BÁO CÁO
Đề tài: Sự phân hoá tự nhiên Việt Nam - Trường hợp khí hậu theo chiều Bắc - Nam
1. Mở đầu
Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa châu Á, có lãnh thổ trải dài trên 15 vĩ độ, từ khoảng 8°30’ đến 23°23’ Bắc. Với đặc điểm lãnh thổ hẹp ngang nhưng kéo dài Bắc - Nam, lại có nhiều dạng địa hình khác nhau, khí hậu nước ta phân hoá rất đa dạng. Trong đó, sự phân hoá theo chiều Bắc - Nam là đặc điểm nổi bật nhất, tạo nên sự khác biệt rõ rệt về nhiệt độ, lượng mưa và mùa khí hậu.
2. Nội dung
a. Miền khí hậu phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra)
• Đặc điểm chính:
• Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa nhưng có mùa đông lạnh.
• Chia thành 4 mùa rõ rệt: xuân, hạ, thu, đông.
• Nhiệt độ trung bình năm khoảng 21-23°C.
• Nguyên nhân:
• Ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa Đông Bắc từ lục địa Á - Âu tràn xuống.
• Hệ quả:
• Cơ cấu cây trồng đa dạng: ngoài cây nhiệt đới còn trồng được cây cận nhiệt và ôn đới (chè, rau xứ lạnh, cây ăn quả ôn đới).
b. Miền khí hậu Trung Bộ
• Đặc điểm chính:
• Nằm chuyển tiếp giữa Bắc và Nam, chịu ảnh hưởng của dãy Trường Sơn.
• Khí hậu phân hoá phức tạp:
• Sườn Đông Trường Sơn mưa nhiều, thường xuyên bão lũ.
• Sườn Tây Trường Sơn và Tây Nguyên chịu ảnh hưởng gió mùa Tây Nam, có mùa khô rõ rệt.
• Nguyên nhân:
• Sự chắn gió của dãy Trường Sơn tạo nên sự khác biệt đông - tây.
• Hệ quả:
• Trung Bộ thường xuyên hứng chịu thiên tai (bão, lũ, hạn hán).
• Thích hợp phát triển cây công nghiệp lâu năm (cà phê, cao su, hồ tiêu).
c. Miền khí hậu phía Nam (từ dãy Bạch Mã trở vào)
• Đặc điểm chính:
• Khí hậu cận xích đạo, nóng quanh năm, không có mùa đông lạnh.
• Chỉ có 2 mùa rõ rệt: mùa mưa (tháng 5 - 10) và mùa khô (tháng 11 - 4).
• Nhiệt độ trung bình năm khoảng 25-27°C.
• Nguyên nhân:
• Vĩ độ thấp, gần xích đạo, ít chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.
• Hệ quả:
• Thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp nhiệt đới, đặc biệt là cây công nghiệp (cao su, cà phê, điều, mía).
d. Nhận xét chung
• Khí hậu Việt Nam phân hoá rõ rệt theo Bắc - Nam:
• Miền Bắc: nhiệt đới ẩm, có mùa đông lạnh.
• Miền Trung: khí hậu khắc nghiệt, phân hoá đông - tây.
• Miền Nam: cận xích đạo, nóng quanh năm, hai mùa mưa - khô rõ rệt.
• Sự phân hoá này gắn liền với đặc điểm lãnh thổ kéo dài, vị trí địa lí và ảnh hưởng của gió mùa, đồng thời quyết định tính đa dạng của hệ sinh thái và cơ cấu cây trồng.
3. Kết luận
Khí hậu Việt Nam có sự phân hoá rõ rệt từ Bắc vào Nam, thể hiện ở chế độ nhiệt, mùa khí hậu và lượng mưa. Đây là một trong những đặc điểm quan trọng của tự nhiên nước ta, tạo nên sự phong phú về tài nguyên sinh vật và cảnh quan, đồng thời chi phối mạnh mẽ các hoạt động sản xuất nông nghiệp, đời sống nhân dân và sự phát triển kinh tế - xã hội ở từng vùng miền.
