Sùi mào gà giai đoạn đầu ở nam và nữ có chữa khỏi không?

Sùi mào gà là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất hiện nay, có chu trình diễn tiến qua nhiều giai đoạn với nhiều biểu hiện bệnh lý khác nhau. Dù ở giai đoạn nào, sùi mào gà không chỉ gây ra những biểu hiện u nhú lành tính trên bề mặt da mà còn gây ra nhiều gánh nặng về tâm lý, tiềm ẩn nguy cơ ung thư, đe dọa tính mạng người bệnh. Do đó, việc phát hiện sùi mào gà giai đoạn đầu là rất quan trọng, có thể nâng cao hiệu quả chữa trị, giảm thiểu nguy cơ đối mặt với những biến chứng nguy hiểm.

Sùi mào gà và các giai đoạn của bệnh

Sùi mào gà là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến do virus HPV gây ra, điển hình là HPV type 6, 11, 16 và 18. Bệnh thường có biểu hiện là những nốt sùi mềm trên bề mặt da, có thể gây ra đau đớn, ngứa ngáy và khó chịu nếu sùi mào gà xuất hiện tại các vị trí nhạy cảm như niêm mạc sinh dục hay niêm mạc miệng. Các giai đoạn của sùi mào gà gồm:

• Giai đoạn ủ bệnh (thời kỳ tiềm ẩn)

Trong giai đoạn này, virus đã xâm nhập vào cơ thể nhưng chưa gây ra các triệu chứng rõ rệt. Thời gian ủ bệnh của sùi mào gà thường kéo dài từ 3 đến 8 tuần (tương đương với từ 2 đến 3 tháng), phụ thuộc vào sức đề kháng của mỗi người. Người nhiễm virus có thể chưa biết mình mắc bệnh và có thể lây sang người khác thông qua đường tình dục nếu quá trình quan hệ kém an toàn.

• Giai đoạn khởi phát

Triệu chứng đầu tiên của sùi mào gà là sự xuất hiện của các loại nốt sùi nhỏ trên vùng da hoặc niêm mạc của khu vực sinh dục và hậu môn. Nốt sùi này thường không gây ra cảm giác đau, chỉ có thể gây ngứa hoặc khó chịu. Tùy theo vị trí của nốt sùi, bệnh nhân có thể không nhận thấy sự hiện diện của chúng.

• Giai đoạn phát triển

Nếu không được điều trị kịp thời, sùi mào gà sẽ tiếp tục phát triển và lan rộng ra. Nốt sùi sẽ dần tăng kích thước và có thể gộp lại với nhau hình thành các cụm sùi lớn hơn. Việc tiếp xúc trực tiếp giữa nốt sùi và da hoặc niêm mạc khác có thể gây ra sự lây lan của virus. Điều đáng lo ngại là sùi mào gà có thể lan tới cổ tử cung ở phụ nữ, dẫn đến tình trạng ung thư cổ tử cung trong trường hợp nặng.

• Giai đoạn biến chứng

Biến chứng nặng nhất của sùi mào gà là ung thư cổ tử cung hoặc các loại ung thư vùng sinh dục khác như ung thư dương vật, ung thư hậu môn,… Bên cạnh đó, trong giai đoạn này, người bệnh có nguy cơ cao bị bội nhiễm với các bệnh lý về da và viêm loét chồng lấp.

Các triệu chứng thường gặp bao gồm chảy máu, rỉ máu và chảy mủ hôi, cùng với sự ngứa ngáy, khó chịu, đau rát và viêm nhiễm. Bên cạnh đó, cơ quan sinh dục cũng có nguy cơ cao bị viêm nhiễm, có thể gây ra viêm phế quản, viêm quy đầu, viêm âm đạo và viêm cổ tử cung.

• Giai đoạn tái phát

Sau một thời gian điều trị, các triệu chứng do sùi mào gà gây ra có thể thuyên giảm và khiến nhiều người lầm tưởng rằng bệnh sùi mào gà đã khỏi hẳn và biến mất. Tuy nhiên, do sức đề kháng cơ thể suy giảm, sự tiếp xúc với virus HPV hoặc các yếu tố tác động khác, sùi mào gà có thể tái phát. Lúc này, bệnh có thể nặng hơn và diễn biến phức tạp hơn so với lần đầu tiên.

Mỗi năm, xấp xỉ 400.000 người bị sùi mào gà tại Mỹ, với đa số là ở độ tuổi thanh thiếu niên và trên 20 tuổi. Nguyên nhân của những mụn này là do virus HPV, một bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất, gây ra. Tính đến hiện tại, khoảng 79 triệu người Mỹ đã nhiễm HPV, tuy nhiên không phải tất cả các loại HPV đều gây ra mụn cóc sinh dục. Chủng HPV 6 và HPV 11 là hai loại phổ biến gây ra bệnh sùi mào gà.

Tại Việt Nam, theo thống kê của Bệnh viện Da liễu TP.HCM trong năm 2020, số bệnh nhân đến điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục là hơn 62.000 người, tăng khoảng 2,5 lần so với năm 2010. Trong đó, bệnh sùi mào gà chiếm tỷ lệ cao nhất với hơn 40.000 ca, bao gồm cả trường hợp sùi mào gà ở hậu môn và ở khoang miệng.

Sùi mào gà giai đoạn đầu là thời điểm bệnh sùi mào khởi phát ngay sau khi thời kỳ ủ bệnh kết thúc. Trong giai đoạn đầu của bệnh sùi mào gà, người bệnh có thể sẽ gặp phải các biểu hiện như: xuất hiện các nốt sẩn, mụn, u nhú màu hồng nhạt, nhỏ, mềm, có chân hoặc cuống trên khu vực sinh dục của nam giới (bao gồm bìu, quy đầu, và thân dương vật …) và nữ giới (bao gồm âm đạo, môi lớn và môi bé). [1]

1. Sùi mào gà lây qua đường nào?

Như trên đã đề cập, virus HPV là tác nhân chính gây ra bệnh sùi mào gà ở cả hai giới. Hiện nay, các nhà khoa học đã phát hiện ra hơn 200 chủng HPV khác nhau và một số loại gây ra sùi mào gà, điển hình và phổ biến nhất là là HPV type 6 và HPV type 11. Do đó, các con đường lây nhiễm bệnh sùi mào gà chủ yếu liên quan đến sự lây truyền của chủng virus này. Dưới đây là những con đường có thể lây nhiễm sùi mào gà:

• Quan hệ tình dục: Sùi mào gà chủ yếu lây lan thông qua các hoạt động tình dục có tiếp xúc với bề mặt da, niêm mạc và dịch thể của bạn tình, bao gồm hình thức quan hệ tình dục qua âm đạo, hậu môn và đường miệng. Khi tiếp xúc với một người đang nhiễm virus HPV, virus có thể nhanh chóng lây truyền vào các tế bào thông qua các vết thương nhỏ trên da hoặc niêm mạc và gây nhiễm trùng.
• Tiếp xúc với vùng kín của người nhiễm bệnh: Sùi mào gà có thể lây nhiễm thông qua những tiếp xúc trực tiếp với vùng kín của người bị nhiễm bệnh, sau đó lại chạm vào vùng kín/ niêm mạc/ vết thương hở của bản thân.
• Dụng cụ tình dục không an toàn: Sử dụng dụng cụ tình dục đã qua sử dụng của người nhiễm bệnh có thể tăng nguy cơ lây nhiễm nếu không được lau rửa và tiệt trùng đúng cách.
• Thai sản: Nếu thai phụ bị nhiễm bệnh sùi mào gà, trong một số trường hợp có thể lây nhiễm cho thai nhi khi sinh. Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm virus HPV ngay sau khi chào đời, dẫn đến tình trạng xuất hiện mụn cóc ở cổ họng và đa bướu gai đường hô hấp, cản trở quá trình hô hấp và đe dọa tính mạng của trẻ.
• Sử dụng đồ dùng cá nhân chung như khăn tắm, giường ngủ hoặc đồ lót: Có một số trường hợp ghi nhận về sùi mào gà lây nhiễm do sử dụng chung các đồ dùng cá nhân với người nhiễm bệnh. Tuy nhiên, khả năng này thấp hơn so với lây nhiễm thông qua các hoạt động tình dục. [2]

2. Bệnh sùi mào gà giai đoạn đầu có nguy hiểm không?

CÓ. Mặc dù ở giai đoạn đầu của bệnh, sùi mào gà không gây ra các triệu chứng nguy hiểm hay ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tức thì, nhưng nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh có thể khiến người bệnh phải đối mặt với những hậu quả đáng lo ngại như:

• Khả năng lây truyền: Ngay cả khi bệnh ở giai đoạn đầu và chưa gây ra triệu chứng rõ ràng, người nhiễm bệnh vẫn có khả năng lây truyền. Hiện vẫn chưa có bất kỳ phương pháp nào có thể điều trị được sự xâm nhập, gây hại của virus HPV và các bệnh lý do HPV gây ra, trong đó có sùi mào gà. Do đó, việc sớm phát hiện và điều trị là rất quan trọng.
• Các biến chứng nguy hiểm: Nếu không được điều trị kịp thời, sùi mào gà có thể gây ra các biến chứng như ảnh hưởng xấu đến quá trình thai sản, khả năng sinh sản và các biến chứng viêm nhiễm dai dẳng, khó chịu như viêm âm đạo, viêm phế quản, viêm quy đầu, viêm cổ tử cung, chảy máu khi quan hệ tình dục hoặc khi đại tiện,…

Mặc dù không phải tất cả những người nhiễm HPV đều phải đối mặt với nguy cơ ung thư và các chủng virus HPV phổ biến gây ra bệnh sùi mào gà cũng thuộc phân nhóm nguy cơ thấp, nhưng một số loại ít phổ biến hơn có thể tiêm ẩn những nguy cơ gây ra ung thư cổ tử cung ở phụ nữ, cũng như các loại ung thư khác như ung thư âm đạo, hậu môn, dương vật và vòm họng.

Hình ảnh sùi mào gà giai đoạn đầu ở nam và nữ

Giai đoạn đầu của sùi mào gà ở nam giới thường bắt đầu sau từ 3 đến 8 tuần sau khi tiếp xúc với virus HPV. Các triệu chứng đầu tiên bao gồm: Xuất hiện các khối u nhỏ, tròn hoặc lồi ở trên bề mặt da, khu vực sinh dục, niêm mạc miệng,… Da xung quanh những đốm sùi có thể bị sưng, đỏ và mẩn đỏ. Có thể đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục,… Các vị trí thường xuất hiện của sùi mào gà ở nam giới gồm có:

• Bao quy đầu: Đây là vùng da phủ lên đỉnh đầu dương vật. Sùi mào gà thường nhìn thấy trên cả bề mặt ngoài và bên trong của bao quy đầu.
• Dương vật: Các u nhú thường xuất hiện trên thân dương vật, đặc biệt là gần đỉnh đầu dương vật. Chúng có thể phát triển thành từng nhóm, từng cụm hoặc đơn lẻ.
• Niêm mạc miệng: Khi quan hệ tình dục bằng đường miệng hoặc hôn, virus HPV có thể lây từ người sang người và dẫn đến sùi mào gà phát triển trong miệng, trên lưỡi, hoặc niêm mạc họng và vòm họng.
• Hậu môn: Đối với những người thực hiện quan hệ tình dục qua đường hậu môn, sùi mào gà có thể xuất hiện quanh khu vực hậu môn, trong đường hậu môn hoặc trên niêm mạc trực tràng.
• Tiền liệt tuyến: Trong một số trường hợp, HPV có thể lây lan đến tiền liệt tuyến của nam giới dẫn đến sự phát triển của sùi mào gà ở vùng này, tuy nhiên điều này khá hiếm.
• Tinh hoàn: Rất hiếm khi sùi mào gà xuất hiện ở tinh hoàn, nhưng trong một số trường hợp, vị trí này vẫn có thể xuất hiện sùi mào gà.

Đối với nữ giới, sùi mào gà giai đoạn đầu có thể không gây ra triệu chứng nào hoặc chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ không rõ ràng như: Xuất hiện các đốm nhỏ, phẳng hoặc lồi lên trên da hoặc niêm mạc của vùng kín như âm đạo, cổ tử cung, hậu môn hoặc xung quanh vùng đùi. Các đốm có màu da, hồng hoặc xám và có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành các nhóm. Thường không gây đau, ngứa hoặc khó chịu,… Các vị trí xuất hiện phổ biến của sùi mào gà ở nữ gồm có:

• Bề mặt ngoài âm hộ: Sùi mào gà thường mọc ở các bộ phận nhạy cảm như mí âm hộ, thường ở phần lớn và phần nhỏ.
• Cổ tử cung: Nữ giới có thể bị mắc sùi mào gà vùng cổ tử cung, không gây ra tình trạng đau đớn nhưng nghiêm trọng hơn và cần điều trị dự phòng ung thư càng sớm càng tốt.
• Khe hậu môn: Khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn, nữ giới có thể mắc sùi mào gà ở khu vực này. Vết sùi thường nằm ở lỗ hậu môn và trong khe hậu môn.
• Vùng da giữa âm đạo và lỗ hậu môn: Đây là vị trí phổ biến thứ hai xuất hiện sùi mào gà ở nữ giới. Các tổn thương thường mọc dọc theo đường da này.
• Bên trong âm đạo: Sùi mào gà cũng có thể xuất hiện bên trong âm đạo. Sự phát triển của các tổn thương này thường không được phát hiện sớm do không gây đau đớn hoặc khó nhận biết.
• Xung quanh bộ phận sinh dục: Sùi mào gà cũng có thể xuất hiện ở các phần khác xung quanh khu vực sinh dục, chẳng hạn như đùi, vùng chân hoặc bụng dưới.
• Bên trong cổ họng và miệng: Mặc dù không phổ biến, sùi mào gà cũng có thể xuất hiện ở miệng và cổ họng nếu có tiếp xúc trực tiếp với virus HPV (ví dụ, qua hôn môi nhiễm bệnh hoặc đường quan hệ tình dục miệng).

Các dấu hiệu bệnh sùi mào gà giai đoạn đầu

1. Dấu hiệu sùi mào gà ở nữ giới giai đoạn đầu

Ở giai đoạn đầu của sùi mào gà, bệnh thường không có những biểu hiện lâm sàng. Nếu có, bệnh thường biểu hiện qua những triệu chứng sau:

• Ngứa và khó chịu: Giai đoạn đầu của sùi mào gà thường bắt đầu bằng cảm giác ngứa và khó chịu ở vùng kín. Ngứa có thể tăng dần theo thời gian và gây ra khó chịu, đặc biệt là khi đi lại, ngồi hoặc quan hệ tình dục nếu sùi mào gà xuất hiện ở vùng sinh dục.
• Sưng đỏ và viêm: Vùng da bị ảnh hưởng có thể trở nên sưng đỏ và viêm nhiễm, đôi khi kèm theo đau nhức.
• Khi bệnh tiến triển, các u nhỏ sẽ bắt đầu xuất hiện trên da hoặc niêm mạc vùng kín. Chúng thường mềm, ẩm ướt, có màu hồng hoặc đỏ, và có hình dạng giống như sùi mào gà.
• Vị trí: Sùi mào gà ở nữ giới thường xuất hiện ở các khu vực như: âm đạo, cổ tử cung, ngoài âm hộ, và hậu môn. Tuy nhiên, chúng cũng có thể lây lan đến các vùng lân cận như vùng bẹn, miệng và cổ họng.
• Chảy máu: Các u sùi mào gà có thể gây ra chảy máu khi bị chà xát, đặc biệt là trong quan hệ tình dục.

Có nhiều trường hợp sùi mào gà không gây ra các triệu chứng hoặc dấu hiệu rõ ràng và có thể tự động biến mất sau một khoảng thời gian nhất định.

2. Vùng kín sùi mào gà ở nữ giới giai đoạn đầu

Các triệu chứng của vùng kín sùi mào gà ở nữ giới giai đoạn đầu có thể là khó chẩn đoán, bởi vì các khối u có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào hoặc có một số triệu chứng nhẹ nhàng. Tuy nhiên, những triệu chứng có thể xuất hiện là các khối u, sùi nhỏ, khô, đầu nhọn hoặc giống nốt ruồi, không đau khi chạm hoặc có một số trường hợp gây ngứa ngáy. Các nốt này có màu trắng đến hồng hoặc nâu đậm ở vùng ngoại biểu mô bên ngoài hoặc bên trong âm đạo, âm hộ, cổ tử cung, xung quanh hậu môn,…

3. Dấu hiệu bệnh sùi mào gà ở nam giai đoạn đầu

Tương tự như nữ giới, các dấu hiệu của sùi mào gà ở nam giới giai đoạn đầu cũng khó chẩn đoán, bởi vì bệnh thường không gây ra các biểu hiện trên lâm sàng nào hoặc có một số triệu chứng nhẹ nhàng. Tuy nhiên, những triệu chứng có thể xuất hiện gồm có:

• Xuất hiện u nhú: Dấu hiệu đầu tiên của sùi mào gà là sự xuất hiện của các u nhú nhỏ trên da hoặc niêm mạc của các bộ phận sinh dục, không gây đau nhức. Chúng thường mọc ở quy đầu, bao quy đầu, dọc theo cuống dương vật hoặc khe hậu môn.
• Màu sắc và hình dạng: Các u nhú ban đầu thường có màu hồng hoặc da, sau đó chuyển sang màu nâu hoặc đỏ tối. Chúng có hình dạng bất thường, giống như bông cải và có thể nổi lên hoặc hơi lõm vào.
• Ở giai đoạn đầu, u nhú có kích thước từ 1-5mm, nhưng với thời gian chúng có thể lớn lên và kết hợp với nhau để tạo thành các khối lớn hơn.
• Ngứa và khó chịu: Một số người bị sùi mào gà có thể cảm thấy ngứa và khó chịu ở vùng sinh dục. Đây là dấu hiệu thông thường và có thể khiến người bệnh cảm thấy bất tiện.

4. Dấu hiệu sùi mào gà ở lưỡi giai đoạn đầu

Mặc dù hiếm gặp hơn ở lưỡi, nhưng sự lây nhiễm sùi mào gà cũng có thể xuất hiện và gây ra một số dấu hiệu đặc trưng. Ở giai đoạn đầu, người bị nhiễm có thể quan sát thấy các dấu hiệu sau:

• Sự thay đổi màu sắc của niêm mạc lưỡi: Nhiễm sùi mào gà có thể khiến vùng niêm mạc ở vùng lưỡi bị kích ứng, dẫn đến sự thay đổi màu sắc của da, chẳng hạn như vết đỏ hoặc xám.
• Sự hình thành các nốt nhỏ: Sùi mào gà có thể gây ra sự hình thành của các nốt sùi ở bề mặt lưỡi. Những nốt này ban đầu rất nhỏ và màu da, dần dần lớn hơn và có thể gây cảm giác khó chịu.
• Đau nhức và ngứa ngáy: Trong giai đoạn đầu, nhiều người cảm thấy hơi đau ở khu vực lưỡi bị ảnh hưởng và có thể cảm thấy ngứa ngáy ở vùng này. Vì vùng lưỡi là vị trí thường xuyên phải chịu các tác động, ma sát từ việc vận động cơ miệng của người bệnh (nói chuyện, cười, hôn, ăn uống,…)
• Khó nuốt hoặc gặp sự khó chịu khi ăn uống: Do sự hình thành các nốt nhỏ trên lưỡi, người bị nhiễm có thể cảm thấy khó chịu và đau khi nuốt hoặc ăn uống.
• Sưng và đau ở nướu: Có thể có sự sưng tấy và đau đớn ở vùng nướu ở vành miệng của người bệnh.

5. Dấu hiệu sùi mào gà ở miệng giai đoạn đầu

Bệnh sùi mào gà có thể xuất hiện ở nam và nữ và ảnh hưởng đến cả vùng niêm mạc miệng của người bệnh. Một số dấu hiệu sùi mào gà ở miệng giai đoạn đầu tiên có thể bao gồm:

• U nhú nổi lên: Sùi mào gà bắt đầu hình thành với những u nhú nổi lên màu hồng hoặc da, xuất hiện ở trong họng, trên lưỡi, lợi, nướu hoặc miệng. Ban đầu, chúng có thể rất nhỏ và không dễ phát hiện, sau đó chúng có thể phát triển lớn hơn và tập trung thành một khu vực rộng hơn.
• Ngứa và cảm giác khó chịu: Bị nhiễm sùi mào gà ở miệng có thể khiến bạn cảm thấy ngứa ngáy và khó chịu trong vùng miệng.
• Đau: Sùi mào gà ở miệng có thể gây đau khó chịu và làm cho việc nuốt chướng trở nên khó khăn.
• Chảy máu: Tùy thuộc vào vị trí xuất hiện của sùi mào gà, chúng có thể chảy máu khi bệnh nhân ăn, uống, nuốt nước bọt hoặc khi đánh răng.
• Hình dạng đặc trưng: Sùi mào gà ở miệng thường có hình dạng đặc trưng giống như những nốt mụn nhọt có nếp gấp và đỉnh nhọn.
• Mùi hôi: Một số người mắc sùi mào gà ở miệng có thể có hơi thở hôi do sự tích tụ của vi khuẩn ở vết loét.

6. Dấu hiệu sùi mào gà ở môi giai đoạn đầu

Dấu hiệu sùi mào gà giai đoạn đầu ở trên môi có thể đối với nam giới và nữ giới đều khác nhau. Tuy nhiên, đây là những dấu hiệu chung của bệnh sùi mào gà ở giai đoạn đầu trên môi:

• Xuất hiện các vết sần, đốm đỏ hoặc xám trên môi.
• Môi bị co lại hoặc căng ra và gây đau, nứt môi.
• Thường xuyên xuất hiện cảm giác ngứa, nóng rát trên môi.
• Tại những vùng bị rộp, sưng, có thể dễ dàng nhận thấy các vết sẹo.
• Sưng, viêm, đỏ và có mùi khó chịu.
• Ảnh hưởng xấu đến khả năng giao tiếp, ăn uống của bệnh nhân

Nếu bạn thấy có bất kỳ dấu hiệu sùi mào gà giai đoạn đầu trên môi, nên điều trị ngay. Điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu việc bệnh lan rộng và phát triển thành một bệnh lý nặng hơn.

7. Dấu hiệu sùi mào gà ở họng giai đoạn đầu

Tương tự như sùi mào gà giai đoạn đầu ở các vị trí khác, sùi mào gà ở họng vào giai đoạn đầu cũng thường không có biểu hiện lâm sàng rõ ràng. Nếu có, một số triệu chứng của sùi mào gà giai đoạn đầu ở họng có thể bao gồm:

• Sự xuất hiện của những vết hoặc tổn thương nhỏ trên niêm mạc họng.
• Cảm giác khô họng và khó nuốt.
• Đau hoặc khó chịu khi ăn hoặc nói.
• Gây khó chịu hoặc đau rát.
• Bọng nước hoặc tổn thương nhỏ.

Bệnh sùi mào gà giai đoạn đầu có tự hết không?

KHÔNG. Hiện tại vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh sùi mào gà, do đó người bệnh sau khi bị nhiễm virus có thể phải chịu đựng hậu quả của bệnh suốt cả đời, cho dù có triệu chứng hay không. Đặc biệt, sùi mào gà giai đoạn đầu hoặc thời kỳ ủ bệnh thường không có triệu chứng, khiến người bệnh chủ quan hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác, dẫn đến khả năng lây nhiễm cho người khác cao.

Nhiều người cho rằng bệnh sùi mào gà có thể tự khỏi ở giai đoạn đầu, nhưng thực tế bệnh không thể tự khỏi được dù ở giai đoạn đầu hay những giai đoạn sau này. Các biện pháp điều trị chỉ giúp giảm triệu chứng và loại bỏ thương tổn do bệnh gây ra. Nếu không giữ vệ sinh và không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ tiến triển thành mãn tính và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như chảy máu và lở loét.

Nguyên nhân sùi mào gà

1. Virus HPV gây bệnh sùi mào gà

Virus HPV gây u nhú ở người là một loại virus rất phổ biến, gồm nhiều chủng HPV khác nhau. Trong đó, có một số loại virus HPV không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và được đánh giá là không gây hại cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, một số loại virus HPV có thể gây ra các bệnh lý như sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư âm đạo, ung thư dương vật, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư miệng, ung thư vòm họng,…

Sùi mào gà là một loại bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (STDs). Bệnh được gây ra bởi tác nhân chính là HPV 6, 11, 16 và 18. Sùi mào gà thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng và thường được chẩn đoán sau khi bệnh nhân được tiêm ngừa HPV hoặc phát hiện sau khi nhận chẩn đoán ung thư vùng chậu, cổ tử cung hoặc âm đạo.

Các triệu chứng khác nhau của sùi mào gà có thể bao gồm các khối u hoặc tăng sinh trên dương vật, trực tràng hoặc âm đạo, khó chịu trong khi quan hệ tình dục hoặc có mùi hôi.

Virus HPV lan truyền qua đường tình dục. Bạn có thể lây nhiễm virus HPV như sau:

• Quan hệ tình dục: Chủ yếu qua đường tình dục, nói chung là qua mối quan hệ tình dục. Bạn không cần có tình dục để lây nhiễm - chỉ cần tiếp xúc với da của người mang virus đã đủ để lây nhiễm.
• Không sử dụng bảo vệ: Sử dụng bảo vệ có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm HPV, tuy nhiên chúng không bảo vệ trước toàn bộ các loại virus.
• Tiếp xúc với da: virus HPV có thể lan truyền thông qua tiếp xúc với da, ví dụ như thông qua tay chạm vào vết sùi mào gà hoặc mụn trắng.

2. Các yếu tố nguy cơ cao mắc bệnh sùi mào gà

Có nhiều yếu tố nguy cơ cao mắc bệnh sùi mào gà, bao gồm:

• Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục không áp dụng các biện pháp bảo vệ an toàn là nguyên nhân chính dẫn đến nhiễm virus HPV. Khi tiếp xúc với người bị nhiễm HPV, người khỏe mạnh có nguy cơ cao lây nhiễm virus và dẫn đến mắc bệnh sùi mào gà. [3]
• Hoạt động tình dục kém lành mạnh: Các hoạt động tình dục kém lành mạnh như quan hệ tình dục qua đường hậu môn, qua đường miệng, đeo các vật dụng bảo vệ chưa đúng cách và quan hệ tình dục với nhiều người khác nhau đều là các yếu tố nguy cơ mắc bệnh sùi mào gà.
• Hình thức tiếp xúc: Virus HPV có thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với những vết thương trên da hoặc niêm mạc. Do đó, các hình thức tiếp xúc khác nhau như sử dụng chung đồ vật giặt không sạch, tiếp xúc với nước bẩn hoặc đất bẩn cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh sùi mào gà.
• Tình trạng miễn dịch: Các nhóm người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như những người được chẩn đoán mắc hội chứng suy giảm miễn dịch (AIDS) hoặc bị bệnh ung thư, đang sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch, người làm dụng chất kích thích (rượu bia, thuốc lá,…), người mắc các bệnh xã hội (lậu, giang mai,…)…có nguy cơ cao mắc bệnh sùi mào gà khi tiếp xúc với virus HPV.
• Tuổi tác: Tuy virus HPV có thể lây truyền ở mọi lứa tuổi, nhưng nguy cơ cao mắc bệnh sùi mào gà tăng lên ở những người trẻ tuổi trong độ tuổi từ 15 đến 24 tuổi. Đây là nhóm tuổi có tần suất hoạt động quan hệ tình dục cao và có xu hướng “bạo” và cởi mở hơn trong việc quan hệ.
• Tình trạng sức khỏe chung: Những người có chế độ ăn uống không lành mạnh, chế độ sinh hoạt không khoa học, hút thuốc lá, sử dụng các loại thuốc gây nghiện hay uống rượu bia thường xuyên cũng có nguy cơ cao mắc bệnh sùi mào gà.
• Phụ nữ mang thai cũng là một yếu tố nguy cơ gây bệnh sùi mào gà cho thai nhi trong quá trình sinh sản.

Cách phòng bệnh sùi mào gà

1. Tiêm ngừa vắc xin Gardasil để ngăn ngừa virus HPV

Vắc xin phòng HPV là loại vắc xin có khả năng kích thích sản xuất kháng thể trong cơ thể nhằm dự phòng sự lây nhiễm virus HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục có liên quan đến virus HPV, bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư vòm họng, ung thư dương vật,… và sùi mào gà ở cả nam và nữ giới.

Trên thế giới hiện nay đang có 2 loại vắc xin phòng HPV là vắc xin Gardasil và Gardasil 9, hai loại vắc xin này đều đang có nhu cầu sử dụng rất cao trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện đang có sẵn cả hai loại vắc xin trên, luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm phòng bệnh lây qua đường tình dục có liên quan đến các chủng virus HPV phổ biến hiện nay của người dân.

Vắc xin Gardasil có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi sự lây nhiễm của 4 chủng virus HPV phổ biến hiện nay, bao gồm HPV type 6, 11, 16 và 18. Gardasil được chỉ định tiêm phòng cho trẻ em và phụ nữ trong độ tuổi từ 9 đến 26 nhằm ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm như u nhú sinh dục, ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng, ung thư hậu môn,…

Vắc xin Gardasil 9 có phạm vi bảo vệ rộng hơn, có thể bảo vệ cơ thể khỏi 9 chủng virus HPV phổ biến và nguy hiểm nhất hiện nay, bao gồm HPV type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.

Vắc xin Gardasil 9 được áp dụng cho trẻ em nam, nữ và cộng đồng LGBT từ 9 đến dưới 45 tuổi và có thể phòng ngừa nhiều loại bệnh, bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư dương vật, ung thư hậu môn, các tổn thương tiền ung thư và loạn sản, mụn cóc sinh dục và bệnh lý khác do nhiễm HPV gây ra. Hiệu quả bảo vệ của vắc xin Gardasil 9 lên đến 94%.

2. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Kiểm tra sức khỏe định kỳ là một trong những phương pháp quan trọng giúp phát hiện sớm sùi mào gà hoặc bất kỳ bệnh truyền nhiễm nào khác, giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Theo nhận định của nhiều chuyên gia, theo chu kỳ 6 tháng, cơ thể sẽ có xu hướng xuất hiện những thay đổi bất thường đáng kể. Vì vậy, nên kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi năm 2 lần hoặc theo khuyến nghị của bác sĩ. Kiểm tra sức khỏe định kỳ thường được thực hiện thông qua một số xét nghiệm và kiểm tra như:

• Kiểm tra sinh phụ khoa hoặc nam khoa.
• Xét nghiệm máu để xác định có hiện diện của virus HPV và các bệnh truyền nhiễm khác.
• Kiểm tra các khu vực nhạy cảm, dễ bị tổn thương và dễ xuất hiện sùi mào gà như khoang miệng, hầu họng và vùng kín để phát hiện những dấu hiệu của bệnh sùi mào gà từ sớm.
• Kiểm tra cổ tử cung cho phụ nữ để phát hiện các sự thay đổi tiền ung thư và ung thư cổ tử cung.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ là một hoạt động quan trọng để đảm bảo sức khỏe của mọi giới, đặc biệt là để phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục như sùi mào gà.

3. Sinh hoạt tình dục lành mạnh

Sùi mào gà là một loại bệnh nhiễm trùng ở khu vực bộ phận sinh dục do virus HPV gây ra và con đường lây truyền chính là con đường quan hệ tình dục, vì thế việc sinh hoạt tình dục lành mạnh có thể giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm virus HPV gây bệnh sùi mào gà. Các biện pháp có thể giảm nguy cơ bị nhiễm bệnh này khi sinh hoạt tình dục lành mạnh bao gồm:

Sử dụng các biện pháp ngăn ngừa trong quan hệ tình dục như sử dụng bao cao su, màng chắn miệng,… Tuy nhiên, phương pháp này không phải là an toàn tuyệt đối vì chúng không thể bảo vệ hết các khu vực cần được bao phủ trong quá trình quan hệ tình dục.

Ngoài ra, hạn chế tối đa việc quan hệ qua đường miệng và duy trì mối quan hệ tình cảm trung thủy với cùng một người trong hôn nhân, tránh quan hệ tình dục với nhiều bạn tình, đặc biệt là với những người chưa được xác định rõ tình trạng sức khỏe cũng là những phương pháp sinh hoạt tình dục lành mạnh, có thể giảm thiểu đáng kể những nguy cơ lây nhiễm virus và mắc bệnh.

4. Bỏ ngay các thói quen xấu

Để tránh mắc phải bệnh sùi mào gà, cần ngay lập tức từ bỏ những thói quen xấu sau đây, bởi chúng là những yếu tố có thể gia tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Quan hệ tình dục kém an toàn: Bệnh sùi mào gà thường được lây qua đường tình dục, vì vậy cần sử dụng bao cao su, màng chắn miệng cùng các công cụ bảo vệ an toàn trong khi quan hệ khác và chỉ nên quan hệ với người đã thử nghiệm sức khỏe an toàn.
• Dùng chung đồ dùng cá nhân: Sử dụng đồ dùng cá nhân riêng, không chia sẻ với người khác để tránh tiếp xúc với virus HPV - nguyên nhân gây ra sùi mào gà.
• Thói quen sống kém lành mạnh: Hạn chế các hoạt động không an toàn, không nhậu nhẹt, không xuất hiện ở những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao như bar, pub, các tụ điểm hộp đêm,…
• Sử dụng chất kích thích như hút thuốc và uống rượu bia: Hút thuốc lá và uống rượu có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, dễ dàng dẫn đến các bệnh lý do vi khuẩn, virus gây ra, trong đó có bệnh sùi mào gà.
• Thói quen vệ sinh không sạch sẽ: Cần vệ sinh cơ thể hàng ngày, thay quần áo, lau rửa vùng kín thường xuyên để ngăn ngừa nguy cơ lây bệnh từ virus HPV.

Bệnh sùi mào gà giai đoạn đầu có chữa khỏi không? Cách chữa thế nào?

KHÔNG. Dù là giai đoạn đầu, sùi mào gà cũng là kết quả của sự lây nhiễm và gây bệnh của một hoặc một số chủng virus HPV nhất định vào cơ thể người. Để chữa khỏi một bệnh lý bất kỳ, cần điều trị triệt để nguyên nhân gây bệnh.

Hiện tại vẫn chưa có bất kỳ phương pháp hoặc loại thuốc nào có có thể điều trị và loại bỏ hoàn toàn tác nhân gây bệnh sùi mào gà - virus HPV. Các phương pháp điều trị sùi mào gà hiện nay chỉ có thể hỗ trợ giải quyết các triệu chứng khó chịu và gây mất thẩm mỹ do bệnh sùi mào gà gây ra. Các phương pháp điều trị này có thể bao gồm:

1. Điều trị bằng thuốc:

• Imiquimod: giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể để chống lại tác nhân gây ra sùi mào gà;
• Axit tricloaxetic: đây là loại thuốc chứa axit nồng độ cao, giúp đốt cháy các nốt mụn sùi mào gà phẳng. Thuốc được bôi lên bề mặt sùi, khi tác nhân hoạt động, nó sẽ ăn mòn và làm bong ra các mô sùi mào gà.
• Sinecatechin: chỉ được sử dụng cho các nốt sùi ở quanh hậu môn hoặc bên ngoài vùng kín;
• AHCC: giúp tăng cường khả năng miễn dịch, đồng thời hỗ trợ tiêu diệt virus;
• Podophyllin: một loại thuốc được chiết xuất từ thực vật, được bôi lên vùng xuất hiện sùi mào gà. Tuy nhiên, dùng thuốc podophyllin không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai, vì có thể gây tổn thương đến thai nhi.

2. Điều trị bằng các phương pháp ngoại khoa khác:

Tùy thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân và độ nghiêm trọng của sùi mào gà, các bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp điều trị khác nhau.Một số phương pháp điều trị sùi mào gà phổ biến có thể sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện gồm có:

• Sử dụng nitơ lỏng: Nitơ lỏng có nhiệt độ khoảng -198.5 độ C được sử dụng để đông lạnh và phá hủy mô sùi mào gà. Phương pháp này vô cùng an toàn, có thể áp dụng có mọi đối tượng nhưng có thể để lại các tác dụng phụ như gây đau và sưng ở vùng được điều trị
• Cắt bỏ nốt sùi: Đối với các sùi mào gà lớn và nhiều nốt, các bác sĩ có thể sử dụng dao mổ điện để cắt bỏ hoặc sử dụng laser để cắt bỏ sùi mào gà. Phương pháp điều trị này sẽ để lại những cảm giác đau đớn.
• ALA-PDT: Là phương pháp điều trị sùi mào gà mới nhất, được đánh giá là phương pháp mang lại hiệu quả khả quan nhất hiện nay. Người bệnh sẽ được bôi thuốc ALA ở vùng da mắc bệnh, thuốc ALA sẽ đi vào tế bào sùi mào gà và khi chịu sự xúc tác của ánh sáng huỳnh quang laser, tạo ra phản ứng oxy hoạt lực tác động lên mô sùi mào gà để khống chế virus.

Cách chăm sóc người bệnh sùi mào gà giai đoạn đầu

Để chăm sóc người bệnh mắc sùi mào gà, có thể áp dụng những biện pháp sau đây:

• Bảo đảm vệ sinh cá nhân: Người bệnh cần giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, tắm rửa thường xuyên bằng nước ấm và xà phòng không gây kích ứng. Ngoài ra, tránh sử dụng vật dụng cá nhân chung như khăn tắm, quần áo, đồ lót, dao cạo, bàn chải đánh răng, dụng cụ bấm móng,… để không bị lây nhiễm.
• Điều trị đúng cách: Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định và thực hiện các phương pháp điều trị phù hợp. Tuyệt đối tuân thủ đúng quy trình điều trị, không tự ý dừng thuốc và thay đổi liều lượng.
• Hạn chế quan hệ tình dục: Người bệnh cần hạn chế quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm cho đối tác và không làm tổn thương vùng bệnh. Nếu quan hệ, nên sử dụng bảo vệ như bao cao su hoặc màng chắn y khoa nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho đối phương trong quá trình quan hệ.
• Giảm stress: Cân bằng cuộc sống, giữ tâm trạng thoải mái, ăn uống và sinh hoạt đúng giờ giúp cơ thể giảm căng thẳng, nhằm tăng cường sức đề kháng để chống lại virus.
• Bổ sung dinh dưỡng: Ăn nhiều rau, quả, hạt, chất xơ và protein, tránh thực phẩm giàu đường, chất béo và đồ ăn nhanh để cải thiện sức khỏe và hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị.
• Hỗ trợ tinh thần: Động viên, an ủi và giúp đỡ người bệnh trong quá trình điều trị để người bệnh không cảm thấy cô đơn hoặc áp lực, sinh ra stress, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
• Thường xuyên kiểm tra và theo dõi: Người bệnh cần thường xuyên tham khảo ý kiến bác sĩ định kỳ trong suốt thời gian điều trị và sau khi điều trị để đảm bảo hiệu quả và theo dõi các biến chứng có thể xảy ra.

Việc chẩn đoán và phát hiện sùi mào gà giai đoạn đầu là yếu tố quan trọng, có thể quyết định đến các vấn đề diễn biến bệnh lý sau này (mức độ lây lan, khả năng gây ra biến chứng,…) và hiệu quả điều trị. Để phòng tránh sùi mào gà, nhằm bảo vệ trọn vẹn sức khỏe bản thân và giảm thiểu tối đa gánh nặng tài chính dành cho các liệu pháp điều trị bệnh tốn kém, việc tiêm vắc xin dự phòng HPV là vô cùng quan trọng và cấp thiết, trẻ em từ 9 tuổi và người lớn nên tiêm phòng vắc xin HPV càng sớm càng tốt.