Thú vui chơi cây bonsai không phải là mới lạ, đa phần đều xoay quanh các loại cây quen thuộc như cây si, cây xanh, cây lộc vừng, cây mai, cây đào…. Nhưng ở Đắk Lắk, có một anh nông dân U30 làm giàu từ một loại cây bonsai vốn xuất phát từ cây cỏ dại - cây hoa trinh nữ (hay còn gọi là cây mimosa, cây xấu hổ…), đó là anh Bùi Thiện Tính (35 tuổi, Đắk Lắk). Anh sở hữu gần 500 cây và phôi bonsai hoa trinh nữ, cung cấp giống cây cảnh lạ này cho khách hàng khắp cả nước.
Anh Tính chuyên cung cấp cây bonsai hoa trinh nữ đi khắp nơi.
Chàng trai 8X cho hay, anh biết đến hoa trinh nữ vào đầu năm 2020 khi tình cờ thấy chúng trên mạng xã hội. Sau một thời gian tìm hiểu và trồng thử, anh Tính nhận ra tiềm năng phôi của cây trinh nữ nên mở rộng trồng bán kiếm tiền. “Mình theo dõi và học hỏi cách chăm cây này trên hội nhóm cả tháng mới bắt tay vào chăm sóc. Cứ đinh ninh là ổn, vậy mà chăm khoảng 30 cây thì chỉ sống được 3-4 cây nhỏ, còn cây to chết hết. Mọi người nhìn tưởng cây mọc hoang nên đem chặt hết....”, anh Tính cho hay.
Sau thời gian trồng, anh Tính nhận ra đặc tính cây trinh nữ không phải cây thân gỗ nên nhanh mất nước, do lúc khai thác chưa biết cách bảo quản nên cây dễ chết. Sau dần, anh nắm chắc quy trình chăm sóc thì mới đảm bảo được nguồn cung giống cây hoa trinh nữ. Cây trinh nữ nhỏ dễ đào được bầu đất đẹp và chất lượng. Cây to thì khó hơn, cần đào cẩn thận để tránh giập hay tước phần rễ chính (nếu không đào được bầu đất lớn nên dùng kỹ thuật trồng để chăm).
Cây hoa trinh nữ vốn là loại cây dại, đặc tính “e thẹn” chỉ cần chạm nhẹ là khép lá lại.
Khi đào xong cần phải bọc trong túi ni lông để tránh cây mất nước. Khi trồng cần rửa sạch gốc, cắt tỉa gọn lại rồi bôi keo để liền sẹo ở các đầu vết cắt lớn, nên để khô khoảng 30 phút rồi mới trồng vào bầu ươm với giá đất trộn trấu, gạch đập nhuyễn (có thể dùng xỉ than thay gạch). Sau đó, tưới ẩm 1 lần rồi trùm túi ni lông để 7 ngày. Khi cây ra mầm, cắt túi dần cho cây quen không khí. Anh Tính lưu ý trong thời gian ủ không nên tưới gốc vì bị sẽ úng, chỉ nên tưới sương sương cho thân cành.
Đến khi đảm bảo gốc cây trinh nữ đã sống khoẻ thì mới lên chậu thay đất, lúc này mới vào phân chuồng hoai mục, phân tím tan chậm cho cây và dùng thép định hình tạo dáng cho chúng. Cây trinh nữ cho lá xanh tốt, mọc hoa tím hồng đẹp mắt. Có thể ghép cây vào đá để “tác phẩm bonsai” trở nên cuốn hút hơn. “Một cây bonsai trinh nữ đẹp hay không còn tùy vào gu thẩm mỹ của từng người nhưng với tôi trước hết là nhìn vào thấy đẹp mắt, hoa nhiều khỏe khoắn mới tới dáng thế (gốc to hay quái). Sau đó là kỹ thuật giâm cành…”, anh Tính chia sẻ.
Thú chơi bonsai cây trinh nữ nở rộ nhiều năm nay.
Mỗi cây trinh nữ bonsai nhỏ có giá dao động từ 200.000 - 500.000 đồng tùy phôi đẹp, xấu. Nếu chăm tốt, cây 6 tháng sẽ đẹp hơn nhiều, giá cũng cao hơn, có những cây giá lên đến cả triệu, cây lớn nhất nặng 1,2 kg. Dù chỉ buôn bán trên mạng nhưng trung bình mỗi ngày anh Tính bán được khoảng 5 cây. Có ngày khách mua nhiều không kịp đóng hàng, khách hỏi mua ở xa anh Tính cũng không dám gửi đi vì sợ cây sẽ bị héo, giập, thậm chí là chết dọc đường.
Hiện nay, việc biến hoa trinh nữ mọc hoang thành bonsai tiền triệu đang trở thành thú chơi được giới chơi cây cảnh săn đón, đặc biệt vào mỗi dịp Tết. Trên các diễn đàn, trang mạng xã hội xuất hiện nhiều hội, nhóm bonsai hoa trinh nữ. Các hội, nhóm này trở thành nơi giao lưu, chia sẻ, buôn cây hoa trinh nữ đi khắp các vùng miền.
Hiện loài cây dại này được rao bán dưới 2 hình thức là cây phôi và cây bonsai thành phẩm. Cây phôi hoa trinh nữ tùy kích thước, hình dáng, tán cây được người chơi rao bán từ vài chục nghìn đồng đến cả triệu đồng/cây. Cá biệt, phôi cây hiếm, đẹp có giá lên đến cả chục triệu đồng/cây. Cây được tạo dáng, thế độc lạ, hiếm, cho hoa khỏe, đều, đẹp có giá lên đến 20-30 triệu đồng/cây.
Anh Huỳnh Quang Đạt (37 tuổi, ở huyện Hóc Môn, TP.HCM) cẩn thận đem chậu sành trồng hoa trinh nữ ra ngoài trời tắm nắng. Anh cho biết bản thân lúc đầu chỉ chơi bonsai cây trinh nữ như một thú vui lạ, nhưng lâu dần anh đã bị mê hoặc. Từ một người chơi hoa, nay anh Đạt đã trở thành một thương lái cung cấp nguồn giống loại cây dại này đi khắp vùng. Ai có nhu cầu chơi bonsai cây hoa trinh nữ, anh đều tận tình chỉ bảo kinh nghiệm.
Cây hoa trinh nữ bonsai của anh Đạt.
“Xu hướng hiện nay là muốn quay về với hương đồng gió nội. Hoa trinh nữ là loài hoa dại, mọc hoang ở bờ ruộng, hàng rào, đất hoang… nên phần nào phù hợp với xu hướng này. Ngoài ra, những người xa quê, sống nơi phố thị ồn ào, xung quanh chỉ có bê tông cốt thép cũng muốn có vài chậu hoa trinh nữ để chơi, để ngắm bởi loài cây này ít nhiều gợi nhắc tuổi thơ, quê hương. Ở quê, hầu như ai cũng biết và từng gặp loài cây dại này”, anh Đạt nói thêm. Nhìn thấy tiềm năng kinh doanh của loại cây bonsai lạ mà quen này, anh Đạt quyết định theo nghề.
Hiện nguồn phôi hoa trinh nữ có sẵn ngoài tự nhiên còn rất nhiều. Trong khi đó, loại bonsai này đang ngày càng được ưa chuộng, săn lùng, đặc biệt vào những dịp lễ Tết. So với các loài cây cảnh khác, bonsai hoa trinh nữ đem lại thu nhập nhanh hơn. "Cây ươm từ phôi sau 2 tháng đã sống khỏe và bán được. Tôi từng mua cây phôi với giá 10.000 đồng, chỉ sau 2 tháng tạo hình, chăm sóc, tôi bán được chậu cây này với giá 2 triệu đồng”, anh Đạt tiết lộ.
Sự phát triển của thú chơi này khiến nhiều người nghĩ đến việc hình thành nghề kinh doanh bonsai hoa trinh nữ. Thậm chí, giới chơi cây cảnh cho rằng đây còn là loại hình phát triển kinh tế nông thôn rất hay trong tương lai.