Bạn đã nghe tới những từ như tiền tip , tiền boa , tiền bo . Nhưng tôi dám cá nhiều bạn còn không hiểu nó là tiền gì . Tiền bo , tiền típ , tiền boa là để làm gì chứ chưa nói khi nào cần bo , khi nào cần tip , khi nào cần boa . Vậy hãy xem hết bài viết này để bạn không trở thành GATO khi đi tới 1 nơi nào đó nhé.
Tiền tip là gì ?
Tip là 1 từ tiếng anh có nghĩa là tiền cho thêm khi đi vào các nhà hàng hoặc bất cứ chỗ nào có người phục vụ. Tiền tip như 1 sự cảm ơn của khách hàng với nhân viên vì họ đã phục vụ tốt hoặc hài lòng về dịch vụ nào đó. Như vậy tại Việt Nam nói tiền Tip hay tiền Típ thì thực chất là tiền mà người sử dụng dịch vụ cho thêm người phục vụ mà thôi.
Tiền boa là gì ?
Trong văn hóa người Pháp Để bày tỏ lời cám ơn một cách tế nhị, lịch lãm đến những người đã tận tâm phục vụ chu đáo mình trong một dịch vụ nào đó người ta thường cho tiền. Khoản tiền này tiếng Pháp là “pourboire”, nghĩa là cho tiền người phục vụ mình , để người phục vụ mình uống nước. Từ Pourboire được ghép từ 2 từ pour (để, cho) và boire (uống). Tại Việt Nam ,ngày trước người Việt phát âm là “puộc boa” (hoặc “puốc boa”), ngày nay nói gọn thành “boa”.
>>>Xem thêm : Các từ thông dụng trong du lịch cân biết
Tiền bo là gì ?
Tuy nhiên , ở việt Nam nhiều người còn nhắc tới tiền bo . vậy tiền bo là gì ? Thật ra “boa” đã là nói tiếng “bồi” rồi; phát âm thành “bo” là “tiếng bồi của tiếng bồi”, không chuẩn. Vậy cơ bản tiền bo ,tiền boa là 1 mà thôi.
Tiền tip , tiền bo , tiền boa có giống nhau ?
Như có thể thấy . Tiền tip , tiền bo hay tiền boa thì đều để chỉ 1 số tiền nhỏ được cho người phục vụ . Chẳng qua tiền tip thì là từ lấy từ tiếng Anh . Còn tiền boa , tiền bo thì là lấy từ tiếng pháp mà thôi . Sau đây để đỡ rối tôi dùng chung 1 từ đó là "tiền tip".
Tiền tip thường được dùng ở đâu?
Nhiều người cho rằng tiền tip chỉ được dùng ở trong nhà hàng khách sạn hay du lịch là sai nhé. Bạn cứ thử nghĩ bây giờ bạn đi taxi bạn thấy có tiền thừa nhưng anh lái xe khá thân thiện và vui vẻ khi đi xe , bạn cho anh số tiền thừa đó , đó là "tiền tip" . Hay bạn mua hàng online , anh shipper giao tới , bạn nhận hàng như ý , Bạn cho thêm 10-20k để anh uống nước " đó là tiền tip".
Nhưng trong phạm trù bài này tôi chỉ muốn đề cập sâu về tiền tip trong du lịch , nhà hàng , khách sạn mà thôi. Nơi mà tiền tip trở thành 1 văn hóa : VĂN HÓA TIỀN TIP
>>>Xem thêm : Xích lô là gì ?
Khi nào thì nên tip ?
Khi nào thì tip? Đó là khi bạn được phục vụ và cảm thấy hài lòng; khi bạn cảm thấy giá dịch vụ rẻ hơn những gì mà bạn nhận được; khi bạn sợ rằng mình ngồi quá lâu, uống quá nhiều trà đá miễn phí hay nhờ nhân viên quá nhiều...
tip là nghĩa cử đẹp vì tình người giữa người mua (có tiền) và người bán (làm thuê, không có tiền) trong đời sống kinh tế thị trường. Không tip cho chủ, chỉ tip cho nhân viên. tip tiền là một cách cảm ơn khéo người bán bởi vì họ có thái độ tận tình hơn cả giá trị hàng hóa mà ta mua. Hiểu đúng giá trị của việc tip tiền mới thực sự có được “văn hóa tiền boa”.
Hành vi tip tiền có thể là văn hóa hoặc phi văn hóa. Nếu tip bằng tấm lòng chân thực và thông cảm với tiền lương của nhân viên thấp mà công việc lại nặng nhọc thì đó được xem là có văn hóa. Nhưng nếu tip tiền mà lợi dụng người bán hàng/nhân viên phục vụ về tình cảm, thể xác… thì hành vi này chỉ là sự đổi chác thông thường và là phi văn hóa.
Có không ít người cho tiền tip nhưng với thái độ “ta đây” nên bị nhân viên lườm nguýt, bị người ngồi bàn khác bình phẩm, bị chủ quán trả lại. tip cũng phải đúng cách. Nếu quán có bìa kẹp tiền thì hãy đặt tiền tip vào đấy sau khi nhân viên đưa tiền thừa (thối lại) ra. Khi trao tiền tip, hãy nhìn vào người nhận và nhẹ nhàng nói “Cám ơn em”, hoặc “Em vất vả từ nãy giờ rồi”, hoặc khen ngợi một món ăn nào đó. Hãy lấy lại tiền lẻ thừa (thường là tiền giấy cũ nhàu) và tip bằng một tờ tiền polymer mới. Để là một người lịch lãm trong hành vi tip, tuyệt đối không tip bằng các tờ tiền mệnh giá 1.000 - 2.000 đồng; không vừa trả tiền vừa hét toáng lên “khỏi thối!”...
Ở nước ngoài, một số dịch vụ có quy ước ngầm về tiền tip, ví dụ ăn tối thì 15%, đi taxi thì 10%,... trên tổng số tiền phải trả. Ở Việt Nam, người ta thường tip số tiền lẻ còn thừa, nên người nhận sẽ hên xui tùy vào tiền thừa nhiều hay ít.
>>>Xem thêm : Xe lôi là gì ?
tiền tip, với khách, 10% sẽ không tốn kém thêm bao nhiêu khi họ đã quyết định dùng dịch vụ; với nhân viên phục vụ, đó là khoản thu nhập quan trọng của họ. Một số nhà hàng đưa ra quy ước ngầm là tiền tip được gom lại một đầu mối và chia theo tổ phục vụ từng khu vực, tiền này nhiều khi cao hơn cả tiền lương chính của họ.
Hầu hết các chủ dịch vụ không lấy tiền tip. Tuy nhiên, số tiền “để uống nước” này giúp họ giữ chân nhân viên. Khi nhân viên có thêm thu nhập và vui vẻ làm việc thì họ sẽ giảm gánh nặng tiền lương; tất nhiên, chất lượng dịch vụ của họ sẽ ngày một được cải thiện và khách hàng sẽ đến với họ nhiều hơn.
Vì thế, nhiều nhà hàng xem tiền tip là thước đo đánh giá dịch vụ của họ. tiền tip cũng tạo ra hình ảnh khách hàng lịch thiệp hơn trong mắt nhân viên và hàng quán, lần sau đến thế nào cũng được phục vụ tốt hơn.
Văn Hóa tiền tip hiện nay
Hiện nay ,Tiền tip đã hình thành và len lỏi vào cuộc sống hàng ngày từ quốc gia này sang quốc gia khác. Tiền tip đã trở thành một nét văn hóa tuy nhỏ, nhưng đã trở thành một nét đặc trưng trong cuộc sống hàng ngày nói chung và trong văn hoá du lịch nói riêng.
Văn hóa tip ở Việt Nam
Nhiều ý kiến cho rằng đây là khoản tiền cho tùy ý, nếu phục vụ tốt hoặc thích thì cho, không cũng chẳng sao. Nhưng thực tế không phải như vậy, tiền tip tuy không bắt buộc nhưng lại gần như là bắt buộc khi bạn đi du lịch nhất là ở Việt Nam.
Ở Việt Nam, văn hóa tiền tip chưa thật sư phổ biến, việc “ thưởng” thêm cho nhân viên phục vụ không phải là vấn đề người Việt lưu tâm. Bởi quan điểm của người Việt là hóa đơn thanh toán là khoản chi cho tất cả dịch vụ, còn tiền tip thì không cần thiết, vì người nhân viên phục vụ hàng tháng lãnh lương của người chủ, họ phải có trách nhiệm phục vụ tốt nhất cho khách hàng.Tuy nhiên có một vài nơi, đa số là ở miền Nam tại các nhà hàng, khách sạn cao cấp, tiền tip thường được tính trực tiếp vào hóa đơn nhưng khách hàng vẫn sẵn sàng “ bo “ thêm nếu thấy hài lòng với chất lượng dịch vụ. Nhưng với những cửa hàng bình dân thì hầu như không có khoản tiền này dù phục vụ tốt.
Tiền tip khi đi du lịch nước ngoài
Người Việt khi đi du lịch nước ngoài, cũng có những ứng xử khá hài hước về khoản tiền nhỏ này. Có 1 Hướng dẫn viên quốc tế lâu năm chia sẻ: “Khách hàng của chị nếu là những cô chú lớn tuổi và thường cho rằng tiền tip đã tính trong phí trọn gói, nhưng vẫn bồi dưỡng thêm nếu đến cuối chuyến đi họ thấy vui vẻ. “Thưởng thêm” của các cô các chú cũng rất đa dạng, nhưng thường mang giá trị không lớn, thông thường là những phong bì nho nhỏ hoặc các món quà được mua trong chuyến du lịch”
Tuy nhiên, đối với những người trẻ tuổi, chị nhận định giới trẻ Việt ngày nay rất chịu khó học hỏi, bắt kịp xu hướng của thời đại và ngày càng nâng cao bản thân trong mắt bạn bè quốc tế. Ngoài tip bằng tiền thì các bạn ấy còn chịu khó vẽ tranh, chụp ảnh hoặc mời cả hướng dân viên đi chơi chung để cảm ơn”
>>>Xem thêm : Xe đò là gì ?
Lưu ý về tiền tip khi đi du lịch nước ngoài
Nếu bạn đi theo tour thì tiền tip chắc chắn sẽ là bắt buộc theo quy định của nước ngoài. Số tiền tip này đã được quy định và không phải nước nào cũng giống nhau, chẳng hạn như: Thái Lan 3$/1 ngày/1 người, Hàn Quốc 7$/1 ngày/1 người, Singapore 5$/1 người/1 ngày... Tiền tip này là giành cho HDV Việt Nam đã định cư ở bên đó, hướng dẫn viên địa phương người nước ngoài và tài xế lái xe xuyên suốt tuyến hành trình du lịch. Tiền tip của mỗi Quý khách sẽ được hướng dẫn viên dẫn đoàn từ Việt Nam thu lại vào ngày cuối cùng và gửi lại cho hướng dẫn viên quốc tế.
Văn hóa cho tiền tip ở Việt Nam và các nước có nhiều điểm khác nhau. Đối với mỗi nước, bạn cần phải biết nên cho ai? cho như thế nào và cho bao nhiêu là đủ? Và cách đưa tiền tip như thế nào cũng là cả một nghệ thuật mà chúng ta cần tìm hiểu để thể hiện bạn là người có văn hóa và tác phong lịch sự.
Trước tiên bạn cần tìm hiểu về văn hoá tiền tip ở nơi mình sắp đến, vì không phải trường hợp nào mình tip cho nhân viên phục vụ cũng là đúng. Nếu trong hoá đơn đã có khoản tiền, này thì không cần típ thêm. Trong vài trường hợp, nếu hài lòng bạn cũng nên bỏ tiền vào một phong bì nhỏ rồi gửi lại cho nhân viên. Bạn cũng cần đảm báo tiền tip sẽ được chia đều đến từng người trong nhóm dịch vụ.
Đưa tiền tip cho ai ?
Tất cả những nhân viên phục vụ đều có thể nhận được tiền tip để thưởng cho việc làm của mình. Nếu đi du lịch thì những đối tượng sau sẽ trực tiếp nhận được tiền boa.
Nhân viên phục vụ bàn
Ở hầu hết các nhà hàng ở phương Tây, tiền tip sẽ được tính trực tiếp vào hóa đơn. Tuy nhiên nếu nhân viên phục vụ bàn làm tốt, vui vẻ, tạo sự thoải mái cho khách hàng thì người ta vẫn rất thường xuyên thưởng riêng cho họ một khoản.Trong lĩnh vực khách sạn thì những nhân viên phục vụ tại phòng chính là những người trực tiếp nhận tiền tip từ tay khách hàng.
Nhân viên tiếp tân ở khách sạn
Bạn hay thấy mấy anh chàng đưa bạn đi nhận phòng , mang đồ cho bạn . Đây là 2 vị trí phục vụ rất thường xuyên nhận được tiền boa từ khách hàng trong lĩnh vực khách sạn. Họ sẽ đón khách ngay từ lúc xuống xe, hướng dẫn vào lễ tân nhận phòng và mang hành lý lên phòng. Cách phục vụ như thế này gần như chắc chắn nhận được tiền tip.
Nhân viên lễ tân
Trong khách sạn hay nhà hàng thì lễ tân là một vị trí cực kỳ quan trọng. Người này vừa cần có một ngoại hình ưa nhìn, vừa biết giao tiếp và phục vụ khách hàng tốt. Họ sẽ thường là đối tượng gặp khách hàng đầu tiên và cuối cùng khi nhận và trả phòng.
Ở Việt Nam, thói quen trả tiền tip cho lễ tân là chưa phổ biến. Tuy nhiên nếu phục vụ tốt, lễ tân cũng thường nhận được tiền tip từ những khách hàng lớn, khoản tiền mà họ nhận được là tương đối cao so với các vị trí khác.
Một số cách chia tiền tip của nhân viên nhà hàng khách sạn
Bạn có từng hỏi khi nhân viên nhận được tiền tip họ chia thế nào .Thông thường có 3 cách chia tiền boa phổ biến sau:
- Tip cho ai người hưởng: Khi người nào nhận được tiền tip thì họ sẽ giữ cho riêng mình. Những người phục vụ ở vị trí xách đồ, phục vụ phòng thường nhận được nhiều tiền tip từ khách hàng nhất.
- Chia đều có các bộ phận có tip: Thông thường những bộ phận như lễ tân, phục vụ, nhà hàng,… sẽ có tiền tip. Khi nhân viên nào nhận được tiền, họ sẽ giao lại cho quản lý của mình. Đến cuối ngày hoặc cuối tháng thì sẽ lấy tổng tiền tip này chia đều cho các bộ phận.
- Chia cho tất cả nhân viên: Cách chia này chỉ khác với chia cho các bộ phận ở chỗ nếu bạn là người làm trong bộ phận không nhận được tiền tip thì vẫn được chia.
Mẹo đưa tiền tip sao cho lịch sự
Những nơi nên tip
- Đi khách sạn lớn , có người phục vụ đầy đủ
- Đi du lịch ( tip cho lái xe , hướng dẫn viên, khách sạn nếu có thể)
- Đi ăn nhà hàng ( nhất là nhà hàng sang trọng , nếu buffet thì cũng không cần)
- Đi quán cafe sang trọng ( trừ cafe tự phục vụ)
- Đi xe taxi , thuê xe có lái
- ..... đi đâu bạn hài lòn thì bạn cho thôi
>>>>Xem thêm : Phong tục Valentine các nước
Nên tip bao nhiêu ?
Tip bao nhiêu thì tùy bạn tùy hoàn cảnh cũng như độ hài lòng . Bạn không hài lòng bạn không tip ao làm gì dc.
- Nếu quá cafe thì bạn tip 10.000 , 20.000 ... là ok rồi , tính ra cũng 10% ly cafe rồi đó
- Nếu nhà hàng thì tùy số lượng của bạn và thực đơn cũng như nhân viên phục vụ bạn > Nếu bàn trên 10 người thì từ 50.000đ/ trở lên . Nếu phòng vip thì nên cho nhiều hơn 1 chút.
- Đi du lịch : Bạn nên chú ý đến lái xe và Hướng dẫn viên là chính . Khách sạn thì bạn cho hay không cho cũng chẳng sao . Bạn cứ nghĩ nước ngoài họ tip 3 đô 1 người 1 ngày chẳng lẽ ở Việt Nam bạn có 10 - 20 người 1 đoàn mà cuối tour 3 4 ngày không cho lái xe và hướng dẫn viên khoảng 500k- 1 triệu thì họ buồn là đúng rồi .hihi
- Nếu khách sạn từ 3 sao trở lên có người đưa đồ lên phòng cho bạn thì bạn cho họ từ 50k trở lên nhé. Khách sạn càng sang càng nên cho nhiều cho sang .hihi.
- .... dịch vụ khác thì tùy
Lưu ý khi đưa tiền tip
- Yêu cầu mượn bìa da và bỏ tiền vào. Trong trường hợp bất khả kháng phải đặt tiền trên mặt bàn nhưng phải làm cho nó kín đáo và nhanh chóng.
- Nếu bạn muốn để lại một khoản tiền tip khi trả hóa đơn, hãy nhẹ nhàng nói với họ: "Hãy giữ nó"; Những cách khác: "em cứ giữ tiền thừa". ...
- Bạn cũng có thể làm tròn các con số bằng một tờ tiền đẹp khiến người phục vụ cảm thấy vui hơn. Chẳng hạn, tờ 200.000 đồng thích hơn một đống tờ
- 10.000, 50.000, 20.000, 5.000 ...
- Khi đưa ra tiền tip, nhẹ nhàng đặt chúng lên bàn và họ có thể lấy lại bất kỳ lúc nào khi quay lại. Nếu họ chờ đợi và cái bìa còn trên tay lúc này bạn có thểđưa qua, sau đó nhìn người phục vụ và nói lời cảm ơn.
- Nếu bạn có một công việc khẩn cấp phải làm, nhưng người phục vụ chưa tới lấy bạn chỉ cần ra dấu hiệu cảm ơn là được,.
- Khi bạn quyết định không tip, hoặc tip ít trong một nơi sang trọng vì lý do thuyết phục, hãy thông báo cho người phục vụ, người giám sát và người quản lý. Thể hiện sự thất vọng của bạn về dịch vụ của họ một cách kín đáo và lịch sự. Khi bạn trả lại một món ăn sống, hỏng hoặc giả, không nói to và không được bao gồm lắc đầu. Hãy khiến họ phải hối tiếc chứ đừng có suy nghĩ rằng mình là người không may mắn.
Văn hóa tip ở 1 số quốc gia đặc biệt
- Tại Nhật Bản, văn hóa tiền típ ít tồn . Tại một số nơi, bạn sẽ bị coi là khinh người nếu tặng thêm tiền cho lái xe trên taxi, nhân viên phục vụ trong nhà hàng . Nếu đưa tiền tip, hãy bỏ vào phong bì và gửi họ một cách tế nhị.
- Tại Mỹ:,Tuy không quy định bằng văn bản nhưng tiền tip gần như điều bắt buộc khi bạn sử dụng dịch vụ ở đất nước cờ hoa. Khoản tiền tip thường rơi vào khoảng 15-20% giá trị hóa đơn. Nhiều nhà hàng còn ghi rõ số tiền ít nhất bạn phải tip cho nhân viên.
- Tại Singapore ,tiền tip được tính luôn vào trong hóa đơn nhà hàng. Nếu hóa đơn không có tiền tip, du khách có thể để lại một ít tiền lẻ cho bồi bàn. Tuy nhiên tất cả các nhân viên khách sạn và nhà hàng đều không bắt buộc du khách phải boa tiền, nên bạn có thể tip "tùy tâm" hoặc là khôn
- Văn hóa Hàn Quốc không có khái niệm về "tiền tip", nhưng nếu bạn cảm thấy hài lòng vì dịch vụ, bạn có thể boa thêm cho nhân viên.
- Tại Ấn Độ, số tiền tip phụ thuộc vào giá trị hóa đơn, thường là từ 5 - 10% nếu ở các thành phố lớn.
- Ở Ý, có một quy tắc gọi là “pane e coperto”,đó khoản phụ phí trước khi bước vào quán bar hoặc nhà hàng. Ngày nay, “pane e coperto” không còn phổ biến, thậm chí là bất hợp pháp tại một số khu vực, du khách đến các nhà hàng Italy có thể gặp “servizio” hoặc phí dịch vụ được thêm vào hóa đơn. Nếu không có cả 2 thì bạn có thể tip 1euro/người hoặc đơn giản là làm tròn hóa đơn.
Như vậy chúng ta thấy tiền tip là 1 điều khá phổ biến . Nhưng tip làm sao cho đúng cho lịch sự thì cũng cần lưu ý nhé. Hãy cư xử 1 cách văn hóa tại những nơi lịch sự với những quy tắc riêng để nhận được dịch vụ hoàn hảo nhé.
