Phân tích mô tả là quá trình phân tích và diễn giải các dữ liệu số liệu từ quá khứ để có được các thông tin chi tiết về tình trạng hiện tại của một tổ chức hoặc hệ thống. Qua đó, bạn có thể nhận thấy những xu hướng, mô hình và các quan hệ giữa các yếu tố. Phân tích mô tả sẽ giúp doanh nghiệp trả lời câu hỏi “Cái gì đang diễn ra?”, “Tại sao nó lại diễn ra?”.
Ví dụ: Doanh nghiệp A có doanh thu trong năm 2024 giảm hơn so với 2023. Phân tích mô tả sẽ giúp doanh nghiệp A tìm ra lý do doanh thu bị giảm và đâu là những nguyên nhân tác động đến việc sụt giảm doanh thu này.
Doanh nghiệp bán lẻ sử dụng phân tích mô tả để đánh giá tổng doanh thu
Một số kỹ thuật phân tích mô tả bao gồm:
- Tóm tắt thống kê (Descriptive Statistics): Bao gồm các biện pháp như trung bình, trung vị, độ lệch chuẩn và phương sai giúp cung cấp cái nhìn tổng quan về phân phối và đặc điểm của dữ liệu.
- Phân tích tần suất (Frequency Analysis): Đếm số lần xuất hiện của các giá trị khác nhau trong tập dữ liệu giúp xác định xu hướng và mẫu trong dữ liệu.
- Biểu đồ (Charts and Graphs): Sử dụng các loại biểu đồ như biểu đồ cột, biểu đồ tròn, biểu đồ đường và biểu đồ phân tán giúp trực quan hóa dữ liệu để dễ dàng hiểu và trình bày thông tin.
- Bảng Pivot (Pivot Tables): Công cụ trong Excel và Google Sheets giúp tóm tắt và phân tích dữ liệu từ các bảng lớn giúp tạo báo cáo tóm tắt, so sánh dữ liệu theo các tiêu chí khác nhau.
- Phân tích đo lường (Measures Analysis): Sử dụng các biện pháp như tỷ lệ phần trăm, tỷ lệ, chỉ số đo lường hiệu suất (KPIs) giúp đánh giá hiệu suất và hiệu quả của các quy trình hoặc chiến lược.
- Phân tích chuỗi thời gian (Time Series Analysis): Nghiên cứu dữ liệu theo thời gian để xác định xu hướng và mùa vụ giúp dự đoán xu hướng tương lai, phân tích hiệu suất theo thời gian.
- Bản đồ nhiệt (Heat Maps): Biểu đồ thể hiện dữ liệu dưới dạng màu sắc, giúp xác định vùng tập trung dữ liệu giúp phân tích mật độ dữ liệu, phát hiện điểm nóng và mẫu dữ liệu.
- Phân tích nhóm (Cluster Analysis): Phân loại dữ liệu thành các nhóm có đặc điểm tương đồng, giúp xác định phân khúc khách hàng, phát hiện mẫu dữ liệu.
Biểu đồ cột - một trong các công cụ và kỹ thuật phổ biến của phân tích mô tả