Vọng Nguyệt
Sơ tam sơ tứ nguyệt mông lung,
Bán tợ ngân câu, bán tợ cung.
Nhứt phiến ngọc hồ phân lưỡng đoạn,
Bán trầm thuỷ để bán phù không.
.
Dã Tăng
.
Dịch nghĩa:
Ngắm Trăng
.
Mồng ba, mồng bốn trăng còn mờ,
Khi thì nhìn như cung uốn, khi như móc ngọc.
Một mảnh, mặt hồ đã chia làm hai,
Nửa chìm đáy nước, nửa nổi trên không.
Dịch thơ
.
Ngắm Trăng
Mồng ba, mồng bốn trăng mờ,
Khi như cung uốn, lúc trơ móc dài.
Hồ chia một mảnh làm hai,
Nửa in đáy nước, nửa cài tầng không.
.
Nguyên Vũ
****
Lời Giới Thiệu Thiên Gia Thi
Giao du đã lâu, nhiều lần trò chuyện cùng Nguyên Vũ, tôi phải gồng đủ mười thành công lực Hán Nôm còm cõi mà nghe anh bình thơ Đường. Càng lúc ta càng nhận ra nơi anh một ý chí hừng hực và một kiến văn quảng bác. Cuối cùng anh đã khẳng định chắc chắn nhận thức của tôi bằng tập “Thiên Gia Thi” này.
Tôi là người dạy văn nên cũng ý thức thế nào là công việc dịch. Vì tôi hiểu, dịch không chỉ là phiên mà còn là tác. Không chỉ thay áo ngoại mặc áo nội mà phải làm sống dậy cả cái thần hồn của con người phương xa vốn không quen thuỷ…thổ xứ mình nên còi cọc ngay từ khi nhập tịch. Với tôi, muốn thẩm định một bài thơ dịch trước hết phải tách nó ra thành độc lập, ngâm vang nó lên, rồi nghe ngóng thử có cái điệu thi âm huyền diệu nào không. Bài nào mà ngóng mãi, gõ mãi vẫn chưa trồi ra điệu tâm tư nào thì chỉ còn cách vứt đi. Đó là tác. Cuối cùng, phải đặt nó vào miền xác định nguyên bản. Đó là phiên.
Tôi đã đọc “Thiên Gia Thi” của Nguyên Vũ một cách thận trọng như thế. Vừa nghe ngóng để chấp nhận, vừa so đo để bằng lòng. Và trong tôi “ Vọng Nguyệt” ( Dã tăng), “Phùng nhập kinh sử” ( Sầm Than), “Hồi hương ngẫu thơ” ( Hạ Tri Chương), là những bài dịch hiếm có.
Tuy chưa thật toàn thập, song ở một mức độ nào đó, tôi đã đối thoại được với những thi nhân xưa bằng chính giọng điệu của Nguyên Vũ.
Tôi nghĩ dạy thơ, dịch thơ có lẽ cũng cùng chung cái khó của người phù thuỷ cầu hồn. Tránh sao khỏi những lúc Hồn Trương Ba da hàng thịt. Hãy để việc vạch lá tìm sâu cho những chàng khó tính. Tôi chỉ biết mình rất trân trọng bước “độc hành” của anh. Khi người đời sa vào cuộc chơi mà ăn thua tính bằng nhân cách thì anh lặng lẽ tìm đến với thơ xưa, âu cũng là một kiểu “độc hành kì đạo”. Bởi khoái trò chơi lặng lẽ và ngược ngạo nên bạt đôi lời làm tin, cũng là kiểu cạn chén “trăm phần trăm”.
.
Nguyễn Tấn Ái
Filed under: Đường thi | Tagged: Thơ Đường, Văn hoá, Đường thi |
