Các Loại Hành Vi Của Con Người Trong Tâm Lý Học

Dựa trên các lý thuyết tâm lý học hành vi, hành vi của con người được phân loại như thế nào? Có thể dựa trên tính cách của con người hay dựa trên đặc thù tình huống để phân loại hành vi hay không?

Hãy cùng Viện Tâm lý Việt - Pháp tìm hiểu các loại hành vi của con người qua bài viết dưới đây để hiểu hơn về các nguyên nhân tiềm ẩn đằng sau những hành động của chúng ta nhé.

Hành Vi Của Con Người (Human Behavior) Là Gì?

Theo định nghĩa, hành vi có thể được mô tả là hành động hoặc phản ứng của một người để đối phó với các tình huống kích thích từ bên ngoài hoặc bên trong. Để hiểu hành vi của một người, chúng ta phải hiểu người đó sẽ làm gì nếu có một kích thích xảy ra.

Việc tán thành hoặc không tán thành hành vi của con người được gọi là đánh giá hành vi. Nhiều người trong chúng ta đánh giá người khác dựa trên hành động và phản ứng của họ trước những kích thích khác nhau. Hành vi chủ yếu bị ảnh hưởng bởi bản chất của con người và bản chất của tình huống.

>>> Tham Khảo: Cái Tôi Như Một Phần Lý Tính Của Tính Cách

Phân Loại Hành Vi Của Con Người

Dựa trên cách mọi người hành động hoặc cư xử trong các tình huống khác nhau và để ứng phó với các kích thích khác nhau, hành vi của con người có thể được chia thành các loại khác nhau. Dưới đây là các loại hành vi phổ biến của con người.

1. Hành Vi Cụ Thể (Molecular) Và Hành Vi Tổng Thể (Molar)

Hành Vi Cụ Thể (Molecular Behavior) là một hành vi bất ngờ xảy ra mà không cần suy nghĩ. Một ví dụ là đột nhiên nhắm mắt khi có điều gì đó sắp xảy ra với mắt này.

Hành Vi Tổng Thể (Molar Behavior) là loại hành vi xảy ra sau khi suy nghĩ. Ví dụ, một người thay đổi cách thức tiếp cận sự việc khi họ nhìn thấy hoặc phát hiện ra một điều có hại.

1. Hành Vi Thấy Rõ Và Hành Vi Không Thấy Rõ (Overt and Covert Behavior)

Hành Vi Thấy Rõ (Overt Behavior) là loại hành vi có thể nhìn thấy được và được thể hiện cũng như được diễn ra bên ngoài con người. Một số ví dụ về hành vi này là ăn uống, đi xe đạp và chơi bóng đá, bơi lội, vui chơi, v.v

Hành Vi Không Thấy Rõ (Covert Behavior) là loại hành vi không hiển thị ra ngoài để người khác có thể nhận thấy được. Suy nghĩ là một ví dụ điển hình về hành vi bí mật vì không ai có thể “thấy” chúng ta đang suy nghĩ điều gì.

1. Hành Vi Tự Nguyện Và Không Tự Nguyện (Voluntary and Involuntary Behavior)

Hành Vi Tự Nguyện (Voluntary Behavior) là loại hành vi phụ thuộc vào mong muốn của con người. Ví dụ, việc đi bộ, nói chuyện hay viết lách sẽ được coi là những hành vi tự nguyện.

Hành Vi Không Tự Nguyện (Involuntary Behavior) xảy ra một cách tự nhiên và không cần suy nghĩ. Hít thở không khí là một ví dụ hoàn hảo về hành vi không tự nguyện.

Bốn Nhóm Tính Cách Phổ Biến

Ngoài việc tìm hiểu về các hành vi của con người, chúng ta cũng có thể tìm hiểu về các nhóm những tính cách của con người và sự hình thành tính cách để hiểu hơn về cách họ phản ứng với các tác nhân kích thích từ bên trong và bên ngoài. Một nghiên cứu quan trọng về hành vi của con người đã phân loại các tính cách của con người thành bốn nhóm chính là lạc quan (optimistic), bi quan (pessimistic), tin tưởng (trusting) và đố kỵ (envious). Mặc dù có đến 4 nhóm tính cách nhưng thật không may khi đố kỵ lại là nhóm phổ biến nhất. Theo các chuyên gia, hơn 90% cá nhân có thể được phân loại theo các nhóm này và dường như có một số sự cân bằng trong các nhóm tính cách khác nhau. Dưới đây là những mô tả cụ thể hơn về các nhóm tính cách.

Lạc Quan (Optimistic)

Khoảng 20% ​​những người sống trong thế giới được cho là thuộc nhóm tính cách này. Một người lạc quan luôn giữ niềm hy vọng trong mọi tình huống và không ngừng cố gắng cho dù hoàn cảnh khó khăn đến đâu. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng những người này có thể trở nên bi quan trong một số tình huống.

Bi Quan (Pessimistic)

Ước tính có khoảng 20% ​​người trên thế giới thuộc nhóm tính cách này. Một người bi quan có thể nghi ngờ và e sợ mọi thứ xung quanh mình. Vậy nhưng những người này có thể trở nên lạc quan trong một số tình huống.

Cả Tin (Trusting)

Khoảng 20% ​​người sống trên thế giới này được cho là có tính cách này. Một trong những đặc điểm chính của nhóm tính cách này là mọi người tin tưởng người khác và thậm chí những người này không cần một lý do xác đáng để tin người khác. Tuy nhiên vẫn tồn tại những tình huống mà những người này có thể không tin tưởng mọi người.

Đố Kỵ (Envious)

Đố kỵ hay ghen tị là gì và có thực sự tiêu biểu cho một nhóm tính cách? Theo nghiên cứu mà chúng ta đang thảo luận, ước tính có khoảng 30% số người trên thế giới thuộc nhóm tính cách này. Những người ghen tị - cũng như các nhóm khác - không phải lúc nào cũng hành động như vậy. Họ cũng có thể giúp đỡ và cảm thông với người khác.

Điều quan trọng là một người có thể trở nên lạc quan, bi quan, cả tin và ghen tị. Đó là do lý do mà tất cả những đặc điểm tính cách này có thể tồn tại trong một con người. Tuy nhiên, nhóm tính cách nào trội hơn hay nổi bật hơn sẽ được xác định là nhóm chính. Ví dụ những người có thể dễ dàng tin tưởng người khác sẽ được xếp vào nhóm cả tin (trusting), v.v.

>>> Tham Khảo: Sự Thật Thú Vị Về Tính Cách Con Người

Hiểu Về Hành Vi Của Con Người: Điểm Mấu Chốt

Bài viết này đã thảo luận về các loại hành vi khác nhau của con người theo nghiên cứu của các nhà tâm lý học. Chủ đề này có thể đã giúp bạn gọi tên những hành vi của con người, biết được hành vi của con người là gì và làm thế nào chúng ta có thể hiểu được hành vi đó. Cuối cùng, có thể nói rằng hiểu được hành vi của con người có thể giúp chúng ta giao tiếp và làm việc với những người khác nhau một cách hiệu quả.

Nguồn: BioScience - Types of Human Behavior In Psychology

>>> Tham Khảo: Lý Thuyết Xúc Cảm, Hành Vi Hợp Lý Về Nhân Cách - REBT

Hãy liên hệ với số hotline 0977.729.396 của Viện ngay hôm nay để được tư vấn tận tình.

Hình ảnh một số bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm của Viện Tâm Lý Việt - Pháp:

-

Viện Tâm lý Việt - Pháp

Trụ sở chính & Trung tâm trị liệu tại Hà Nội: Số 54 Trần Quốc Vượng, P. Dịch Vọng Hậu, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội

Trung tâm trị liệu tại TP.HCM: Landmark 81, Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P.22, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh

Hotline: 0912.012.684 (Zalo, 24/7)

Email: daotao@tamlyvietphap.vn

Facebook: https://www.facebook.com/tamlyvietphap.vn