Chợ Đông Ba được thành lập vào đầu triều Gia Long ở ngoài cửa Chính Đông, tên nguyên thủy là Đông Hoa (東花). Về sau, vì kiêng húy chữ Hoa (花), là tên của Tá Thiên Nhân hoàng hậu Hồ Thị Hoa, mẹ của vua Thiệu Trị, nên vào năm 1841, nhà vua đã hạ chỉ đổi tên tất cả những gì có dùng chữ Hoa. Vì thế, chợ Đông Hoa đổi thành chợ Đông Ba, còn người dân Huế gọi hoa là bông từ dạo ấy.

Năm Thành Thái thứ 11 (1899), chợ Đông Ba được dời ra vị trí hiện nay, vốn là một mỏm đất ở mặt ngoài Kinh Thành, dân Huế gọi là giại.

Đến năm 1906, cầu Trường Tiền được sửa chữa. Sàn cầu nguyên thủy làm bằng gỗ lim, nay được đúc lại bằng xi-măng, phát âm tiếng Pháp nghe như “xi-moong”, nên dân Huế lại sáng tác bài ca dao có nhắc cây cầu trứ danh này:

Chợ Đông Ba đem ra ngoài giại

Cầu Trường Tiền đúc lại xi-moong

Ơi người lỡ hội chồng con

Về đây gá nghĩa vuông tròn nước non

Dưới triều Duy Tân (1907 - 1916), chính quyền bảo hộ muốn nhắc nhở người dân giữ đúng luật đi đường nên đã cho treo ở hai đầu cầu Trường Tiền tấm biển có dòng chữ: “Prenez votre droite, marchez au pas” (Đi bên phải, bước chầm chậm). Triều đình An Nam phiên dòng chữ Pháp trên sang chữ Hán: Xa mã quá kiều do hữu chi. Yếu nghi hoãn hoãn vật nghi trì (Xe ngựa qua cầu đi phía phải. Nên đi chầm chậm chớ đi mau), cho khắc vào tấm biển treo cạnh tấm biển chữ Pháp.

Hơn 200 năm tồn tại, cầu Trường Tiền đã cùng với Huế trải qua bao cơn dâu bể. Dẫu có đôi lần ngã gục bởi chiến tranh và thiên tai, cầu Trường Tiền luôn được tái thiết và trở thành một biểu tượng của Cố đô Huế, một di sản kiến trúc duyên dáng trường tồn giữa non nước hữu tình của miền đất sông Hương - núi Ngự.