Nốt ruồi có thể xuất hiện ở mọi vùng da, niêm mạc, mắt và nhiều nơi khác của cơ thể. Những đặc điểm của nốt ruồi về màu sắc, kích thước là dấu hiệu để nhận biết đó là biểu hiện bình thường hay tình trạng nguy hiểm của sức khỏe.
Nốt ruồi (nơvi tế bào hắc tố) là một u mô thừa bẩm sinh xuất phát từ lá thai ngoài trong quá trình phát triển của bào thai. Vì vậy, nốt ruồi có thể xuất hiện ở mọi vùng da, niêm mạc và rất nhiều nơi khác của cơ thể.
Các biểu hiện
Nốt ruồi mi mắt:
Ở mi mắt, nốt ruồi có thể ở ngay vùng bờ mi, ở da mi nhưng hiếm khi ở kết mạc mi (mặt trong mi) và thường biểu hiện như một nốt phẳng hoặc gồ lên, màu nâu đen, ranh giới khá rõ, có thể có lông mọc kèm theo (thường là lành tính).
Nốt ruồi kết mạc:
Hay được thấy ở kết mạc nhãn cầu vùng khe mi, thường là những đám có ranh giới rõ và có hay không có hắc tố. Dấu hiệu chìa khóa để chẩn đoán nốt ruồi kết mạc là hay có những nang biểu mô nhỏ ở vùng tổn thương. Vùng tổn thương có thể to và rộng thêm do sự phát triển của chính nốt ruồi hoặc do sự phát triển của các nang biểu mô đi kèm.
Nốt ruồi ở trong mắt (ở mống mắt, thể mi và hắc mạc):
Nốt ruồi ở mống mắt có thể dễ dàng nhìn thấy được còn ở các phần sâu hơn (thể mi và hắc mạc) thì cần phải có sự khám xét của bác sĩ nhãn khoa. Nốt ruồi ở mống mắt thường biểu hiện như một chấm màu đen hơn mống mắt, phẳng hoặc hơi nhô (dưới 1mm), không có hình dáng cái nấm, ít khi to thêm và hiếm khi vượt quá 3mm đường kính.
Khi thấy bất thường ở mắt cần đến cơ sở y tế để được khám và kiểm tra.
Theo dõi, xử trí
Tốt nhất là phải chụp ảnh nốt ruồi ngay từ đầu và khám lại thường kỳ 6-12 tháng. Đa số nốt ruồi là lành tính nên không cần điều trị gì, nhất là không được tự động cậy, nạo hay đánh tẩy nốt ruồi bằng vôi, axit, pin đèn, đắp lá... Vì mục đích thẩm mỹ, có thể lấy bỏ hay xóa đi nốt ruồi bằng nhiều cách như đốt bằng dao điện cao tần, laser CO2 hay cắt bỏ giống như một khối u thông thường. Tuy nhiên, nốt ruồi có thể biến đổi trở thành u hắc tố ác tính - một loại ung thư khá nguy hiểm với tỷ lệ di căn cao. Do vậy, khi nốt ruồi có những biến đổi nghi ngờ ác tính hóa như to nhanh trong vòng vài tuần đến 1-2 tháng, đang từ màu nâu đồng nhất trở nên đa sắc, ngứa, sùi loét, đường viền không đều và không rõ thì nên được cắt bỏ ngay và làm xét nghiệm mô bệnh học.
Viện Da liễu Mỹ khuyên những người có nốt ruồi nên nhớ nguyên lý ABCD khi theo dõi sự tiến triển của nốt ruồi:
A là chữ cái đầu của Asymmetry (tính không đối xứng của nốt ruồi). Đây là hiện tượng mà một nửa của nốt ruồi không tương xứng với nửa còn lại.
B là chữ cái đầu của Border (mép của nốt ruồi). Nghĩa là rìa, mép của nốt ruồi trở thành không đều nhau (có thể lởm chởm) hoặc bị mờ, không rõ.
C là chữ cái đầu của Color (màu sắc). Đây là hiện tượng màu của nốt ruồi không đồng nhất. Mỗi chỗ có một màu khác nhau hoặc nó chuyển thành màu nâu, màu đen, màu đỏ, màu trắng hay màu xanh.
D là chữ cái đầu của từ Diameter (đường kính của nốt ruồi). Đây là hiện tượng nốt ruồi to hơn 6mm.
Tóm lại, khi có những thay đổi bất thường như trên, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay để được xử lý kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
Theo ThS.BS. Anh Tuấn
Sức khỏe & Đời sống