Phụ nữ bị nám cao gấp 9 lần so với nam giới, điều này có thể do làn da phụ nữ bị ảnh hưởng bởi nội tiết nhiều hơn so với nam giới (1). Bài viết dưới đây chia sẻ 8 cách trị nám nội tiết có thể bạn chưa biết.
Nám nội tiết là gì?
Nám nội tiết là những dát sắc tố màu nâu hoặc nâu - xám xuất hiện ở vùng mặt, thường nhất là vùng má, cằm, giữa mũi, trán, môi trên do hệ nội tiết trong cơ thể bị mất cân bằng, do sự tăng nồng độ estrogen và giảm progesteron kích thích tế bào sắc tố sản sinh melanin. Nám nội tiết thường xuất hiện ở phụ nữ sau sinh, sau 30 tuổi, tiền mãn kinh, dùng thuốc ngừa thai, liệu pháp hormon thay thế,… Ngoài ra tình trạng stress, rối loạn chức năng tuyến giáp cũng có khả năng gây ra nám nội tiết.
Nguyên nhân gây ra nám nội tiết
Để điều trị nám nội tiết hiệu quả thì cần biết rõ nguyên nhân gây ra nám:
- Sự thay đổi nội tiết tố nữ: Nám da xuất hiện trong 14.5% - 56% phụ nữ mang thai và 11.3% - 46% bệnh nhân dùng thuốc ngừa thai. Trong thai kỳ, các hormone progesterone và estrogen gia tăng làm tăng quá trình sản sinh melanin. Tương tự như vậy, đối với các dạng thuốc tránh thai có progestin tổng hợp levonorgestrel kích thích các tế bào hắc tố sản sinh sinh melanin.
- Căng thẳng thần kinh: khi stress, cơ thể sản sinh ra hormon cortisol để đối phó với stress, điều này làm mất cân bằng nội tiết tố estrogen và làm tăng hormon MSH. Từ đó các tế bào hắc tố kích thích sản sinh ra melanin dẫn đến sạm nám da.
- Bệnh lý tuyến giáp: Một số hormon khác có gây ra nám da như hormon tuyến giáp, đặc biệt trong các bệnh lý tuyến giáp tự miễn.
Nám nội tiết có chữa được không?
Có. Tuy nhiên, quá trình điều trị nám da có hiệu quả hay không còn phụ thuộc vào kinh nghiệm của bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân gây ra nám.
Nếu người bệnh bị nám nội tiết do thuốc tránh thai thì bác sĩ có thể thay đổi, điều chỉnh hoặc ngừng sử dụng loại thuốc đang dùng.
Nếu người bệnh bị nám nội tiết do tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng liệu pháp hormone thì cần đến bệnh viện để các bác sĩ thăm khám kịp thời. Bác sĩ có thể tư vấn những lợi ích và rủi ro của liệu pháp hormon, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Việc tuân thủ các chỉ định điều trị từ bác sĩ kết hợp cùng chế độ sinh hoạt lành mạnh là cách nhanh nhất để phục hồi làn da.
Kinh nghiệm hướng dẫn cách trị nám nội tiết hiệu quả
Y học hiện đại có nhiều phương pháp khác nhau để điều trị nám nội tiết một cách tối ưu và ngăn nám tái phát. Tuy nhiên, tùy cơ địa mỗi người mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp.
1. Chống nắng hiệu quả
Ánh sáng mặt trời vẫn là nguyên nhân lớn làm cho nám xuất hiện và nặng lên, do đó việc chống nắng hiệu quả luôn cần thiết trong quá trình điều trị và ngăn ngừa nám tái phát. Bạn nên sử dụng kem chống nắng phổ rộng có SPF tối thiểu là 50. Ngoài ra, bạn cũng nên chống nắng bằng cách tránh tiếp xúc trực tiếp với nắng, đeo khẩu trang và kính mát, nón rộng vành.
2. Sử dụng thuốc bôi
Đây là phương pháp điều trị nám phổ biến nhất vì phù hợp với nhiều đối tượng, các loại kem trị nám hiện nay cũng dễ tìm mua và có thể sử dụng tại nhà một cách dễ dàng. Thành phần chính của kem trị nám chính là arbutin, axit azelaic, axit kojic, niacinamide, cysteamin, thiamidol , hydroquinone, vitamin C,… có công dụng loại bỏ tế bào chết, ức chế sự hình thành sắc tố melanin, ức chế quá trình vận chuyển melanin, làm mờ các đốm nám, giúp da sáng mịn và đều màu hơn.
3. Sử dụng thuốc uống
Rất nhiều loại thuốc hiện nay có công dụng ngăn ngừa và điều trị nám bao gồm nám nội tiết như tranexamic acid, polypodium leucotomos, glutathione,… Tuy nhiên trước khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da để được các bác sĩ tư vấn và thăm khám để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, tránh các tác dụng phụ của thuốc.
4. Điều trị nám nội tiết bằng laser
Phương pháp điều trị nám nội tiết bằng laser có tác dụng phá vỡ sắc tố melanin thành các hạt nhỏ li ti và được cơ thể tự đào thải ra ngoài. Tuy nhiên, độ an toàn và hiệu quả sẽ phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và tay nghề của người thực hiện. Sử dụng bước sóng có cường độ quá cao sẽ làm bỏng da, mỏng da, kích ứng da, thay đổi sắc tố,… Vì vậy nên lựa chọn các bệnh viện uy tín với các bác sĩ có tay nghề giỏi và nghiệp vụ chuyên môn cao để phòng ngừa tối đa các hậu quả không mong muốn cho làn da…
5. Một số thủ thuật da liễu khác
Peel da hoá học sử dụng một số hoạt chất như glycolic acid, alpha-hydroxy acid và salicylic acid để loại bỏ lớp trên cùng của da có chứa sắc tố trên bệnh nhân nám.
6. Giảm stress, cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi hợp lý
Tình trạng căng thẳng kéo dài có thể gây rối loạn nội tiết tố, làm xuất hiện nám. Vì vậy biện pháp phòng ngừa nám nội tiết tốt nhất chính là giữ tinh thần thoải mái và duy trì lối sống lành mạnh như: dành thời gian nghỉ ngơi, đọc sách, thư giãn, nghe nhạc, tập luyện thể dục, ngủ đủ 7 - 9 tiếng mỗi ngày, tránh thức khuya, trò chuyện với bạn bè và người thân, tham gia các hoạt động ngoài trời,…
Các câu hỏi thường gặp
1. Chữa nám nội tiết có dễ không?
Không. Do nám nội tiết không chỉ nằm trên bề mặt da mà có thể nằm ở lớp sâu hơn như lớp bì và bị ảnh hưởng bởi nội tiết nên việc điều trị tương đối khó. Tùy cơ địa từng người, bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp điều trị khác nhau. Quá trình điều trị nám nội tiết đòi hỏi sự bền bỉ để tác động cả bên trong lẫn bên ngoài.
- Điều trị bên ngoài: 2 phương pháp trị nám phổ biến nhất hiện nay là sử dụng laser và thay da sinh học:
- Laser: thường được sử dụng để điều trị có sắc tố có kết quả rõ rệt. Phương pháp này có thể được sử dụng để điều trị nám nội tiết nặng nhẹ khác nhau. Căn cứ mức độ đáp ứng của nám, các bác sĩ điều chỉnh năng lượng phù hợp nhằm hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn.
- Thay da sinh học (chemical peels): đối với trường hợp nám nông và da không nhạy cảm thì thay da sinh học sẽ là giải pháp tối ưu. Phương pháp này làm bong tróc lớp da sạm màu, đồng thời kích thích tái tạo da khiến da đều màu và trẻ hoá hơn.
- Thoa thuốc hằng ngày: việc lựa chọn thuốc thoa phù hợp với tình trạng da sẽ giúp bệnh nhân nám đạt hiệu quả cao, nhanh chóng và kiểm soát nám hạn chế tái phát tốt hơn.
- Thay đổi bên trong:
- Xây dựng lối sống lành mạnh: hạn chế chất kích thích, giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc, bổ sung các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể như omega-3, vitamin,…
2. Bắn laser có trị dứt điểm được nám nội tiết không?
Không. Các yếu tố bên trong cơ thể như rối loạn nội tiết tố, lão hóa da, di truyền, căng thẳng thần kinh,… đều có thể là những nguyên nhân sản sinh nám nội tiết. Laser có thể làm mờ nám, tuy nhiên không tác động vào quá trình sản xuất ra hắc tố melanin hình thành nám. Nếu sau khi điều trị bằng laser người bệnh không tuân thủ theo chỉ định từ bác sĩ thì nguy cơ sạm nám trở lại là rất cao. Vì vậy bắn laser không thể trị dứt điểm nám nội tiết.
Chuyên khoa Da Liễu - Thẩm Mỹ Da, BVĐK Tâm Anh với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ cùng người bệnh xây dựng phác đồ điều trị nám nội tiết và lên lịch trình trị liệu phù hợp, giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại làn da khỏe đẹp.
Thông qua bài viết hy vọng độc giả đã có thêm kinh nghiệm trong việc trị nám nội tiết. Các biện pháp kể trên không chỉ giúp làm chậm quá trình lão hóa da mà còn giúp chị em duy trì làn da luôn sáng khỏe. Điều trị nám nội tiết là một quá trình lâu dài, vì vậy nếu các chị em mong muốn việc điều trị nám nội tiết đem lại hiệu quả tích cực cho làn da thì nên đi khám để được tư vấn và trị liệu kịp thời.
