Canxi hidroxit - vôi tôi có lẽ là cụm từ quá đỗi quen thuộc đối với mỗi người. Chúng được biết đến là một hợp chất hóa học có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Tuy vậy nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về hóa chất này. Vậy nên, bài viết dưới đây VIETCHEM sẽ cùng bạn đi tìm hiểu kĩ hơn về canxi hidroxit, từ tính chất đặc trưng, phương pháp sản xuất cho đến ứng dụng thực tiễn của chúng.

Phân tích Canxi hidroxit

1. Canxi hidroxit là gì?

Canxi hidroxit hay còn được biết đến với tên thân thuộc là vôi tôi, là một hợp chất hóa học trong điều kiện thường sẽ tồn tại ở dạng chất rắn màu trắng, không mùi và dễ bắt cháy. Bột vôi tôi ít tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung dịch hữu cơ, vô cơ, axit và không tan trong rượu.

Công thức hóa học của Canxi hidroxit là Ca(OH)2

Vôi tôi bao gồm các dạng như:

Hợp chất vôi tôi có 2 dạng:

• Vôi sữa: Là dung dịch Ca(OH)2 chưa lọc, và vẫn còn chứa những hạt canxi hidroxit rất mịn.
• Nước vôi trong: là dung dịch Ca(OH)2 sau khi đã lọc bỏ cặn rắn sẽ thu được nước vôi tôi trong suốt.

2. Tính chất vật lý của vôi tôi Ca(OH)2

Canxi hidroxit hay còn gọi là vôi tôi tồn tại ở thể rắn có thể không màu hoặc màu trắng, tan một phần trong nước để tạo thành dung dịch nước vôi trong. Trong tự nhiên nó tồn tại trong một loại khoáng chất là portlandit.

• Nhiệt độ nóng chảy: 580oC (853 K)
• Độ tan trong nước: 0.185 g/ cm3
• Tỷ trọng và pha: 2.211 g/cm3, rắn

Khi đem nung Canxi hidroxit tới mức nhiệt 512oC, chúng sẽ bị phân hủy để tạo thành oxit canxi và hơi nước. Thể vẩn của Ca(OH)2 rất mịn, ở trong nước nó màu trắng như sữa, sánh nên được gọi là vôi sữa.

Tính tan của Canxi hidroxit

3. Tính chất hóa học của vôi tôi Ca(OH)2

Vôi tôi hay canxi hidroxit là một bazo tan có công thức phân tử là Ca(OH)2 và khối lượng phân tử là 74.093 g/mol. Nó là dung dịch kiềm của một trong những oxit bazo mạnh và có tính bazo trung bình- mạnh.

Ca(OH)2 → Ca2+ + 2OH -

Các ion của Canxi hidroxit

- Làm thay đổi màu sắc của các chất chỉ thị màu

+ Nhúng quỳ tím vào dung dịch Ca(OH)2 sẽ khiến giấy quỳ chuyển sang màu xanh.

+ Nhỏ Ca(OH)2 vào dung dịch phenolphtalein sẽ khiến chúng từ không màu chuyển sang màu hồng.

- Tác dụng với axit để tạo thành muối với nước

Ca(OH)2 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + 2H2O

- Tác dụng với oxit axit tạo thành muối và nước

3Ca(OH)2 + P2O5 → Ca3(PO4)2↓ + 3H2O

Muối được tạo ra phụ thuộc vào tỷ lệ oxit axit trong phản ứng.

Ví dụ: Với dioxit cacbon CO2

+ Nếu số mol oxit axit thấp hơn hoặc bằng 1 thì muối được tào thành là muối HCO3-

2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2

+ Nếu số mol oxit axit lớn hơn hoặc bằng 2 thì muối được tào thành là muối CO32-

CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3(kết tủa) + H2O

+ Nếu số mol oxit axit trong khoảng từ 1 đến 2 thì muối được tào thành là muối HCO3- và CO32-

- Tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và bazo mới

Ca(OH)2 + MgCl2 → Mg(OH)2 + CaCl2

Ca(OH)2 + Mg(HCO3)2 → CaCO3 + MgCO3 + 2H2O

Tổng quan về Canxi hidroxit

4. Các phương pháp điều chế Canxi hidroxit

Một số phương pháp chính được sử dụng để điều chế vôi tôi - Canxi hidroxit:

• Hòa tan Canxi vào nước

Ca + H2O → Ca(OH)2

• Sử dụng đất đèn CaC2 (sản xuất trong công nghiệp) trộn lẫn với nước theo tỷ lệ thích hợp. Sản phẩm được tạo ra là Actylen dùng trong hàn các vật liệu kim loại và vôi tôi.

CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2

• Dùng đá vôi Canxi cacbonat CaCO3 bỏ vào lò nung lên thành vôi sống Canxi oxit CaO

CaCO3 + Q(nhiệt lượng) → CaO + CO2

Thả CaO vào nước ta được Ca(OH)2 hay còn gọi là vôi tôi dùng trong xây dựng để trộn lẫn với cát, xi măng, nước tạo thành hỗn hợp vữa làm chất kết dính.

CaO + H2O → Ca(OH)2

Bột Canxi hidroxit

5. Ứng dụng của Canxi hidroxit (vôi tôi) trong thực tế

5.1. Trong nông nghiệp

- Vôi tôi Ca(OH)2 thường được sử dụng để làm giảm hoặc trung độ pH, khử phèn, khử chua đất trồng trọt. Bên cạnh đó nó cũng là thành phần trong một số hóa chất nông nghiệp.

- Canxi hidroxit được sử dụng để sản xuất các loại thuốc Polikar nhằm bảo quản các loại quả, rau, của tránh nhiễm nấm mốc, hư hỏng.

5.2. Trong xây dựng

- Trong xây dựng, vôi tôi là một thành phần vô cùng quan trọng để tạo hỗn hợp kết dính các nguyên liệu khác, cũng như trát tường. Sở dĩ, Ca(OH)2 được ưa chuộng vì hỗn hợp nước và vôi khá dảo, tương tự như hồ thì chúng có khả năng kết dính cao. Khi để ngoài không khí, chúng sẽ tự khô lại mặc dù khá chậm bởi hơi nước tồn tại trong không khí.

Trộn vữa xây nhà

5.3. Trong công nghiệp

- Hàm lượng axit có trong da thuộc là không hề nhỏ, nên trong ngành công nghiệp da thuộc người ta sử dụng Ca(OH)2 để trung hòa phần axit dư thừa

- Trong công nghiệp hóa chất:

+ Ca(OH)2 được dùng để sản xuất (C17H35COO)2Ca (stearat canxi)

+ Dùng Ca(OH)2 tác dụng với axit clorua HCl để sản xuất Canxi clorua CaCl2

+ Dùng Ca(OH)2 tác dụng với dioxit cacbon để sản xuất Canxi cacbonat CaCO3

+ Dùng Ca(OH)2 tác dụng với CuCl2 để sản xuất Đồng hidroxit Cu(OH)2

- Trong ngành công nghiệp dầu mỏ, Canxi hidroxit được dùng để tạo các loại phụ gia cho dầu thô như sulphatic, fenatic, alkilsalicatic. Vôi tôi có khả năng tạo kết tủa, giúp loại bỏ các tạp chất, để sản xuất dầu sạch, nguyên chất.

Nhà máy lọc dầu

- Trong công nghiệp thực phẩm dùng hóa chất xử lý nước thải từ các nhà máy sản xuất đồ uống như rượu hoặc không chứa cồn vì nó làm kết tủa các chất bẩn, đồng thời Canxi hidroxit cũng giúp cân bằng độ pH của nước.

- Đối với những người Mỹ có nguồn gốc chính là châu Phi, nó được dùng để thay thế cho NaOH Natri hidroxit dùng trong một vài loại thuốc, hóa chất làm tóc.

- Chế tạo clorua vôi dùng để tẩy trắng và khử trùng.

Clorua vôi

- Trong công nghiệp sơn, vôi tôiđược sử dụng để sản xuất các hỗn hợp khô, dùng cho trang trí.

- Canxi hidroxit được sử dụng để loại bỏ Canxi cacbonat và Magie cacbonat trong nước biển trong công nghiệp sản xuất muối ăn và muối y tế.

- Chế tạo phanh.

- Sản xuất Ebonit.

5.4. Ca(OH)2 trong y học

- Ở dạng bột nhão, canxi hidroxit được dùng trong nha khoa, chất chống lại tác nhân gây sâu răng.

- Là thành phần của một số loại thuốc.

- Sản xuất một số loại thuốc thúc đẩy quá trình rụng lông.

Thuốc dùng cho nha khoa Calcium Hydroxide

5.5. Trong phòng thí nghiệm

- Canxi hidroxit được dùng làm thuốc thử để nhận biết ion CO32- nhờ tạo thành muối CaCO3 kết tủa.

5.6. Một số ứng dụng khác của Canxi hidroxit

- Với người thuộc châu Mỹ và Mỹ Latinh, Canxi hidroxit được sử dụng để nấu chung với ngô. Điều này sẽ giúp món ăn tăng thêm giá trị dinh dưỡng, thơm ngon, mềm và giúp tiêu hóa dễ dàng hơn.

- Vôi tôi được dùng như một chất kết bông để xử lý nước và nước thải nhờ vào đặc tính hóa học là có thể tác dụng với axit và ăn mòn một số kim loại có mặt trong nước.

- Là chất giúp tăng lượng canxi cho những động vật cần nhiều canxi để tồn tại như tảo, ốc, giun ống cứng, san hô trong các bể nuôi đá ngầm.

Bể nuôi cá cảnh

6. Ca(OH)2 có nguy hiểm không

Canxi hidroxit là một chất nguy hiểm:

• Tiếp xúc với mắt: Làm tổn thương lớp niêm mạc khiến mắt bị viêm, đỏm ngứa, nếu nghiêm trọng hơn có thể dẫn tới mù lòa.
• Tiếp xúc với da: Làm da bị ăn mòn, phỏng, phồng rộp dẫn tới viêm nhiễm.
• Tiếp xúc với đường tiêu hóa: Gây kích ứng với đường tiêu hóa, làm bỏng rát vùng miệng, thực quản, dạ dày, có thể dẫn tới chảy máu trong.
• Hít phải hơi Canxi hidroxit: Hơi bụi của chất rất nguy hiểm, nó kích ứng với đường hô hấp, khiến nạn nhân bị hắt hơi và ho. Nếu hít trong thời gian dài sẽ dẫn tới những tổn thương cho phổi, khó thở, nguy hiểm hơn là bất tỉnh thậm chí tử vong.

7. Biện pháp sơ cứu y tế với tai nạn xảy ra do tiếp xúc với Canxi hidroxit - Ca(OH)2

• Tiếp xúc với mắt

Dùng nước sạch rửa mắt ngay lập tức. Chớp mắt trong khi rửa ít nhất 15 phút. Nếu không thể trở về bình thường cần đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và chữa trị tiếp.

• Tiếp xúc với da

Cởi bỏ trang phục đang mặc bị dính hóa chất. Dùng nước sạch rửa vị trí da bị bắn vào nhiều lần, nên dùng thêm xà phòng nếu có. Nếu sự lây nhiễm nặng, cần đưa ngay nạ nhân tới cơ sở y tế gần nhất để điều trị tiếp.

• Tiếp xúc với đường tiêu hóa

Nếu uống nhầm, nuốt phải hóa chất, tuyệt đối không được kích ứng gây nôn. Cho nạn nhân uống thật nhiều nước. Nếu nạn nhân nôn cần giữ đầu nạn nhân cao hơn phần hông, tránh cho nạn nhân hít lại phải hơi độc. Đối với trường hợp nạn nhân bất tỉnh, không được cho bất cứ thứ gì vào miệng của họ đồng thời nới rộng quần áo như tháo bỏ cà vạt, dây thắt lưng. Đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra, điều trị tiếp.

• Tiếp xúc với đường hô hấp

Di chuyển nạn nhân tới khu vực thông thoáng, giữ đầu nạn nhân sao cho thuận tiện nhất với việc hô hấp. Nếu nạn nhân không thở nữa, ngay lập tức tiến hành các sơ cứu như hô hấp nhân tạo. Khi nạn nhân ổn định hơn thì đưa tới cơ sở y tế gần nhất.

8. Xử lý trường hợp đổ, rò rỉ Canxi hidroxit

• Mức độ tràn đổ, rì rỉ ít: Dùng các dụng cụ phù hợp để di chuyển phần chất bị rò rỉ vào các thùng chứa chất thải. Có thể dùng thêm axit axetic loãng để trung hòa phần hóa chất vẫn còn vương vãi chưa hết. Dùng nước sạch rửa nhiều lần khu vực tràn đổ.
• Mức độ tràn đổ, rì rỉ lớn: Do Canxi hidroxit là chất ăn mòn nên không được chạm vào bất cứ vật dụng gì có dính hóa chất. Sử dụng nước phun vào để giảm bớt lượng hơi bụi. Chặn đứng việc tràn chảy hóa chất vào hệ thống dẫn nước, các đường cống,…Thu lượng hóa chất vào các thùng chứa chất thải chuyên dụng, liên hệ với chính quyền địa phương nếu lượng hóa chất thoát ra quá lớn không thể tự xử lý được. Sau khi thu gom hết phần hóa chất đó, dùng nước làm sạch khu vực tràn đổ.

9. Bảo quản, sử dụng Canxi hidroxit đúng cách

- Bảo quản

+ Khu vực cất trữ phải đảm bảo thoáng gió, mát mẻ, không bị ẩm ướt.

+ Các bao chứa phải bền chắc, có độ kín cao, không thủng, rách.

Bảo quản bột vôi tôi

+ Không cất giữ cùng địa điểm với những chất xung khắc như axit, hydrogen peroxyt và các chất có tính oxy hóa mạnh.

+ Các bao chứa Canxi hidoxit phải để riêng biệt, tránh lẫn lỗn với thức ăn cũng như đồ uống.

+ Có biển bảng ghi cảnh báo nguy hiểm tại nơi chứa các bao hóa chất.

- Sử dụng

+ Mặc đầy đủ các trang phục bảo hộ lao động tương thích với hóa chất gồm găng tay, quần áo, giày ủng, khẩu trang, mặt nạ phòng độc,…

+ Không ăn, uống hay hút thuốc khi đang làm việc với hóa chất.

+ Trang phục bảo hộ cần phải sạch sẽ trước khi dùng và được làm sạch lại sau khi sử dụng xong.

Trang phục bảo hộ cá nhân

10. Lợi ích khi mua Canxi Hydroxit tại VIETCHEM

VIETCHEM - Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Hóa chất và Thiết bị Kim Ngưu là một trong nhà cung cấp các loại hóa chất công nghiệp hàng đầu cả nước, trong đó có Canxi hydroxit. Sau gần 20 năm xây dựng và phát triển, VIETCHEM đã giành được sự ủng hộ, tin yêu của đông đảo khách hàng từ các cá nhân, hộ gia đình, trường học, viện nghiên cứu,...Khi mua hàng tại VIETCHEM, quý khách sẽ nhận được những lợi ích tuyệt vời như sau:

• Giá TỐT nhất thị trường, có những ưu đãi hấp dẫn khi mua với số lượng lớn.
• Các sản phẩm đều được nhập khẩu từ những thương hiệu nổi tiểng trên thế giới, quy trình kiểm tra nghiêm ngặt từ khâu nhập hàng khâu xuất hàng.
• Các loại sản phẩm đa dạng, có xuất xứ rõ ràng và đầy đủ những chứng từ có liên quan.
• Tổng đài hỗ trợ tư vấn nhiệt tình đảm bảo hoạt động 24/7.
• Chính sách sau bán hàng hoàn hảo.
• Chính sách mua hàng rõ ràng, thanh toán sau khi ưng ý sản phẩm.
• Hỗ trợ vận chuyển và giao hàng tận tay khách hàng theo điểm hẹn, đảm bảo đúng số lượng, chất lượng và thời gian như đã hẹn trước.

Đến với VIETCHEM, quý khách có thể tự do, thoải mái lựa chọn các sản phẩm Canxi hidroxit chất lượng của những thương hiệu nổi tiếng trên thế giới. Quý khách hàng quan tâm đến sản phẩm, vui lòng liên hệ ngay số Hotline 0826 010 010 hoặc truy cập website vietchem.com.vn để được tư vấn và báo giá TỐT nhất

• NATRI CACBONAT CÓ NGUY HIỂM KHÔNG? CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ SỰ CỐ XẢY RA TRONG THỰC TẾ
• TÍNH CHẤT HÓA HỌC VÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT AXIT NITRIC HNO3 ?