Những vần thơ tôi sưu tập được dưới đây không biết của tác giả nào, có tự bao giờ, đã trở nên rất phổ biến ở khu vực chùa Thầy quê tôi. Có thể là những câu ca được sáng tác từ lâu bởi các tác giả dân gian, cũng có thể là những câu ca mới được dân thôn địa phương sáng tác để giới thiệu tới du khách thập phương về vẻ đẹp của quê hương mình một cách dân giã, dễ nhớ, dễ thuộc, đễ đi vào lòng người. Dù mới được sáng tác hay sáng tác từ lâu, những câu ca ấy đã và đang góp phần giúp cho hình ảnh của chùa Thầy được lan rộng tới đông đảo du khách thập phương một cách đầy ấn tượng. Mời quý bạn đọc, quý du khách cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Nhất vui là hội chùa Thầy Tháng ba, ngày bảy xin nhớ ngày mà đi.
Đây là câu ca ca tụng sự đông vui, nhộn nhịp của hội chùa Thầy, cũng là lời nhắc nhớ mọi người nhớ đến ngày 7/3 âm lịch về với chùa Thầy sôi động, náo nhiệt, linh thiêng, cuốn hút bao người, được khen ngợi là vui nhất, đông nhất, náo nhiệt nhất.
2. Nhớ ngày mùng 7 tháng 3 Trở vào hội Láng, trở ra hội Thầy.
Cũng giống như câu ca đầu, câu ca này cũng nhắc nhớ du khách đến với lễ hội chùa Thầy ngày mùng 7 tháng 3, cũng là ngày hội Láng ở Hà Nội diễn ra. Sở dĩ hai lễ hội này cùng diễn ra một ngày là bởi 2 danh tháng chùa Láng và chùa Thầy đều lưu dấu bước chân thiền sư Từ Đạo Hạnh, một vị thiền sư đức độ, tài giỏi, uyên thông thời nhà Lý. Chùa Láng với hội Láng lưu dấu thiền sư thời ngài còn thơ ấu cho đến lúc trưởng thành còn chùa Thầy với hội Thầy lại lưu dấu bước tu hành của thiền sư cho đến khi ngài viên tịch để chuyển sang một kiếp khác. Ngài đầu thai thành Thái tử Dương Hoán, sau được tôn thành vua Lý Thần Tông, vị vua thứ 5 của triều đại nhà Lý.
3. Gái chưa chồng trông hang Cắc Cớ Trai chưa vợ nhớ hội chùa Thầy.
Hai câu ca này nói đến sự kỳ diệu của thắng cảnh khi đã se duyên cho nhiều cặp đôi nam thanh nữ tú. Sở dĩ có sự se duyên ấy bắt nguồn từ sự nức tiếng của danh lam thắng cảnh, của lễ hội chùa Thầy. Xưa kia, các lễ hội, đặc biệt là lễ hội lớn rất ít, hội chùa Thầy là một trong các lễ hội lớn rất ít đó. Bởi thế, hội đến, nam thanh nữ tú nơi nơi cùng về trẩy hội. Hội đông, họ có cơ hội gặp gỡ, nói chuyện, tâm tình, giao duyên, bởi thế mà nảy sinh tình cảm thương mến, mà đến với nhau một cách rất tự nhiên. Nếu như dưới núi có hội se duyên, trên núi lại có hang Cắc Cớ. Khi xuống hang, đường đi hiểm trở, mấp mô, người nam giới thường phảo đi trước để giúp cho nữ giới bấu vào, vin vào tay, vào vai mới xuống được. Sự va chạm tự nhiên đó lại thành cái cớ để trai gái gặp nhau, để rồi bén duyên nhau tự bao giờ mà không hay.
4. Ai mà chưa có người yêu Đi động Cắc Cớ chiều về có ngay.
Cũng là câu chuyện se duyên động Cắc Cớ nhưng lại được gắn với nét tâm linh của địa phương. Chuyện rằng trai gái đến cầu duyên, sẽ đến một bức tượng thiên tạo trong động gọi là tượng Cậu, nam tay trái, nữ tay phải, xoa ba vòng vào tim tượng sẽ cầu được duyên, thế nên mới “chiều về có ngay”, còn ai đã có người yêu người thương thì sẽ xoa hai bàn tay vào tim tượng để tình duyên được bền chặt, keo sơn, đằm thắm.
5. Ai mà chưa có con trai Đi động Cắc Cớ ngày mai có liền.
Đây cũng là câu ca gắn với nét tâm linh trong động, cũng liên quan đến tượng Cậu. Người xưa có quan niệm, cầu nơi Cậu thì cầu con trai (cầu tự), cầu nơi Cô là cầu con gái, do đó muốn cầu tự thì cầu ở tượng Cậu. Cặp vợ chồng đến tượng Cậu, họ xoa tay lên đầu tượng rồi lại xoa xuống tim tượng, chắp tay cầu khấn thì sẽ linh nghiệm. Còn nếu ai muốn cầu con gái, ở cuối động có tượng Cô để cho các cặp vợ chồng đến thỉnh cầu.
6. Ta đi ta chẳng nhớ ai Ta về ta nhớ bánh gai chùa Thầy.
Các bà các bác các cô bán hàng quanh khu vực chùa Thầy đã đầy sáng tạo khi sáng tác ra đôi câu thơ này, qua đó giới thiệu đặc sản quê hương là bánh gai. Bánh gai chùa Thầy nói chung, xứ Đoài nói riêng thơm ngon, mềm dẻo, cuốn hút nhiều người.
7. Chẳng đông cũng thể hội Thầy Chẳng trong cũng thể hồ Tây sứ Đoài.
Câu ca nói đến sự đông đúc của lễ hội chùa Thầy. Hội rất đông vui, náo nhiệt. Câu thứ hai nói đến nét đẹp của hồ Long Chiểu trước chùa Thầy, hồ rộng, trong và đẹp, được sánh với hồ Tây của Hà Nội. Đôi câu thơ giản dị đã giới thiệu được nét đẹp của khu di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, di tích quốc gia đặc biệt chùa Thầy.
Có lẽ, chùa Thầy - với vẻ đẹp đa màu, đa diện vốn có đã làm cảm hứng cho nhiều tác giả dân gian sáng tác những lời thơ ca ngợi, trầm trồ. Và những câu ca về chùa Thầy có lẽ sẽ không dừng lại ở đôi vần nêu trên mà còn sẽ được sáng tác nhiều, nhiều hơn nữa bởi nhiều tác giả ở khắp nơi trên cả nước. Những câu ca được truyền tụng từ đời này sang đời khác sẽ luôn sống mãi trong lòng mỗi người khi đặt chân đến chốn linh thiêng, kỳ thú này.
Nhóm HDV Du lịch chùa Thầy Hotline: 01692 659 264
