Đánh giá Toyota Prius 2004-2009 đã qua sử dụng
Có lẽ nhiều người thấy chán khi đọc về Prius rồi, nhưng bài đánh giá về bốn chiếc Prius (2004, 2005, hai chiếc 2006) mà gia đình mình sở hữu, tổng cộng chạy được 913.000 km (570.000 dặm) thì chắc sẽ thú vị phải không? Và làm sao một gia đình lại sở hữu đến bốn chiếc Prius nhỉ?
Prius đã qua sử dụng, đặc biệt là thế hệ thứ 2 sản xuất từ năm 2004 đến 2009 đang trở nên rất rẻ, nhất là so với mức tiêu hao nhiên liệu và các tính năng mà bạn nhận được.
Mọi chuyện bắt đầu như thế nào?
Phải quay lại tháng 11 năm 2017, thời điểm bắt đầu "cuộc cách mạng Prius" trong gia đình. Do công ty vợ mình chuyển trụ sở đột xuất, nên cô ấy buộc phải tự lái xe đi làm. Đã đến lúc mua chiếc xe đầu tiên rồi. Mình muốn tìm một chiếc xe dễ bảo dưỡng, hộp số tự động bền bỉ, có cruise control, và điều hòa. Với những tiêu chí này, chỉ còn Prius là lựa chọn khả thi. Thật thú vị là với ngân sách khi ấy (~6.000 đô la) thì chẳng có lựa chọn nào khác cả.
Mình bắt đầu tìm hiểu về Prius và xem xe để mua trong vòng một tuần, cho vợ kịp dùng xe từ tuần sau.
Mình tìm được một chiếc 2004 đã chạy 247.000 km (154.000 dặm). Khi gọi điện cho chủ xe để hẹn lái thử, anh ấy bảo chỉ rảnh đến 5 giờ chiều vì phải đi dự tiệc sinh nhật vào ngày đó. Trên đường đến đó, mình ghé cây xăng mua một chai champagne làm quà, hy vọng tạo ấn tượng tốt với người lạ. Lúc đó mình khá hồi hộp vì đây là lần đầu tiên mua xe, nên cảm giác rất mới mẻ.
Cuộc gặp diễn ra suôn sẻ hơn mình tưởng, nhờ có chai champagne làm "băng tan". Anh ấy rất bất ngờ! Cuộc lái thử cũng tốt, xe có vài chỗ nhỏ cần sửa nhưng lịch sử bảo dưỡng đầy đủ, và khi mình xin giảm giá 500 đô so với giá niêm yết, người bán đồng ý. Chắc là nhờ chai champagne đấy.
Năm tháng sau, anh trai và chị dâu mình cũng để mắt đến Prius. Họ biết về xe hybrid và sau vài lần đi cùng chiếc Prius của mình, họ quyết định mua luôn hai chiếc 2006 đã chạy 180.000 km (112.000 dặm).
Chiếc thứ tư, một chiếc 2005, mình mua cho bản thân năm ngoái, đã chạy 222.000 km (128.000 dặm) với lịch sử bảo dưỡng đầy đủ.
Chiếc 2004 giờ đã chạy 293.000 km (183.000 dặm), chiếc 2005 chạy 242.000 km (151.000 dặm) và hai chiếc 2006 mỗi chiếc khoảng 200.000 km (125.000 dặm).
Lái xe hybrid cảm giác thế nào với người chưa từng lái loại xe này?
Thực ra lái khá thú vị, nhất là trong thành phố. Mượt mà, yên tĩnh, tăng tốc như xe điện. Chuyển số êm ru - tất nhiên rồi, vì nó không có hộp số. Có đủ điện để chạy êm ru trong 5-15 phút khi tắc đường. Tuyệt vời, thư giãn khi lái. Trước đây mình chỉ lái xe xăng thông thường (ICE - Internal Combustion Engine) thôi, mà cứ có cảm giác như lúc nào cũng phải vội vã. Prius thì khác, nó như một không gian thiền vậy. Ngày xưa nó được coi là hiện đại, nhưng đến giờ, sau 16 năm, nó vẫn thế. Khoang lái giống như tàu vũ trụ, nhưng thực tế lại rất tiện dụng.
Mình chưa từng thấy xe nào có điều khiển điều hòa đặt trên vô lăng để dễ điều chỉnh như thế này. Rất tiện dụng.
Khoang lái có nhiều hộc chứa đồ và rất rộng rãi. Xe nhìn nhỏ hơn thực tế nhiều.
Khoảng để chân trước và sau rất rộng, giống như Ford Mondeo hay VW Passat.
Khoang hành lý tất nhiên nhỏ hơn hai loại kia. Nó nằm giữa sedan và station wagon, nên vẫn chở đồ IKEA được.
Mức tiêu thụ nhiên liệu công bố là 5l/100km (47 mpg) và thực tế cũng đúng như vậy. Với quãng đường mình đi, 60% cao tốc, 40% thành phố, mình đạt khoảng 4,6l/100km (51 mpg) vào mùa hè và 5,3l/100km (44 mpg) vào mùa đông. Trên cao tốc, khoảng 130km/h (80 mph), mình chỉ tốn khoảng 5,3l/100km (44 mpg), con số mà nhiều xe diesel cũng phải ghen tị.
Hệ thống hybrid của Toyota không cần mô tơ khởi động hay côn. Đó là hai thứ tốn kém không cần bảo dưỡng. Cái trợ lực lái là điện, nên không cần kiểm tra mức dầu trợ lực lái vì không có dầu. Hộp số kiểu CVT, luôn có một số đang ăn khớp nên không cần sang số. Khi lùi, Prius chỉ dùng mô tơ điện. Động cơ xăng chỉ chạy khi lùi để sạc pin. Prius hybrid có thêm hai bộ phận: biến tần chuyển điện từ ắc quy sang mô tơ và ắc quy hybrid (nickel-metal ở Gen2), chịu trách nhiệm sạc và cung cấp điện cho khoang lái, bao gồm cả điều hòa. Đúng vậy, điều hòa cũng dùng điện, nên vẫn hoạt động khi động cơ xăng 1.5L không chạy. Đó là lý do mình vẫn có gió mát vào mùa hè khi tắc đường, trong khi những xe có công nghệ stop-start thông thường thì không, vì chúng dùng máy nén điều hòa thông thường, chỉ chạy khi động cơ hoạt động.
Độ bền sau 16 năm như thế nào?
Biến tần của Prius thế hệ thứ hai rất bền. Không chiếc Prius nào của mình gặp vấn đề gì với biến tần cả. Prius thế hệ thứ 3 có thay đổi công nghệ hybrid nên có vài vấn đề về biến tần, nhưng Toyota đã thu hồi để khắc phục. Bộ ắc quy hybrid cần bảo dưỡng, nhưng phụ thuộc vào nhiều yếu tố: thời tiết, tần suất và thời gian lái xe, tần suất sử dụng nút EV để tối đa hóa phạm vi hoạt động bằng điện. Tuổi thọ pin phụ thuộc vào những yếu tố này. Nguyên tắc chung là pin sẽ bền nếu được sử dụng trong điều kiện thời tiết bình thường, không quá nóng hay quá lạnh và được sử dụng thường xuyên, trên 14.000 km/năm trở lên (~9.000 dặm trở lên).
Nhưng đừng lo nếu ắc quy hybrid cần bảo dưỡng. Có những lựa chọn thay thế rẻ hơn so với việc sửa chữa tại đại lý. Bạn có thể dùng dịch vụ sửa chữa hybrid độc lập để sửa chữa với giá rẻ hơn nhiều. Bạn có thể thay bộ ắc quy bằng bộ đã qua tân trang. Giá thường bắt đầu từ dưới 1.000 đô la, hoặc thay từng mô-đun bị lỗi (28 mô-đun trong một bộ) sẽ rẻ hơn. Trên Youtube cũng có video hướng dẫn tự thay bộ ắc quy hoặc từng mô-đun, nhưng chỉ nên mua mô-đun từ nguồn đáng tin cậy. Bộ ắc quy sẽ không bền nếu bạn thay mô-đun bị lỗi bằng những mô-đun chỉ vừa đủ điện áp. Nếu ắc quy Prius của bạn hỏng trước 10 năm, hãy liên hệ với đại lý Toyota trước khi thay pin. Toyota có chương trình 10 năm để thay tất cả các bộ ắc quy hybrid nếu cần bảo dưỡng. Chương trình 10 năm này hiện chỉ áp dụng cho thế hệ 3 sản xuất từ năm 2010-2015, nhưng ít nhất vẫn có lựa chọn. Một trong hai chiếc Prius 2006 của mình cần bảo dưỡng ắc quy, và chỉ tốn vài trăm đô la để sửa 7 mô-đun và thay thanh dẫn điện nối các mô-đun tại một cửa hàng hybrid. Chi phí sửa ắc quy có thể khá cao so với giá trị của xe, nhưng vẫn có thể rẻ hơn thay côn, tuốc-bô hoặc bảo dưỡng lớn động cơ của xe thông thường. Mình nghĩ đó là kết quả khá tốt với bốn chiếc Prius đã chạy tổng cộng 913.000 km (570.000 dặm). Matt ở Rhode Island cho biết không gặp lỗi gì về ắc quy hybrid trên chiếc Prius 2007 mới mua, hiện đã chạy 555.000 km (347.000 dặm).
Có một ắc quy 12V trong cốp xe, cung cấp điện để khởi động xe. Khó nhận biết dấu hiệu hết điện hơn so với xe thông thường vì bạn sẽ không nghe thấy tiếng động cơ quay như bình thường. Prius có chương trình chẩn đoán tích hợp, cho phép kiểm tra điện áp ắc quy 12V khi khởi động. Nếu điện áp xuống dưới 10,5-11V, bạn cần thay ắc quy. Loại này đắt hơn ắc quy thông thường vì là loại AGM, nhưng ít nhất cũng dùng được 8-10 năm.
Động cơ xăng chu trình Atkinson được thiết kế cho việc dừng-khởi động thường xuyên và rất bền. Cần bảo dưỡng định kỳ nhưng không cần lo lắng về các bộ phận đắt tiền bị hỏng. Nhưng với xe hybrid, cần lưu ý một điều: Prius có thể hao dầu. Mặc dù điều này bình thường (với tất cả các xe), nhưng xe hybrid có thể hao dầu nhiều hơn sau vài trăm nghìn km. Hai trong bốn chiếc Prius của mình hao dầu. Chiếc 2005 của mình hao khoảng 0,3-0,4 lít (0,3-0,4 quart) dầu mỗi 11.000 km (~7.000 dặm). Xe đã chạy 242.000 km (151.000 dặm). Điều này là bình thường. Tức là mình không cần đổ thêm dầu giữa các lần thay. Chiếc 2004 của vợ mình hao khoảng 1 lít (1,05 quart) dầu mỗi lần thay. Xe đã chạy 293.000 km (183.000 dặm). Mình đổ thêm dầu cho chiếc 2004 một lần giữa các lần thay để chắc ăn, nhưng mức hao dầu này cũng chấp nhận được. Tuy nhiên, mình biết có những chiếc Prius Gen II hao 1 lít (1,05 quart) dầu mỗi 3.000 km (~1.800 dặm)! Điều này không thể chấp nhận được và trong trường hợp này, động cơ cần bảo dưỡng lớn. Việc bảo dưỡng này có thể tốn kém. Trước khi mua Prius, hãy hỏi các cửa hàng sửa chữa độc lập chuyên về Prius hoặc xe hybrid trong khu vực của bạn xem họ sửa chữa vấn đề này mất bao nhiêu tiền. Luôn tốt khi biết mình phải chuẩn bị những gì nếu mua Prius.
Một số mẫu (mẫu 2006 vì lý do nào đó) có thể gặp vấn đề về xích cam, bất kể số km đã chạy. Triệu chứng bắt đầu bằng đèn báo lỗi động cơ (CEL) thỉnh thoảng sáng lên. Mã lỗi P0016. Càng để lâu, đèn CEL càng sáng thường xuyên hơn và cuối cùng sẽ sáng liên tục cho đến khi được thay thế. Một trong hai chiếc 2006 của mình cần thay thế, nhưng lỗi này không phổ biến.
Đôi khi bơm nước làm mát có thể bị rò rỉ. Đây là vấn đề dễ sửa và kiểm tra. Hai chiếc Prius của mình đều phải thay thế. Dấu hiệu đầu tiên của bơm nước bị rò rỉ là không có gió nóng khi sưởi ấm khoang lái ở nhiệt độ lạnh. Bạn sẽ thấy mức nước làm mát gần mức tối thiểu trong bình chứa nước làm mát dưới nắp capo. Nếu thấy các mảnh nhỏ xung quanh bộ phận bên trong của bơm nước, bạn cũng có thể nghi ngờ bơm bị rò rỉ.
Mặc dù là xe cũ, nhưng chúng không bị gỉ sét nhiều. Có thể có gỉ sét bề mặt nhưng nhìn chung không đáng kể. Mặc dù có lời đồn rằng nhôm không bị ăn mòn, nhưng mép của nắp capo làm bằng nhôm là nơi có thể xuất hiện các vết ăn mòn.
Có một lỗi kỳ lạ ở Prius Gen2, đó là nước tìm đường vào khoang hành lý, rò rỉ vào hai túi bên và bánh dự phòng. Nguyên nhân có thể được khắc phục trong vài phút và vài đô la. Nước có thể rò rỉ qua các vết nứt nhỏ li ti ở phía trên của khoang hành lý - khu vực bản lề, nơi nắp nhựa đen kết thúc ở trên cùng của xe. Mình đã dùng silicon để bịt kín và từ đó khoang lái hoàn toàn kín nước.
Một điều dễ dàng để kiểm tra xem có cần thay thế hay không là Ống cao su giảm chấn trước. Nếu nhìn vào hệ thống treo mà không cần tháo bất cứ thứ gì, bạn sẽ thấy một ống cao su trên cùng của giảm chấn. Không cần phải nâng xe lên. Kiểm tra xem chúng có bị rách không. Nếu có, cần thay thế, vì các mảnh vụn lọt vào bên trong giảm chấn có thể làm cho nó bị mòn nhanh hơn. Mình đã thay thế ống cao su giảm chấn của chiếc 2004 và một trong hai chiếc 2006. Mình chỉ thay ống cao su giảm chấn thôi. Không cần phải thay toàn bộ giảm chấn. Ngay cả khi phải tháo giảm chấn để thay ống cao su, cách này vẫn rẻ hơn thay toàn bộ giảm chấn.
Nếu thấy các nút ở phía dưới bên phải của vô lăng không hoạt động tốt, cần thay lò xo xoắn bên trong vô lăng, một dịch vụ nhanh chóng và dễ dàng.
Kiểm tra xem có thiếu móc nhựa nào trong hộc để chân của người lái không. Phải có hai cái, giữ thảm cao su tại chỗ. Nếu thiếu, thảm có thể dịch chuyển về phía bàn đạp ga và làm kẹt bàn đạp, gây ra tình huống khá căng thẳng. Điều này đã xảy ra với vợ mình, nhưng may mắn là bàn đạp đã được thả ra ngay sau đó. Nếu có chuyện gì như vậy xảy ra, hãy cố gắng giữ bình tĩnh, chuyển về số N và phanh.
Có chương trình thu hồi đối với bơm làm mát biến tần. Cách để chẩn đoán bơm bị lỗi là tháo nắp bình chứa làm mát biến tần khi động cơ đang chạy và bạn sẽ thấy chất lỏng bên trong chuyển động. Nếu không chuyển động, cần thay thế bơm. Pablo cho biết không gặp vấn đề gì về làm mát biến tần trên chiếc 2007 của anh ấy, đã chạy 528.000 km (330.000 dặm) và anh ấy là chủ sở hữu đầu tiên.
Nếu không thay dầu phanh thường xuyên, có thể xảy ra lỗi bộ phận điều khiển ABS. Chiếc 2005 của mình cần thay thế, nhưng điều này áp dụng cho bất kỳ xe nào có ABS, không chỉ Prius. Tuy nhiên, đây cũng là điều rất hiếm gặp. Jesse , người đã chạy ~1,4 triệu km (865.000 dặm) trên các chiếc Prius của mình, chưa bao giờ gặp vấn đề gì với bộ phận điều khiển ABS.
Hộp số rất bền, để giữ cho nó bền, cần thay dầu hộp số cứ 90.000 km (56.000 dặm). Điều này chỉ được ghi trong sách hướng dẫn bảo dưỡng tiếng Nhật vì lý do nào đó. Mặc dù không được ghi trong các sách hướng dẫn bảo dưỡng khác, nhưng vẫn nên thay.
Hiếm khi bảng điều khiển đột nhiên tối đen. Cần hàn một tụ điện ở mặt sau của đồng hồ tốc độ và có nguồn trên internet hướng dẫn cách làm.
Đôi khi màn hình trung tâm MFD có thể tối đen ở các mẫu xe Mỹ, nhưng cũng có giải pháp của bên thứ ba để sửa chữa với bảo hành.
Trộm bộ chuyển đổi xúc tác là điều chủ xe cần biết, đặc biệt là ở California, nơi chỉ được lắp bộ chuyển đổi xúc tác chính hãng do quy định. Mình đã thảo luận về vấn đề này với Peter , người đang hợp tác với một công ty phát triển tấm chắn bảo vệ có thể lắp đặt trên Prius.
Công tơ mét có thể dừng ở 299.999 trên các mẫu 2004 và 2005, đại lý có thể đặt lại nếu chủ xe muốn. Chiếc 2004 của mình đang gần đến con số đó. Mình chưa chắc có đặt lại hay không, hoặc theo dõi lịch thay dầu bằng tùy chọn Trip A hoặc B. Cứ xem sao. Mình đoán các kỹ sư không nghĩ những chiếc xe này sẽ được sử dụng nhiều đến vậy.
Đèn LED phanh có thể bị hỏng trên các mẫu 2004, 2005. Cách duy nhất để sửa là mua cụm đèn hậu. Một đèn LED trong số sáu đèn (ở mỗi bên) có thể không sáng, ảnh hưởng đến độ sáng của năm đèn còn lại và nhìn từ xa, sẽ có vẻ như chúng không sáng, nhưng thực tế ánh sáng của chúng rất yếu. Các đèn LED nằm bên trong cụm đèn và không thể thay thế như bóng đèn. Đây cũng là điều có thể xảy ra trên xe 16 năm tuổi. Mình đã phải mua cụm đèn hậu thay thế cho bên trái của chiếc 2004 với giá 100 đô la, nên không có gì đáng ngại.
Liệu chúng có đáng mua không?
Mặc dù hơn hai năm trước mình không định mua xe hybrid, nhưng giờ mình không thể tưởng tượng việc lái xe xăng thông thường nữa. Xe xăng thật nhàm chán và không hiệu quả vì lãng phí năng lượng. Nếu một trong những chiếc Prius phải bỏ đi, mình chỉ nghĩ đến việc mua xe plug-in hoặc xe điện hoàn toàn. Sẽ không dễ tìm được xe thay thế vì Prius Gen2 không có đối thủ thực sự. Toyota đã dẫn đầu thị trường với chiếc xe này.
Luôn có rủi ro khi mua xe cũ. Mặc dù những vấn đề trên có vẻ như rất nhiều thứ có thể xảy ra trên Prius, nhưng thực tế là chúng không bao giờ cùng xảy ra trên một chiếc xe như các ví dụ đã nêu. Có thể một hoặc hai thứ cần bảo dưỡng, nhưng đối với những chiếc xe 16 năm tuổi với số km đã chạy như vậy, điều đó thật đáng kinh ngạc, đặc biệt là với mức tiêu hao nhiên liệu và các tính năng mà mình nhận được.
Hy vọng bài đánh giá này sẽ giúp ích cho những người đang tìm mua Prius đã qua sử dụng trong nhóm này.
