nhân ác tính như ung thư bệnh bạch cầu, đa u tủy xương, ung thư hạch (u lympho). Ngoài ra, các loại ung thư khác ung thư máu cũng có thể gây ra thiếu máu.

Cơ chế gây thiếu máu ở các loại ung thư này thường do rối loạn sản xuất hồng cầu ở tủy xương, chảy máu khối u hoặc trong trường hợp không phải ung thư máu, khối ung thư trong quá trình tiến triển đã sử dụng những nguyên liệu thiết yếu để tạo máu.

Da xanh xao do thiếu máu có thể bắt nguồn từ ung thư máu

3Cách chẩn đoán da xanh xao

Lâm sàng

Để chẩn đoán khi người bệnh có tình trạng da xanh xao, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi về quá trình bệnh sử và thăm khám tổng thể, đo huyết áp, nhịp tim để tìm kiếm loại trừ các trường hợp nguy hiểm đến tính mạng như sốc, hạ đường huyết.

Sau khi loại trừ các trường hợp cấp cứu, bác sĩ tiếp tục thăm khám từng cơ quan bao gồm thần kinh, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu để tìm kiếm nguyên nhân gây ra biểu hiện da xanh xao.

Đo huyết áp là bước cần thiết để chẩn đoán da xanh xao do sốc

Cận lâm sàng

Tùy vào từng bệnh lý hướng đến mà bác sĩ sẽ cho các chỉ định xét nghiệm, cận lâm sàng phù hợp:

• Công thức máu: để đánh giá người bệnh có thiếu máu hay không và phân mức độ thiếu máu.
• Số lượng hồng cầu lưới: cho thấy khả năng tạo máu của tủy xương.
• Xét nghiệm máu trong phân: có máu trong phân gợi ý thiếu máu do xuất huyết đường tiêu hóa.
• Nồng độ các chất dinh dưỡng có vai trò trong quá trình tạo máu như sắt, vitamin B12, acid folic.
• Xét nghiệm chức năng thận: bao gồm nồng độ creatinin hoặc ure huyết tương, suy thận cũng là nguyên nhân gây thiếu máu mạn.
• Chẩn đoán hình ảnh: khảo sát hình ảnh bằng CT hoặc siêu âm có thể giúp tìm kiếm các vị trí xuất huyết hoặc khối u trong cơ thể.
• Chụp động mạch chi: giúp xem xét mạch chi có bị tắc nghẽn hay không.[1]

Công thức máu giúp xác định da xanh xao là do thiếu máu hay không

4Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Đa số trường hợp da xanh xao lâu ngày thường do nguyên nhân thiếu máu mạn và người bệnh cần được thăm khám và điều trị sớm để nhanh chóng hồi phục lượng máu đã mất.

Tuy nhiên, các trường hợp trên không phải là tình huống cấp cứu và ít đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Khi da xanh xao xuất hiện đột ngột kèm các triệu chứng khác như ngất xỉu, sốt, nôn ra máu, chảy máu trực tràng, đau bụng thì người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ y tế càng sớm càng tốt.[2]

Da xanh xao xuất hiện đột ngột là dấu hiệu nguy hiểm cần gặp bác sĩ

Địa chỉ khám bệnh uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Nội, Huyết học. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Huyết học và truyền máu, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện 115.
• Tại Hà Nội: Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Xanh Pôn.

5Điều trị tình trạng da xanh xao

Tùy vào từng nguyên nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị tình trạng da xanh xao phù hợp. Các phương pháp này bao gồm:

• Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ các nhóm chất.
• Uống bổ sung sắt, vitamin B12 hoặc folate nếu thiếu.
• Dùng thuốc điều trị theo từng nguyên nhân.
• Phẫu thuật thường chỉ trong trường hợp chảy máu cấp tính nặng hoặc để điều trị tắc nghẽn động mạch.[3]

Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết để tạo máu giúp điều trị da xanh xao

Da xanh xao có thể là một dấu hiệu của một tình trạng nguy hiểm đến sức khỏe, vì vậy hãy đi khám bác sĩ khi có biểu hiện da xanh xao hay nhợt nhạt để được thăm khám và điều trị sớm. Chia sẻ bài viết này đến những người xung quanh nếu thấy bài viết hữu ích bạn nhé!