Mỗi một giai đoạn của bệnh ung thư đều phản ánh tình trạng nguy cấp của căn bệnh này và phương pháp điều trị phù hợp. Vậy làm thế nào để xác định giai đoạn của bệnh ung thư?
Tại sao cần xác định giai đoạn của bệnh ung thư?
Đối với hầu hết các loại ung thư, bác sĩ cần biết mức độ ung thư và vị trí của khối u để giúp xác định được phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất. Ví dụ, phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh ung thư ở giai đoạn đầu có thể là phẫu thuật hoặc xạ trị. Trong khi bệnh ung thư ở giai đoạn tiến triển hơn, đã di căn sang nhiều bộ phận khác cần các phương pháp điều trị tiếp cận tất cả các bộ phận của cơ thể, chẳng hạn như hóa trị ung thư.
Tất nhiên, xác định giai đoạn của bệnh ung thư không phải là yếu tố duy nhất được sử dụng để quyết định phương pháp điều trị nào là tốt nhất. Đôi khi, ung thư ở các giai đoạn khác nhau có thể được điều trị theo cùng một cách hoặc ung thư ở cùng giai đoạn có thể được điều trị theo những cách khác nhau. Có thể thấy, có nhiều yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn phác đồ điều trị tốt nhất cho mỗi người bệnh của bác sĩ.
Xác định giai đoạn của bệnh ung thư cũng có thể được sử dụng để giúp dự đoán diễn biến bệnh có thể xảy ra cũng như khả năng điều trị thành công. Mặc dù tình trạng của mỗi người là khác nhau, nhưng các bệnh ung thư cùng loại, cùng một giai đoạn giống nhau có xu hướng có những biểu hiện bệnh tương tự nhau. Giai đoạn ung thư cũng là cách để các bác sĩ mô tả mức độ nặng nhẹ của bệnh ung thư khi trao đổi với người nhà bệnh nhân.
Có những giai đoạn ung thư nào?
Có nhiều cách khác nhau được sử dụng để xác định giai đoạn của bệnh ung thư. Trong đó hệ thống phân giai đoạn phổ biến và hữu ích nhất cho hầu hết các loại ung thư là hệ thống TNM. Hệ thống phân loại này được quốc tế công nhận dùng để mô tả mức độ của bệnh ung thư. Đây là hệ thống được thiết lập bởi Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ (AJCC).
Trong hệ thống phân loại ung thư TNM, giai đoạn tổng thể được xác định sau khi ung thư được gắn một chữ cái để mô tả các loại khối u (T), nút hạch (N) và di căn (M):
- T trong từ Tumor mô tả khối u ban đầu (nguyên phát), là nơi bắt nguồn của ung thư.
- N trong từ Nodes cho biết liệu ung thư có lan đến các hạch bạch huyết gần đó hay không.
- M trong từ Mestatastic cho biết liệu ung thư có lan rộng (di căn) đến các bộ phận xa của cơ thể hay không.
Đối với khối u nguyên phát (loại T): Khi cố gắng xác định mức độ và vị trí của ung thư trong cơ thể, trước tiên các bác sĩ sẽ xem xét khối u chính, đó là nơi ung thư bắt đầu. Xem xét về kích thước, vị trí của khối u và liệu nó có phát triển sang các khu vực lân cận hay không đều có thể rất quan trọng để xác định phác đồ điều trị phù hợp. Các bác sĩ cũng kiểm tra các khối u khác gần đó nếu có.
Đối với khối u lan đến các hạch bạch huyết (loại N): Các hạch bạch huyết gần khối u nguyên phát thường được kiểm tra để tìm hiểu xem ung thư có lan vào chúng hay không. Các hạch bạch huyết là tập hợp các tế bào miễn dịch nhỏ, hình hạt đậu. Nhiều loại ung thư thường lan đến các hạch bạch huyết gần đó trước khi chúng đến các bộ phận khác của cơ thể.
Đối với khối u đã di căn (loại M): Bác sĩ cũng có thể xem xét các bộ phận khác của cơ thể để xem ung thư có lan rộng hay không. Ung thư lan đến các bộ phận của cơ thể cách xa khối u nguyên phát được gọi là ung thư di căn.
Xác định giai đoạn của bệnh ung thư dựa trên hệ thống TNM chỉ là các phân loại sơ bộ, sau khi xác định được ung thư thuộc nhóm T, N hay M, bác sĩ sẽ dùng số để chia cấp độ ung thư chi tiết hơn.
Xác định giai đoạn của bệnh ung thư trên hệ thống số
Các thông tin được thu thập để xác định giai đoạn TNM được sử dụng để đưa ra giai đoạn ung thư sơ bộ, cụ thể hơn, giai đoạn của bệnh ung thư được xác định trên hệ thống số, sử dụng chữ số La Mã để kí hiệu. Hầu hết các loại ung thư đều có bốn giai đoạn: giai đoạn I (1) đến IV (4). Một số bệnh ung thư cũng có giai đoạn 0 (không). Dưới đây là mô tả chung về các nhóm giai đoạn ung thư.
- Giai đoạn 0: Giai đoạn này mô tả ung thư tại vị trí khối u xuất hiện. Ung thư giai đoạn 0, khối u vẫn còn nằm ở nơi chúng bắt đầu. Chúng chưa lan sang các mô lân cận. Giai đoạn ung thư này thường có thể chữa được. Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả có thể loại bỏ toàn bộ khối u.
- Giai đoạn I: Đây là giai đoạn ung thư chưa phát triển sâu vào các mô lân cận hay lan đến các hạch bạch huyết hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Nó thường được gọi là ung thư giai đoạn đầu.
- Giai đoạn II và giai đoạn III: Nhìn chung, 2 giai đoạn này là ung thư đã phát triển sâu hơn vào các mô lân cận. Chúng cũng có thể lan đến các hạch bạch huyết nhưng chưa lan đến các bộ phận khác của cơ thể.
- Giai đoạn IV: Đây là giai đoạn bệnh ung thư đã lan sang các cơ quan hoặc bộ phận khác của cơ thể. Nó còn có thể được gọi là ung thư tiến triển hoặc di căn. Hầu hết bệnh nhân ung thư giai đoạn này thường không có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh.
Tóm lại, xác định giai đoạn của bệnh ung thư là việc mà bác sĩ cần thực hiện khi thăm khám cho người bệnh để tìm được phác đồ điều trị phù hợp, hiệu quả nhất. Thông thường, người bệnh ung thư sẽ được bác sĩ giải thích rõ ràng về giai đoạn bệnh của bản thân trước khi đưa ra cách điều trị tốt nhất cho họ.
Xem thêm:
- Ung thư hắc tố có nguy hiểm không?
- Các yếu tố nguy cơ gây ung thư là gì?