6 cách tự khám vú tại nhà: Hướng dẫn chi tiết từ bác sĩ

Tự khám vú giúp phụ nữ nhận biết sớm các thay đổi bất thường trên tuyến vú và kịp thời thăm khám, điều trị. Tự khám vú tuy đơn giản, không tốn kém nhưng khó thực hiện chính xác nếu không được hướng dẫn đúng cách. ThS. BS. Nguyễn Đỗ Thùy Giang - Trưởng khoa Ngoại Vú Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ hướng dẫn chi tiết cách tự khám vú qua bài viết dưới đây.

Tự khám vú là gì?

Tự khám vú là cách quan trọng giúp phát hiện ung thư vú sớm cùng các bất thường khác xuất hiện ở vú, nhờ đó, tăng khả năng chữa trị thành công.

1. Thời điểm thích hợp để tự khám vú

Tự khám vú được áp dụng cho phụ nữ trên 20 tuổi. Nên tự khám vú tại nhà hàng tháng vào thời điểm 7-10 ngày sau khi sạch kinh. Đây là thời điểm vú của bạn mềm nhất, dễ dàng sờ và phát hiện các thay đổi bất thường. Phụ nữ mãn kinh có thể khám bất kỳ ngày nào trong tháng.

Phụ nữ có thai nên tự khám vòng 1 càng sớm càng tốt vì một số thay đổi sinh lý có thể khiến các u, cục trong vú khó đánh giá khi vú to và phát triển nhiều cục lổn nhổn. Ngoài ra, phụ nữ sau sinh và đang cho con bú cũng nên khám vú thường xuyên giúp phòng tránh nguy cơ ung thư vú và cải thiện kết quả điều trị.

Hướng dẫn chi tiết 6 cách tự khám vú tại nhà

Thao tác cách tự khám vú vô cùng đơn giản, tuy nhiên cần nắm rõ trình tự và cách thực hiện để việc thăm khám đạt hiệu quả và tránh bỏ sót các dấu hiệu báo động bất thường mới khởi phát ở tuyến vú.

Theo quy tắc SEVEN P’S của Hội ung thư Mỹ, trình tự khám vòng 1 như sau:

1. Khám đủ các tư thế cần thiết (Positions)

Đứng trước gương với tư thế xuôi hai tay, dang hai tay, đưa hai tay ra sau đầu rồi xoay người sang trái - phải và cúi người xuống, quan sát da vú, núm vú, các đường cong, hình thái vú để xem có các dấu hiệu vú bất thường (như lún da, nhăn vú, thay đổi màu da vú, dày da, có cục bất thường, tiết dịch núm vú…) hay không.

2. Đứng hoặc ngồi thẳng lưng

Đầu tiên, chị em đứng hoặc ngồi thẳng lưng, sau đó đặt một tay phía sau đầu, dùng mặt lòng của ba ngón tay giữa đối bên, kiểm tra toàn bộ vùng giới hạn tuyến vú, đổi sang cách tay đối bên và thực hiện tương tự.

3. Nằm ngửa (kê gối dưới vai)

Nằm ngửa, kê gối dưới vai. Tiếp theo, đặt cánh tay sau đầu, dùng mặt lòng của ba ngón tay giữa đối bên; kiểm tra toàn bộ tuyến vú và đổi bên.

4. Nằm nghiêng bên

Nằm nghiêng giúp tuyến vú đổ về trước. Kiểm tra nửa ngoài của vú đến hố nách. Dùng mặt lòng của ba ngón tay giữa kiểm tra toàn tuyến vú và đổi bên.

5. Kiểm tra vú khi tắm vòi sen

Khi tắm dưới vòi sen, bạn cũng có thể tự kiểm tra tuyến vú bằng cách:

• Giơ cánh tay phải lên, bàn tay trái dùng xà phòng, các ngón tay khép lại
• Xoay vòng tròn nhỏ và lên xuống, sau đó lặp lại cho vú bên kia.

6. Kiểm tra núm vú và hố chậu

Kiểm tra núm vú

Dùng ngón cái và ngón trỏ phải nhẹ nhàng xoay núm vú trái và kéo về phía trước. Sau đó, thả tay ra xem núm vú có quay về vị trí cũ không và đổi tay để kiểm tra tương tự.

Kiểm tra hố nách

Dùng ngón tay trỏ và giữa dây ấn để kiểm tra các bất thường, khối u ở hố nách của vùng ngực. Sau đó, đổi tay và kiểm tra bên còn lại.

Một số lưu ý để tự khám vú đúng cách

Để đạt hiệu quả tự khám vòng 1 tại nhà, chị em cần lưu ý những vấn đề sau:

• Sờ đúng quy cách là dùng mặt lòng của 3 ngón tay giữa, day mô tuyến vú thành từng vòng tròn nhỏ đều khắp vú.
• Áp lực các ngón tay sờ nắn vú - từ nhẹ đến ấn sâu vào, chắc chắn nhưng nhẹ nhàng.
• Luôn giữ cho các ngón tay thẳng và khép lại với nhau trong khi đưa bàn tay theo chuyển động vòng tròn vừa vặn ¼ mỗi bên vú cho đến hết toàn bộ vú. Cần tuân theo một trình tự nhất định, từ trên xuống dưới và từ bên này sang bên kia.
• Luôn nhớ trình tự khám và cần áp dụng thống nhất trong mỗi lần thực hiện để chắc chắn rằng bạn đã sờ nắn toàn bộ nhu mô vú.
• Dấu hiệu cho biết bạn đã đạt đến mô sâu là bạn sẽ có thể cảm thấy xuống các xương lồng ngực của mình.
• Khám đủ các vùng giới hạn của tuyến vú (Trên: xương đòn; Dưới: nếp dưới vú; Trong: bờ ngoài thân xương ức; Ngoài: đường nách giữa) trong tư thế nằm ngửa bằng cách sử dụng tay phải để sờ nắn vú trái của và ngược lại. Nhiều phụ nữ cho rằng, cách dễ nhất để cảm nhận ngực là khi da ướt và trơn, do đó, họ có thể thực hiện bước này khi tắm.

Các dấu hiệu bất thường ở tuyến vú

Những dấu hiệu bất thường cảnh báo bệnh lý nguy hiểm ở tuyến vú như:

1. Có bất kỳ một cục cứng trong vú hoặc trong nách

Nếu trên ngực của bạn xuất hiện những nốt sần trong chu kỳ kinh nguyệt đây là hiện tượng bình thường do nội tiết tố thay đổi. Tuy nhiên, nếu xuất hiện cục cứng, khối u đối xứng hai bên ngực, dưới nách, phía trước hoặc trên núm vú kèm cảm giác đau, tốt nhất bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám sớm.

2. Thay đổi da vùng vú

Một số thay đổi da vùng vú đáng chú ý như: một vùng dày lên không mất, không mềm đi sau sạch kinh. Ngoài ra, nếu vùng da dày lên hoặc sưng hoặc chỗ lõm vào trong tuyến vú cũng là dấu hiệu nên đi khám sớm.

3. Thay đổi kích thước, hình thái hoặc độ cân xứng của hai vú

• Kích thước vòng một ngày càng tăng: Nếu bạn không sử dụng biện pháp nào để tăng kích thường vòng một, không trong thời kỳ dậy thì, mang thai, cho con bú hoặc tăng cân mà số vòng một ngày càng to không rõ nguyên nhân thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe nguy hiểm.
• Kích thước vòng một ngày càng nhỏ: Trái ngược với trường hợp trên, nếu kích thước vòng một ngày càng nhỏ lại, trong khi bạn không bước vào giai đoạn mãn kinh, cai sữa hoặc không bị sụt cân… Nếu vòng một ngày càng nhỏ đi kèm với các dấu hiệu như rụng tóc, mụn trứng cá, lông mặt phát triển mạnh.., đây có thể là dấu hiệu của hội chứng buồng trứng đa nang.

Ngoài ra, ngực không cân xứng cũng là dấu hiệu cảnh báo sự bất thường. Thông thường, ngực của hầu hết phụ nữ không hoàn toàn cân xứng. Tuy nhiên, nếu kích thước hai bên ngực của bạn chênh lệch nhau quá nhiều, bạn nên đến cơ sở y tế để kiểm tra tuyến vú.

4. Đỏ hoặc tróc vảy núm vú hoặc da vú

Nếu quan sát thấy núm vú, da vú bị đỏ hoặc tróc vảy đây cũng là dấu hiệu bất thường, cảnh báo bệnh lý ở tuyến vú.

5. Đau chói đầu vú hoặc trong vú

Một số nguyên nhân thông thường dẫn đến tình trạng đau đầu vú hoặc trong vú như do mang thai, trong giai đoạn dậy thì hoặc thời gian rụng trứng. Tuy nhiên, nếu bạn không nằm trong các trường hợp này mà vẫn bị đau chói đầu vú hoặc trong vú kéo dài có thể cảnh báo bệnh lý ung thư tuyến vú.

6. Tiết dịch núm vú, tụt núm vú

Đôi khi bị kích thích, núm vú có thể tiết ra một chút dịch. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này thường xuyên xảy ra thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm ở vú. Do đó, nếu bạn không đang cho con bú, không bị kích thích mà núm vú bị chảy dịch, dịch tiết ra có màu đỏ như má bạn nên khám bác sĩ ngay.

Ngoài ra nếu núm vú của bạn đột nhiên bị tụt vào trong và không có cách nào làm cho nó trở lại như cũ đây cũng là dấu hiệu bất thường cần bác sĩ kiểm tra ngay.

7. Co kéo núm vú

Các bất thường co kéo núm vú cần thăm khám sớm như: quẹo, đẩy ra hướng khác, lún vào trong.

Cần làm gì khi phát hiện bất thường ở vú

Sau khi tự kiểm tra vú tại nhà và phát hiện một hoặc nhiều hơn những bất thường kể trên, bạn cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ kiểm tra, thăm khám và có hướng giải quyết thích hợp.

Một số phương pháp chẩn đoán ung thư vú cũng như các bệnh lý về tuyến vú bác sĩ có thể chỉ định như: khám vú, siêu âm vú, chụp nhũ ảnh, chụp cộng hưởng từ, xét nghiệm dịch từ núm vú, sinh thiết vú…

Địa chỉ khám và điều trị các bệnh lý về tuyến vú uy tín tại TP. HCM

Nếu đang băn khoăn không biết địa chỉ nào khám vú uy tín, chất lượng bạn có thể đến với Khoa Ngoại vú, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM được đầu tư xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, với đội ngũ y bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm, mang lại các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hàng đầu.

1. Đội ngũ chuyên gia đầu ngành và bác sĩ giàu

Khoa Ngoại vú, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, đứng đầu là ThS. BS Nguyễn Đỗ Thùy Giang, Trưởng khoa Ngoại Vú, cùng các bác sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm, thấu hiểu tâm lý người bệnh và sẵn sàng đồng hành cùng người bệnh trên hành trình chiến đấu với bệnh tật.

2. Hệ thống cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chú trọng đầu tư hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất, được nhập khẩu từ Mỹ, Đức hoặc Nhật, nhờ đó kết quả xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị chính xác, nhanh nhất. Cụ thể:

1. Hệ thống máy nhũ ảnh kỹ thuật số 3D (DBT) Mammomat Inspiration.
2. Máy siêu âm GE Logiq E10S, với đầu dò có hỗ trợ siêu âm đàn hồi vú, khảo sát vi mạch và hỗ trợ định hướng sinh thiết dưới siêu âm.
3. Máy MRI 1.5 tesla thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix

Đặc biệt, khoa Ngoại vú, BVĐK Tâm Anh luôn tiên phong trong việc cập nhật phác đồ điều trị mới nhất theo hướng dẫn điều trị quốc tế. Tất cả các loại thuốc mới, thuốc miễn dịch, thuốc điều trị tại BVĐK Tâm Anh được ghi nhận mang lại hiệu quả cao, đảm bảo an toàn trong điều trị.

Ngoài ra, khoa Ngoại vú còn phối hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác như: Chẩn đoán hình ảnh - Giải phẫu bệnh - Nội khoa Ung thư từ đó, lập kế hoạch điều trị toàn diện tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian điều trị.

3. Dịch vụ chăm sóc, điều trị cao cấp

Khoa Ngoại vú, BVĐK Tâm Anh xây dựng hệ thống phòng VIP điều trị trong ngày với đầy đủ máy móc và tiện nghi hiện đại như bàn ăn, tivi, wifi phục vụ nhu cầu giải trí, phòng chờ, ghế truyền hóa chất có màn hình đảm bảo sự riêng tư của mỗi người bệnh. Khu nội trú được thiết kế và bài trí theo tiêu chuẩn quốc tế cao cấp với đầy đủ đồ dùng cá nhân, thiết bị kết nối nhân viên y tế 24/24 cùng hệ thống khí y tế và các thiết bị cấp cứu khẩn cấp được bố trí ngay tại giường.

Hãy đến với chúng tôi, nếu bạn đang băn khoăn về dấu hiệu sau khi tự khám vú. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, công nghệ kỹ thuật tiên tiến của BVĐK Tâm Anh sẽ nhanh chóng xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp chữa trị hiệu quả giúp bạn.