Lý thuyết Lực ma sát KHTN 6 Chân trời sáng tạo

LỰC MA SÁT

I. Khái niệm lực ma sát

- Lực ma sát là lực tiếp xúc xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật.

- Độ lớn của lực ma sát phụ thuộc vào tính chất của bề mặt tiếp xúc giữa các vật. Mặt tiếp xúc càng gồ ghề thì lực ma sát càng lớn.

- Sự tương tác giữa bề mặt của hai vật tạo ra lực ma sát giữa chúng

II. Lực ma sát nghỉ và lực ma sát trượt

- Lực ma sát nghỉ là lực giữ cho vật đứng yên ngay cả khi nó bị kéo hoặc đẩy.

Ví dụ: Con người và một số động vật có thể đi lại được hoặc cầm, nắm được các vật nặng là nhờ có sự xuất hiện của lực ma sát nghỉ.

- Lực ma sát trượt là lực xuất hiện khi vật trượt trên bề mặt của vật khác.

Ví dụ:

+ Lực ma sát trượt xuất hiện khi em bé chơi cầu trượt

+ Lực ma sát trượt xuất hiện khi kéo một khúc gỗ trượt trên mặt bàn.

- Ngoài ra, còn có lực ma sát lăn. Ví dụ: ổ bi lắp ở trục quay (hình vẽ) có tác dụng chuyển đổi ma sát trượt thành ma sát lăn, làm giảm lực cản (lực ma sát) lên các vật chuyển động, đảm bảo cho các thiết bị, linh kiện, máy móc,... được vận hành một cách dễ dàng.

III. Tác dụng và ảnh hưởng của lực ma sát

- Lực ma sát có thể thúc đẩy hoặc cản trở chuyển động của các vật.

- Lực ma sát có vai trò quan trọng trong an toàn giao thông đường bộ.

+ Rãnh, gai trên vỏ lốp xe giúp tăng ma sát giữa bánh xe và mặt đường để xe dễ dàng chuyển động về phía trước.

+ Rãnh và gai lốp xe cũng giúp cho bánh xe chống lại hiện tượng trơn trượt khi di chuyển trên bề mặt đường ướt, …

IV. Lực cản của không khí

- Khi vật chuyển động trong không khí sẽ có lực cản của không khí tác dụng lên vật.

- Ví dụ: Vận động viên đua xe đạp gập người xuống để giảm lực cản của không khí

Sơ đồ tư duy về lực ma sát - KHTN 6 - Chân trời sáng tạo