Đột xuất hay đột suất là cặp từ thường khiến nhiều người nhầm lẫn trong văn nói và văn viết hàng ngày. Tuy phát âm khá giống nhau, nhưng chỉ một trong hai từ là chính xác theo từ điển tiếng Việt. Việc sử dụng đúng không chỉ giúp giao tiếp chuyên nghiệp mà còn thể hiện sự hiểu biết về ngôn ngữ hành chính và báo chí. Theo dõi https://www.thanglongwaterpuppet.org/ sẽ giúp bạn chọn đúng từ, tránh dùng sai khi nói và viết.
Đột xuất hay đột suất đúng chính tả?
Đột xuất là từ được công nhận chính thức trong tiếng Việt. Trái lại, đột suất là từ sai và không có nghĩa trong từ điển.
Ý nghĩa của từ đột xuất
Khám phá ý nghĩa của từ giúp bạn dễ dàng xác định từ đúng chính tả. Cùng phân biệt từ đúng qua các ví dụ.
Đột xuất là tính từ/trạng từ có nghĩa:
- Xảy ra một cách bất ngờ, không dự kiến trước
- Xuất hiện đột ngột, không có dấu hiệu báo trước
- Không theo kế hoạch, ngoài dự tính
- Bất thình lình, không chuẩn bị sẵn
- Nhanh chóng và không báo trước
Ví dụ sử dụng từ “đột xuất”:
- Cuộc họp đột xuất được tổ chức vào chiều nay
- Anh ấy có chuyến công tác đột xuất sang Hàn Quốc
- Trận mưa đột xuất làm nhiều người bị ướt
- Quyết định đột xuất này khiến mọi người bất ngờ
- Kiểm tra đột xuất giúp phát hiện nhiều vi phạm
Tại sao đột suất là từ sai chính tả?
Từ “đột suất” không có cơ sở từ nguyên logic trong tiếng Việt. “Xuất” trong “đột xuất” có nghĩa là xuất hiện, phát sinh (như “xuất hiện”, “xuất phát”), phù hợp với ý nghĩa bất ngờ xuất hiện. Trong khi đó, “suất” có nghĩa là tỷ lệ, mức độ (như “tỷ suất”, “công suất”), không liên quan đến việc xuất hiện bất ngờ của sự việc. Do đó, khi viết hoặc sử dụng từ, nên kiểm tra chính tả để tránh nhầm lẫn.
Phân tích cấu tạo từ “đột xuất”
Từ “đột”:
- Có nghĩa đột ngột, bất thình lình
- Thể hiện tính chất không dự đoán được
- Mang ý nghĩa về thời gian ngắn
Từ “xuất”:
- Có nghĩa xuất hiện, phát sinh
- Thể hiện sự ra đời, tồn tại
- Kết hợp với “đột” tạo nghĩa bất ngờ xuất hiện
Các từ đồng nghĩa với “đột xuất”
Đồng nghĩa với đột xuất, có các từ sau:
- Bất ngờ: Không dự đoán được, đột nhiên
- Đột nhiên: Xảy ra một cách nhanh chóng
- Bất thình lình: Không có dấu hiệu báo trước
- Đột ngột: Xuất hiện đột ngột
- Ngoài dự tính: Không theo kế hoạch
Nguyên nhân gây nhầm lẫn
1. Sự tương đồng về âm thanh
- “Xuất” và “suất” đều có âm cuối “ất”
- Âm đầu “x” và “s” có thể gây nhầm lẫn
- Cách phát âm nhanh làm mờ sự khác biệt
2. Ảnh hưởng từ các từ có âm “suất”
- “Tỷ suất”, “công suất” là những từ quen thuộc
- Tạo cảm giác “suất” có thể kết hợp với nhiều từ
- Áp dụng sai quy luật tạo từ ghép
3. Thiếu hiểu biết về từ nguyên
- Không hiểu nghĩa gốc của “xuất” trong ngữ cảnh này
- Viết theo cảm tính mà không tra cứu
- Học theo cách viết sai từ nguồn không đáng tin cậy
Cách sử dụng đúng ngữ pháp
Làm tính từ:
- “Cuộc họp đột xuất”
- “Chuyến đi đột xuất”
- “Quyết định đột xuất”
Làm trạng từ:
- “Anh ấy đột xuất thay đổi kế hoạch”
- “Thời tiết đột xuất chuyển mùa”
- “Công ty đột xuất sa thải nhân viên”
Trong cụm từ:
- “Một cách đột xuất”
- “Diễn ra đột xuất”
- “Xảy ra đột xuất”
Ví dụ cách dùng từ đột xuất trong thực tế
- Công ty tổ chức cuộc họp đột xuất để thảo luận về kế hoạch khẩn cấp
- Chuyến bay đột xuất bị hủy do thời tiết xấu gây bất tiện cho hành khách
- Quyết định đột xuất của ban lãnh đạo đã tạo ra nhiều tranh cãi trong nội bộ
Xem thêm
- Xảy ra hay sảy ra hay xẩy ra hay xãy ra? Xảy ra đúng hay sảy ra đúng hay xẩy ra đúng hay xãy ra đúng chính tả
- Từ bắt trước hay bắt chước hay bắt chiếc đúng chính tả? Bắt trước nghĩa là gì, bắt chước nghĩa là gì, bắt chiếc nghĩa là gì?
- Say sưa hay say xưa hay xay xưa đúng chính tả? Cách dùng chuẩn xác
Kết luận
Đột xuất hay đột suất - đáp án chính xác là ĐỘT XUẤT. Việc sử dụng đúng từ này rất quan trọng trong giao tiếp chính thức, báo chí và văn bản hành chính, thể hiện sự chính xác về ngôn ngữ và hiểu biết về từ nguyên.
Hãy nhớ rằng “đột xuất” với âm “x”, thể hiện sự “xuất hiện” bất ngờ, không dự đoán trước. Đây là từ ngữ quan trọng để mô tả các tình huống khẩn cấp và sự kiện bất ngờ trong cuộc sống.
