(Luận bàn sự đời)
Ngày xưa văng vẳng bên tai câu nói mà ai cũng có thể được nghe: “Mạnh vì gạo, bạo vì tiền”. Câu nói rất thực tế. Giống như câu: “có thực mới vực được đạo”, nếu không người ta cho rằng chỉ có lý thuyết suông. Không có gì trong tay ra đường nói chẳng ai nghe. Thời buổi này đói kém rõ ràng là một bi kịch. Trong gia đình bố mẹ mà nghèo đói quá cũng khổ tâm nhất là con cái nhìn vào, không bằng bạn bằng bè, bì tị, gia đình không còn hạnh phúc… cho nên kẻ giàu sang quyền quý kiểu gì vẫn là mơ ước của nhiều người. Ít ra là vun xới cho tổ ấm được bền vững, ấm no. Ra đường kẻ có tiền vẫn được trọng vọng. Xã hội càng ngày càng thực tế. Anh phú quý vào quán ăn sang trọng là được cơm bưng nước rót, nhân viên ân tình, niềm nở. Đủ các dịch vụ phục vụ các thượng đế đến tận răng. Anh túi dày vào quán bao giờ chẳng hét to, thét lớn, tự tin hơn nhiều. Túi rỗng muốn vào quán cà phê cũng phải suy nghĩ, ngồi chắc co ro vào một góc. Câu nói đó thấm thía và chẳng bao giờ sai. Chỉ có điều đồng tiền anh kiếm ra bằng cách nào, có phải mồ hôi nước mắt của anh không. Có phải bằng trí tuệ, nỗ lực chính đáng của anh, chị không? Đó mới là điều đáng bàn. “Mạnh vì gạo, bạo vì tiền”, kẻ có tiền tự tin hơn hẳn trong mọi giao dịch, lịch lãm và thời 4.0 người ta gọi là quyền lực mềm. Tỷ phú đô la giờ có thể khuynh đảo nghiêng ngả xã hội như chơi. Tất nhiên đồng tiền sắc lắm. Lưỡi dao cứa rỉ máu như chơi. Trí khôn đó vẫn văng vẳng, cho ta nhiều suy ngẫm, mặt tích cực quá rõ ràng, còn mặt tiêu cực cũng cần cẩn trọng. Để có sức mạnh mềm đúng nghĩa cần đổ mồ hôi, sôi nước mắt, chứ không phải tự nhiên ở trên trời rơi xuống, hay là đi bốc được của thiên hạ. “Của thiên trả địa” nhé. Nên vận dụng trí khôn đó, quyền lực tiền bạc đó để tạo ra giá trị gì cho xã hội mới là điều trăn trở, suy ngẫm. “Mạnh vì gạo, bạo vì tiền” nhưng bằng mồ hôi, nước mắt, trí tuệ chân chính mới bền vững.
(Hải Đăng,4-2020)
