Chào mọi người, mình là dân *miền Nam. Gần đây mình có quan sát các cháu nhỏ học đánh vần và nảy ra một suy nghĩ, muốn mang lên đây thảo luận dưới góc độ ngôn ngữ và giáo dục (không có ý phân biệt vùng miền nhé).
Mình thấy hiện nay, xu hướng 'chuẩn hóa' trên các phương tiện truyền thông và cả trong dạy học đang nghiêng hẳn về cách phát âm của miền Bắc: tức là quy cả D và GI về cùng một âm /z/ (đọc rung răng). Điều này làm mình thấy lấn cấn. Vì thực tế ở miền Nam (thế hệ mình học cách đây 15-16 năm), tụi mình được dạy rất khác:
Ngoài đời, Thú thật là dân Nam tụi mình nói chuyện hàng ngày vẫn "sai", vẫn đọc D và GI y chang nhau là /j/ (ví dụ: 'da dẻ', 'gia đình' nghe y hệt).
Trong trường học, Tuy nhiên, khi vào lớp đánh vần, thầy cô dạy tụi mình phân biệt cực kỳ rạch ròi. Chữ D đọc nhẹ lướt là âm /j/ (như Yes trong tiếng Anh), còn GI bắt buộc phải nghiến răng đọc có độ rung/gió là /z/. Ví dụ: "Giày dép" thì phải đọc tách bạch để khi viết chính tả không bao giờ bị nhầm. Nghĩa là dù văn nói có thể bị đồng hóa (gộp âm), nhưng giáo dục vẫn giữ cái chuẩn riêng biệt theo mặt chữ.
Mình thắc mắc là tại sao hiện nay lại có xu hướng áp cái chuẩn "đồng hóa" âm (gộp hết thành /z/) vào việc dạy trẻ? Việc gộp chung như vậy chẳng phải sẽ khiến trẻ mất đi công cụ phân biệt mặt chữ, dẫn đến tỉ lệ sai chính tả D/GI ngày càng nhiều sao? Theo các bác, trong trường học, chúng ta có nên quay lại việc rèn phát âm tách bạch (D khác GI) như cách giáo dục miền Nam từng làm, hay cứ để phát âm gộp chung theo quy chuẩn hiện tại?
P/s: Chỉ bàn về kỹ thuật dạy học và chính tả, không chê bai giọng địa phương nào nhé các bác ?. Sincerely?
